عكس روستاهاي شوئيل،كياسه؛شوك؛جيركل؛ سولكابن، سلج چال؛تكاس؛زياز؛لياسي

روستاي جيركل اشكور

روستاي رويايي درسنك اشكور

روستاي زياز از سايت مايستان

روستاي تكاس اشكور

روستاي سلج چال اشكور

روستاي سولكابن اشكور

روستاي شوئيل اشكور

روستاي كياسه اشكور

روستاي شوك اشكور

 

 اطراف روستاي لياسي

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي

 

 

عكس روستاهاي تمل؛يازن؛سپارده؛ طول لات؛ ازاركي؛لشكان اشكور

روستاي جيركل اشكور

زوستاي طول لات اشكور

قلعه گردن اطراف طول لات اشكور

روستاي ازاركي اشكور

روستاي لشكان اشكور

روستاي تمل اشكور

روستاي سپارده اشكور

روستاي يازن اشكور

دشت لبينه روستاي يازن اشكور

 

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي

عكس روستاهاي وربن؛درگاه ، لسبو ، گرمابدشت؛ كشايه، ميج،كيت اشكور

روستاي وربن و سورتله اشكور

روستاي درگاه اشكور

روستاي ولني اشكور

روستاي ميج اشكور

روستاي لسبو اشكور

روستاي گرمابدشت

روستاي كيت اشكور

روستاي كياسه اشكور

روستاي كشايه اشكور

عكس روستاهاي بلترك؛گيري،ريسن؛ پلام اشكور

نماي خانه اي در اشكورات

روستاي گيري اشكور[طبيعت بهاري]

روستاي گيري اشكور

روستاي بلترك اشكور

روستاي پلام اشكور

روستاي ريسن اشكور

روستاي بلترك اشكور  [ مه در روستا ]

 

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي

اشكور زيبا [ 5]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي

اشكور زيبا [ 4]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي

اشكور زيبا [ 3]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي

اشكور زيبا [ 2]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي

 

 

اشكور زيبا [1]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گردآوري : اسماعيل اشكور كيايي

گياهان دارويي اشكورات و خواص آنها

 

گياهان دارويي اشكورات و خواص آنها

توضيح تمامي موارد ذيل در مقاله اي جداگانه در اين وبلاگ مورد بررسي و تحقيق قرار گرفته و با مراجعه به قسمت عناوين وبلاگ يا با موضوع گياهان دارويي كه در قسمت موضوعات مي تواند مورد مطالعه قرار گيرد. توجه اولين مقاله چاي سبز و آخرين مقاله رزماري .

توجه : با كليك بر روي نام هر گياه مقاله مربوط به آن به نمايش در مي آيد.

 

رزماري Rosmarinus officinalis يا اكليل كوهي و خواص آن - مقاله در  جمعه بیست و دوم آبان در وبلاگم درج گرديده۱۳۹۴

ترشك Rumex acetosella كه در اشكور با ترش واش معروف است - جمعه بیست و دوم آبان ۱۳۹۴

انجيرك Ranunculus ficaria معروف به ماسگوله در اشكور و خواص آن - پنجشنبه بیست و یکم آبان۱۳۹۴

تمشك ewberry – Blue bramble[ يا بولوش در اشكور ] :نياز اكولوژيك،كاشت؛ داشت... وخواص آن - پنجشنبه بیست و یکم آبان۱۳۹۴

چوچاق یا شوشاق يا زولنگ یا …eryngiumcampestre - یکشنبه هفدهم آبان

۱۳۹۴

چاي كوهي يا قوواشه [Hypericum perfratum] در اشكورات و سپارده - جمعه پانزدهم آبان ۱۳۹۴

علف چاي [ ypericum perforatum]در اشكورات و سپارده و خواص آن - جمعه پانزدهم آبان ۱۳۹۴

گياه بومادران [هزار برگAchillea millefolium ] در اشكورات و سپارده و خواص آن - جمعه پانزدهم آبان۱۳۹۴

 

گياه پنيرك Umbelliferae و خواص آن - شنبه نهم آبان ۱۳۹۴

 

گياه ترشک با نام علمي Rumex alpinus L - جمعه هشتم آبان ۱۳۹۴

 

آب تره و خواص آن : اسامي ديگر آن علف چشمه ؛ شاهي يا ترتيزك آبي ؛ بولاغ اوتي - پنجشنبه هفتم آبان ۱۳۹۴

 

گون Astragalus spp كه از آن صمغ كتيرا و عسل توليد مي شود - پنجشنبه هفتم آبان ۱۳۹۴

 

خواص والک یا سیر کوهی سپارده و اشكورات - پنجشنبه هفتم آبان ۱۳۹۴

 

بابـــونه: با نام علمی Chamaemelum nobile و خواص فراوان - دوشنبه چهارم آبان ۱۳۹۴

 

بنگ دانه يا بذرالبنج و خواص آن - یکشنبه سوم آبان ۱۳۹۴

 

بنفشه در اشكورات [ روستاي طيولا و ... ] ؛ كاشت بنفشه ؛ خواص آن .... - شنبه دوم آبان ۱۳۹۴

خواص درماني ماش ، كشت و برداشت و... - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

گل محمدي : خواص ؛ كاشت ؛ برداشت و موارد استفاده... - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

ريواس كوههاي سپارده [ بالا اشكور ] و خواص درماني آن - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

كاسني اشكورات براي پيشگيري از سرطان و كاهش دهنده كلسترول و ... - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

ميوه توج يا تيج يا به اشكورات - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

گياه آقطي و خواص آن [ آقطي در اشكور به پيلم معروف است] - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

ازگيل كه در اشكور به كونوس معروف است - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

بلوط يا مازو يا مَزي و خواص آن - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

ختمي يا گل ختمي كه در اشكور به گل خاتوني معروف است. - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

كنگر كه اشكورات به آن كنگل مي گويند . - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

نعنــــاع [ پي تينيك ] و خواص آن :گیاهی كه در سپارده و اشكورات بوفور يافت مي شود. -

جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

زرشــک: درختچه ای که اشكورات به ملیسک معروف است. - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

قارچ كه اشكور به كماگوش معروف است - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

آلوچه وحشي يا گوجه سبز سپارده و ساير نقاط اشكور - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

گياه گلپر و خواص آن ؛ محصولي از سپارده و اشكورات - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

نسترن درخچه اي زيبا كه در اشكور به سگ كليك معروف است - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

مريخ اشكور يا وليك مازندران [ زالزالك وحشي به زبان فارسي ] - جمعه یکم آبان ۱۳۹۴

 

عسل و فوايد آن ؛ زندگي زنبور عسل و ... - پنجشنبه سی ام مهر ۱۳۹۴

 

گرده گل و خواص آن - چهارشنبه بیست و نهم مهر ۱۳۹۴

 

گزنه و خواص آن[ گياهي كه در سپارده و اشكورات بوفور يافت مي شود] - پنجشنبه بیست و

سوم مهر ۱۳۹۴

 

گيلاس سپارده و ساير نقاط اشكورات [كاشت ؛ خواص ...] - یکشنبه نوزدهم مهر ۱۳۹۴

 

گردو سپارده و ساير نقاط اشكور [كاشت ؛ برداشت ؛ خواص و ...] - یکشنبه دوازدهم مهر ۱۳۹۴

 

گردو سپارده و ساير نقاط اشكور [كاشت ؛ برداشت ؛ خواص و ...] - یکشنبه دوازدهم مهر ۱۳۹۴

 

فصل دوم : خواص فندق و ارزش تغذيه اي آن - پنجشنبه نهم مهر ۱۳۹۴

مقدمه و فصل اول: فندق اشكورات ؛ شرح كاشت-داشت - برداشت آن - پنجشنبه نهم مهر ۱۳۹۴

 

مقدمه و فصل اول: گیاه شناسی گل گاو زبان؛ چگونگی تکثیر و تولید آن - دوشنبه ششم مهر ۱۳۹۴

فصل دوم : خواص گل گاو زبان و مضرات آن - دوشنبه ششم مهر ۱۳۹۴

 

فصل چهارم : مزايا و مضرات چاي سبز - جمعه سوم مهر ۱۳۹۴

فصل سوم : چاي سبز بنوشيد - جمعه سوم مهر ۱۳۹۴

فصل دوم : مشخصات گياه شناسي و شرايط اقليمي چاي - جمعه سوم مهر ۱۳۹۴

مقدمه و فصل اول : تاريخچه چاي در جهان و كشت ؛ تكثير و برداشت آن - جمعه سوم مهر

 

 

توجه توجه توجه

 

توصيه و اخطار هاي لازم در مصرف گياهان دارويي

 

     حقير اسماعيل اشكور كيايي چندين ماه هست كه بررسي و تحقيق در مورد گياهان دارويي اشكور را در كتب و مجلات و سايتها و وبلاگ ها و بررسي هاي ميداني با سوال از مردم  شروع كردم و مورد استقبال دوستان قرار گرفت و بنده تصميم گرفته نوشتن مطالب را ادامه دهم و دهها ساعت در چند ماه وقت گذاشتم تا بتوانم به همشهري ها و مردم خوب كمك كرده و بر بار علمي آنها بيافزايم .

تذكرات :

 

     باز هم تذكر مي دهم مطالب فقط جهت اطلاع بوده اگر بخواهيد از گياهان دارويي استفاد كنيد حتماً بايد از مشورت ديگران استفاده كنيد .

 

     در افراد مسن كه از اي گياهان استفاده مي كنند بايد از سوابق بيماري قلبي و عروقي ؛ فشار خون ؛ قند خون ؛ چربي خون  خود مطلع باشند يا بقولي با پزشك خود هم مشورت نمايند .

 

      مصرف بيش از حد گياهان دارويي گاهي اثر معكوس دارد و حتي باعث آسيب مي شود بايد در مقدار مصرف هم دقت كرد .  مثلاً گل گاوزبان كه گياهي بسيار پرخاصيت هست اگر بيش از اندازه مصرف شود باعث آسيب به قلب مي شود . كساني كه ناراحتي گوارشي دارند بايد از مصرف بيش از حد چاي سبز خوداري نمايند و ...

 

    پس نتيجه مي گيريم : خير در حد وسط است و رعايت اعتدال لازم است . همانطور كه در مصرف قرص و دارو شيميايي به حرف پزشك گوش مي كنيد بايد در مصرف داروهاي گياهي هم رعايت امر را بنماييد .

 

     در مواقعي كه از داروهاي شيميايي و دستورات پزشك استفاده مي نماييد يا از مصرف داروهاي گياهي خودداري فرماييد يا در مصرف آن پزشكتان را مطلع نماييد .

اسماعيل اشكور كيايي متولد 1348 روستاي سپارده ساكن تهران 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رزماري Rosmarinus officinalis يا اكليل كوهي و خواص آن

 

رزماري Rosmarinus officinalis    يا اكليل كوهي و خواص آن

 

 

 بيوگرافي رزماري

نامهای دیگر: رزماری، رزمارین، اکلیل الجبل، ندی البصر، گیاه قیصر، گل عسل، رومارون.

فارسی:  اکلیل کوهی      عربی:  اکلیل الجبل      فرانسه:  Rosemary      علمی:  Rosmarinus officinalis      انگلیسی:  Romarin

گیاهی است از خانواده لابیاته Labiatae ، چندساله به صورت درختچه کوچک که ارتفاع آن یک الی دو متری همیشه سبز با شاخه های انبوه چوبی و برگهای سوزنی شکل دارد.

محل رویش آن مناطق مدیترانه است ولی در اکثر نقاط جهان منجمله ایران نیز کشت می شود. قسمت قابل استفاده گیاه، برگ و گل می باشد.

 رزماری یا اکلیل کوهی، گیاهی چند ساله، معطر و از خانواده نعنائیان است که برگ‌های سوزنی شکل و همیشه سبز دارد.

این گیاه، در کشورهای اروپایی جایگاه ممتازی در آشپزخانه داشته و در تهیه سس‌ها و گوشت کباب وجود آن ضروری است.

این گیاه، بومی مناطق مدیترانه و اروگوئه  است. گل‌های آن در رنگ‌های گوناگون سفید، صورتی، بنفش یا آبی می‌رویند.

نام رزماری برگرفته از کلمات لاتین ""ros به معنای شبنم و "marinus" به معنای دریا است. ارتفاع بوته این گیاه 50- 20 سانتی‌متر است و در شرایط مناسب آب و هوایی که برای این گیاه همان هوای گرم و مرطوب است ارتفاع آن به 150 سانتی‌متر هم می‌رسد.

از نظر خواص طبی و دارویی رزماری اثر ضدعفونی کننده و معرق داشته و جریان خون را در اندام‌های شکمی افزایش می‌دهد و در تحریک میزان ترشح شیره‌های گوارشی و صفرا بسیار مفید است.

برخی از مهمترین خواص دارویی گیاه رزماری یا اکلیل کوهی عبارتند از:

ضد درد، ضدعفونی‌کننده، ضد افسردگی، ضد التهاب، خلط‌ آور، ضد ویروس و تقویت کننده نیروی جنسی است.

این گیاه شفا‌بخش، برای معالجه رماتیسم، فلج، سستی اعضاء، تشنج، اختلالات عصبی و تنفسی و همچنین نارسایی کبد و کیسه صفرا مفید و موثر است.

باعث گشادی رگ‌ها و تقویت گردش خون می‌شود بنابراین برای جلوگیری از ریزش موها مفید است.

محققان در تحقیقات خود متوجه شدند این گیاه نه‌ تنها حافظه بزرگسالان را تقویت می‌کند بلکه برای تقویت حافظه دانش‌آموزان نیز مفید است.

خستگی‌های مفرط را بهبود بخشیده و برای رفع اضطراب و پریشانی توصیه می‌شود.

دردهای عضلانی را تسکین می‌بخشد و سوءهاضمه ناشی از استرس را برطرف می‌می‌کند.

در رایحه‌ درمانی استفاده‌های بسیاری از این گیاه می‌شود که ایجاد احساس جوانی و شادابی، ‌عشق و سلامتی و نیز خواب راحت از جمله کاربردهای موثر این گیاه در این حرفه است.

از گیاه رزماری برای رفع چاقی، بیماری‌های کبدی و معدی، برونشیت و آسم استفاده می‌شود.

استفاده از این گیاه برای تنظیم ضربان قلب توصیه می‌شود.

توجه:

مادران باردار،‌ مبتلایان به صرع از مصرف این گیاه خودداری کنند همچنین در موارد حساسیت‌های شدید از این گیاه دارویی استفاده نشود.

 

    ترکیب شیمیایی

حاوی یک اسانس روغنی تا 2 درصد که شامل سینئون، کافور و برندل است همچنین داری آلکالوئیدها، ساپونین و اسیدهای آلی و تانن می باشد.

 

    حکایتی از اکلیل کوهی

یونانیان برای آن مقامی والا قایل هستند و آن را علامت عشق، عروسی و مرگ میدانند. ایزابل، ملکه مجارستان در سن هفتاد و دو سالگی در اثر رماتیسم شدیدی بیمار شد و به کمک آلکولان اکلیل کوهی از این بیماری شفا یافت و به قدری چالاکی و چابکی پیدا کرد که پادشاه لهستان تقاضای ازدواج با او را کرده بود و از آن تاریخ تاکنون الکولان اکلیل کوهی را آب ملکه مجارستان لقب داده‌اند و آن را برای درمان زخمها و درد رماتیسم به کار می‌برند.

ابوعلی سینا پزشک معروف ایرانی که در سالهای 980 – 1037 م. زندگی می‌کرده است و مصرف آن را برای درمان زکام، برونشیت ونزله تجویز می‌کرد.

 

    خواص دارویی رزماري

اکلیل کوهی را در مورد درمان آسم، اختلالات برونشیت، سیاه سرفه و درد معده، درمان عوارض بحرانهای کبدی، بی خوابی، میگرن و تپش قلب می‌توان مصرف و توصیه کرد. خانمهایی که دچار قاعدگیهای دردناک هستند، یا کسانی که رماتیسم دارند از مصرف آن برای درمان خویش کمک می‌گیرند. برای سرطان، فلج، ضعف عمومی و تجدید قوی جوانی مفید است. در استعمال خارجی برای درمان رگ‌ به ‌رگ شدن اعضای بدن، دررفتگی، پیچ خوردگی عضوی از بدن استفاده می شود.

 

    طریقه مصرف

جهت بیماری های آسم، بحرانهای کبدی (معالجه تنبلی کبد و یا احتقان کبد)، میگرن و سردرد و رماتیسم و بی خوابی بیست تا سی گرم ساقه گلدار اکلیل کوهی را که خشک کرده‌اید در یک لیتر آب جوش بریزید و دوازده دقیقه آن را دم کرده و بعد آن را صاف کنید و با عسل شیرین سازید و قبل یا بعد از هر غذا یک فنجان از آن را بنوشید.

طرز استفاده از اکلیل کوهی جهت رگ به رگ و پیچیدن عضو بدن و شستشوی زخمها: شصت گرم ساقه های گلدار اکلیل کوهی را که خشک کرده اید در یک لیتر آب سرد بریزید و ظرف محتوی آن را روی آتش بگذارید تا به جوش آید، بعد ظرف را از روی آتش بردارید و دوازده دقیقه دم کنید و سپس پارچه را در آن بخیسانید و آن پارچه را روی محلی از بدن که رگ به رگ شده یا پیچ خورده و درد می کند بگذارید، هر چه می توانید این ضماد را نگه دارید و هر روز دو بار این کار را بکنید تا درد آن بکلی برطرف شود.

درد رماتیسم: 100 گرم برگ خشک اکلیل را بمدت ده دقیقه در دو لیتر آب بجوشانید و آن را در آب وان حمام بریزید و در آن آب استحمام کنید و بدن خود را مالش دهید درد رماتیسم آرامش و تخفیف پیدا می کند.

 

رزماري    از دیدگاه حکمای طب سنتی  ایران

اکلیل کوهی (اکلیل الجبل) از نظر طبیعت خیلی گرم و خشک است و خوردن آن برای سرفه های رطوبتی مزمن و تنگی نفس و خفقان سرد و استسقای رزقی (زردآب در پرده صفاق شکم جمع شود) که با حرارت و عطش شدید توام نباشد و برای باز کردن گرفتگی ها، انسداد کبد، طحال، پاک کردن ریه، تحلیل بادها، تسکین درد کبد، معالجه یرقان سوداوی، خرد کردن سنگ کلیه و مثانه، ازدیاد ترشح بدن (ادرار) و حیض (خون عادت ماهانه) مفید است. ضماد آن برای تحلیل ورمهای مزمن مفید است و ضماد برگ آن از سایر اعضاء قوی تر است و اگر ضماد برگ آن را در موارد چشم درد به کار برند، درد را کاهش می دهد. مالیدن عصاره آن برای تقویت موی سر و ابرو بسیار مفید است.

مصرف دم کرده آن 20 – 5 گرم برگ یا سرشاخه گلدار آن برای چهار لیوان آب کافی است، در مواردی که نتیجه خوب گرفته شود این مقدار تا 50 گرم امکان افزایش دارد. خیس کرده 40 – 30 گرم برگ و سرشاخه‌های گلدار آن در سرکه رقیق که مدت 3- 2 روز بماند و پس از آن روزی 5 – 4 قاشق خورده شود به عنوان مدر برای ازدیاد ترشح بو و استسقاء نافع است.

تذکر: برای گرم مزاجان مضر است از این نظر باید با سکنجبین خورده شود، سقط کننده جنین است و زنهای باردار باید از مصرف آن پرهیز کنند، مصرف زیاد از حد مجاز آن سمی است و جانشین (بدن)آن از نظر خواص دارویی افسنتین است.

 

 و در نهایت خلاصه‌ای از خواص اکلیل کوهی بشرح ذیل می باشد:
1- ضد ضعف عمومی بدن
2- ضد آسم
3- ضد تپش قلب
4- ضد روماتیسم
5- ضد نقرس
6- ادرارآور
7- ضد تشنج
8- ضد صفرا
9- ضد سوءهاضمه
10- تقویت کننده دستگاه گوارش
11- ضد سیاه سرفه
12- قاعده آور
13- ضد سردردهای سرد
14- ضد عفونی کننده و التیام بخش
15- تقویت کننده اعصاب
16- ضد ترشحات غیرطبیعی رحم

 

منابع :

-- همشهري آنلاين

- مقاله خانم ربابه درباباري [ باتشكر از خانم درباباري كه گاهاً از سايتش استفاده مي كنم http://robabnaz18.persianblog.ir/ 

-  بررسي هاي ميداني

 

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ترشك Rumex acetosella كه در اشكور با ترش واش معروف است

 

ترشك Rumex acetosella  كه در اشكور با ترش واش معروف است

 

 

 

    ترشـــک يا ترش واش در اشكور:   

ترشك گیاهی در گونه های مختلف با نام ترش واش در اشکور. اين گياه در انواع خورشت ها استفاده مي شود . خورشت ترش واش بنام هاي ديگر مثل خورشت آبكي هم معروف است و نقاطي به سب ترشي يا سبزي ترشي از آن اسم برده مي شود . در منطقه اشكورات مثل ساير نقاط اشكور خورشت ترش واش درست مي شود و اين خورشت مورد استقبال گردشگران و مسافران قرار مي گيرد .

 

بيوگرافي گياه ترش واش يا ترشك

     اين گياه در مناطق معتدل كشور ما رويش دارد و از قديم الايام به عنوان يك سبزي مفيد و مؤثر از آن استفاده مي شده است. گرچه در رابطه با مسائل غذايي از آن استفاده هاي فراواني مي شده ؛ ولي اكنون اين استفاده كاهش يافته است و در عوض موارد درماني اين گياه افزايش پيدا كرده و در همه زمينه ها از آن استفاده مي شود و هيچگونه عارضه اي ندارد.
     در ميان عشاير مرسوم است كه از دانه هاي اين گياه استفاده مي كنند. طريقه استفاده ي آن هم به اين ترتيب است كه دانه هاي اين گياه را مي كوبند و بعد از مرطوب كردن در محل درد و مفاصل مي گذارند و به عنوان مُسَكن از آن استفاده مي كنند.

     این غذای خوشمزه ی شمالی چندین و چند اسم داره ، ما بهش میگیم ترش واش خورش ،  سب ترشی ( sab torshi)، که فکر میکنم مخفف سبزی ترشی باشه .

    اینم بگم که آماده سازی سبزی این غذا ( پاک کردن ، شستن ، چرخ کردن ، سرخ کردن ) خیلی دردسر داره ولی چون غذای محبوب اکثر شمالی هاست پس هر که طاووس خواهد جور هندوستان کشد . ترش واشی که ساقه اش قرمزه غذا رو خوشمزه تر میکنه .

 

خواص گياه ترشك يا ترش واش

گياه ترشك منبع ويتامين C است. بنابراين كساني كه كمبود ويتامين C دارند اين گياه مي تواند براي آنها منبع ويتامين C باشد. علاوه بر آن، اين گياه داراي آهن و فسفر كافي نيز مي باشد.

همچنين اين گياه داروي اشتها آور و تصفيه كننده و هضم كننده بسيار خوبي مي باشد و به خاطر خاصيت تصفيه كنندگي اش براي كساني كه داراي جوشهاي موضعي و پوستي هستند بسيار مفيد خواهد بود.

اين دارو به خاطر داشتن اسيد اكسوليد نبايد زياد و بطور مداوم مورد مصرف قرار گيرد، زيرا براي مثانه و كليه مي تواند مضر باشد. براي استفاده موضعي از اين دارو اگر برگ يا دانه ي له شده، پخته شده يا جوشانده آن روي دملها گذاشته شود به راحتي درمان مي گردد.

طریقه استفاده ی از گیاه دارویی ترشک:

نحوه ی استفاده از گیاه دارویی ترشک، هم به این ترتیب است كه دانه های گیاه ترشک را می كوبند و بعد از مرطوب كردن در محل درد و مفاصل می گذارند و به عنوان مُسَكن از آن استفاده می كنند. گیاه ترشك منبع ویتامین C است. بنابراین كسانی كه كمبود ویتامین C دارند این گیاه می تواند برای آنها منبع ویتامین C باشد. علاوه بر آن، گیاه ترشک دارای آهن و فسفر كافی نیز می باشد. همچنین این گیاه دارویی اشتها آور و تصفیه كننده و هضم كننده بسیار خوبی می باشد و به خاطر خاصیت تصفیه كنندگی اش برای كسانی كه دارای جوشهای موضعی و پوستی هستند بسیار مفید خواهد بود.

 

 

بازهم از خواص ترشك يا ترش واش 

ترشک گیاهی چندساله است که در کشورهای آمریکای شمالی و اروپا به عمل می آید. به گزارش «هلث مد» برگ این گیاه مصرف غذایی و ریشه و برگ آن نیز خاصیت دارویی دارد.خواص دارویی این گیاه به قرار زیر است:

 

▪ این گیاه به دلیل داشتن مقدار فراوان آهن برای درمان کم خونی موثر است.

▪ مصرف آن برای رفع اختلالات خونی، آلرژی های بهاری، سل غدد لنفاوی گردن، اختلالات حاد پوستی و نوعی بیماری خونی ناشی از کمبود ویتامین C توصیه می شود.

▪ دانه های این گیاه به عنوان مسکنی برای بهبود درد مفاصل استفاده می شود.

▪ جوشانده برگ و دانه های آن به صورت موضعی برای درمان دمل موثر است.

▪ ترشک برای تصفیه خون، دفع زرداب و کارآیی کبد، کلیه و روده ها موثر است.

 ▪ به عنوان داروی ضدعفونی کننده و منقبض کننده خون به صورت موضعی استفاده می شود.

▪ به هنگام یبوست استفاده می شود.

▪ برای تنظیم طبیعی اسیدمعده به کار می رود.

▪ از آن جا که جذب مواد مغذی را بهبود می بخشد برای تقویت مو، ناخن و کیفیت پوست موثر است.

▪ این گیاه به دلیل داشتن مقدار فراوان اسید اکسولید نباید بی رویه مصرف شود، زیرا باعث آسیب زدن به مثانه و کلیه می شود.

 

روش اول

طرز تهیه سبزی ترشی یا ترش واش خورشت

 

مواد لازم :

 

ترش واش                 3 کیلو

 

گشنیز                     1 کیلو

 

نعناع                       1 جا

 

کوتکوتو                     1 جا

 

ترشک                      ۴ یا ۵ جا

 

چغندر                      1 جا

 

سیر                       فراوان

 

طرز تهیه :

 

 

 

 

 البته ممکنه هر کسی به میل خودش مقدار این سبزی ها رو کم و زیاد کنه . ممکنه عوض یک جا از یه نوع سبزی دو جا استفاده کنه و یا این که سیر کم تر استفاده کنه و یا خیلی بیشتر .( نیم کیلو یا یه کیلو )

 

به هر حال تمام این سبزی ها رو پاک کرده و میشوریم و با چرخ گوشت یکی دوبار به همراه سیر چرخ میکنیم . باید حسابی نرم باشه . قبلنا  بعضی ها این سبزی رو تو نمکار میسابیدن که کاملا نرم و صاف و یکدست بشه ، البته الان بعید میدونم کسی به خودش این همه زحمت بده . 

 

بعد رو حرارت قرار میدیم و با روغن سرخش میکنیم ( مثل سبزی قورمه ) 

 

 

البته مقدار سرخ شدن هم باز بستگی به خود شخص داره ، یکی کمتر سرخ میکنه و یکی بیشتر . به هر حال به هر شکلی که سرخ شد ، بسته بندی میکنین و تو فریزر نگهداری میکنین . ( این همه سبزی ۶ بسته از این زیپ کیپ ها سایز کوچیکش شد که من هر بسته رو دو بار استفاده میکنم )

 

حالا واسه هر وعده به اندازه ی خودتون مرغ رو به همراه سبزی و نمک و فلفل و زردچوبه تو قابلمه ریخته و به مدت یکی دو ساعت رو حرارت ملایم قرار میدیم تا کاملا جا بیفته و غذا به روغن بیفته. در صورت تمایل مقداری رب گوجه هم تفت داده به غذا اضافه میکنیم ( من استفاده نکردم ).  سبزی ترش واش همونجور که از اسمش پیداست ترشه ، پس ترشی غذا رو با توجه به ذائقه تون اندازه کنین . من از کمی رب غوره استفاده میکنم .با  آبغوره هم خوشمزه میشه ولی خیلی کم . مقداری بادمجون رو هم به شکل طولی برش داده و سرخ میکنیم و کنار غذا میذاریم . البته اگه بادمجون یکی دو قل با غذا بجوشه خیلی خوشمزه تر میشه . بعضی ها هم گوجه فرنگی رو نگینی خرد کرده و تو روغن تفت داده و اواسط کار به غذا اضافه میکنن که خوشمزه میشه .

 

این غذا با برنج و گاهی وقت ها به همراه ماهی یا کولی یا ماهی شور سرو میشه .

 

 

روشي دوم :

طرز تهیه سبزی ترشی یا ترش واش خورشت

 

مواد لازم برای 4 نفر:

سبزی معطر 500 گرم(نعناع،جعفری،گشنیز)

سبزی ترش واش 500 گرم(سبزی محلی شرق گیلان)

سیر یک بوته متوسط

برنج 1/2 فنجان خیس کرده

1/2 مرغ متوسط

گوجه فرنگی دو عدد متوسط (رنده)

رب گوجه فرنگی یک قاشق،نمک و فلفل به میزان لازم

 

 

آب نارنج ،آبغوره یا آبلیمو

طرز تهیه :

سبزی را پس از پاک کردن و شستن با برنج و سیر میکس می کنیم(یا دوباره از چرخ گوشت رد می کنیم)و سپس سرخ می نماییم.مرغ را با کمی آب روی گاز گذاشته و پس از جوش آمدن سبزی سرخ شده،گوجه رنده شده و یک قاشق رب گوجه فرنگی را به آن اضافه می کنیم.نمک ، فلفل و آب نارنج را می افزاییم و می گذاریم با حرارت ملایم کمی غلیظ شود تا جا افتاده و روغن بیاندازد.

نکته:در برخی نقاط استان گیلان بنا به ذائقه بادمجان سرخ شده نیز در پایان به خورشت اضافه می کنند،این غذا خورشت محلی شرق گیلان(رحیم آباد،رودسر،لنگرود و ...)می باشد. معمولا با مکمل هایی مانند کولی یا ماهی سرخ شده یا ماهی شور و یا پنیر برشته سرو می شود.چاشنی این غذا سیر،سبزی خوردن و ترب می باشد.

 

منابع

- سايت بيتوته

- سايت پارسي طب

http://ashpazi.blogfa.com - آشپزي بلاك

 - سايت شكم سلام  :  http://shekamsalam.com

- روزنامه خراسان

 

 

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

انجيرك Ranunculus ficaria معروف به ماسگوله در اشكور و خواص آن

 

   انجيرك Ranunculus ficaria  معروف به ماسگوله در اشكور و خواص آن

 

 

 

 انجیرک در اشكورات : 

   گیاهی با نامهای ماسگوله و ماست گوله در اشکورمعروف است .

 

شناسنامة

 

انجیرک  -  LESSER CELANDINE
RANUNCULUS FICARIA	: نام علمی
RANUNCULACEAE  - Ranunculaceae	: خانواده
اروپا،غرب آسیا وشمال آفریقا	: بومی منطقه
Ficaria grandifora,Ficaria verna,Brazen hussy	: نام های دیگر

 

 

بيوگرافي گياه انجيرك Ranunculus ficaria

     انجیرک یا علف بواسیر گیاهی از خانواده Ranunculaceae می باشد که بومی اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا می‌باشد البته امروزه در آمریکای شمالی و کانادا نیز دیده می شود و در انگلیس به عنوان علف هرز شناخته می شود.و در مرغزارهای مرطوب، در میان بوته‌ها، گودالها و نهرهای آب به وفور یافت می‌شود .این گیاه دارای قدرت درمانی نیز می باشد. 

     این گیاه به سبب قدرت درمانی بیماری بواسیر به نام علف بواسیر شناخته شده است و حتی گیاه پزشکان، امروزه نیز پماد و ضماد این گیاه را برای استعمال خارجی در درمان این بیماری تجویز می‌کنند .

      انجیرک گیاهی چند ساله شبیه آلاله می باشد که رشد کمی دارد و جزء گیاهان همیشه سبز محسوب می شود. از اوایل بهار گل‌های زرد رنگ ستاره‌ای شکل بر روی ساقه‌های بلند آن می‌رویند. این گلها با گذشت زمان نارنجی می شود گلها از فروردین تا خرداد باقی می مانندبنابراین گاهی این گیاه را فرستاده بهار می نامند .

     گل‌ها بین هشت تا ده گلبرگ دارند، اما آلاله تنها پنج گلبرگ دارد. گل‌ها پیش از بارش باران و یا در هوای ابری و مه‌آلود بسته می‌شوند . ساقه این گیاه به رنگ سبز تیره می باشد و برگها قلبی شکل هستند . گیاه 10 سانتی متر رشد می کند که 2 تا 5 سال طول می کشد تا به رشد نهایی خود برسد. طول برگها 5 ساتی متر است و گلها 3 سانتیمتر گستردگی دارند.

 

 نگهداری این گیاه ساده می باشد .
خاک مورد نیاز این گیاه خاک لومی مرطوب و غنی از هوموس و خوب زهکشی شده است .
دمای بین 1 تا 21 درجه برای این گیاه مناسب است.
باید در سایه یا نیم سایه قرار گیرد ودر معرض تابش مستقیم خورشید نباشد.
به آبیاری زیاد نیاز ندارد

 

زیستگاه طبیعی :

انجیرک یا علف بواسیر گیاهی بومی در اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا می‌باشد و در مرغزارهای مرطوب، در میان بوته‌های پرچین و خار و بن‌دار، گودالها و نهرهای آب به وفور یافت می‌شود .

 

مشخصات ظاهری :

   گیاه با دوامی شبیه گل آلاله است برگهای انجیرک سبز تیره براق هستند. گیاه رد قسمتی که از زمین بالا می‌آید، غلافدار و به شکل قلب است. از اوایل بهار گل‌های منفرد زرد رنگ ستاره‌ای شکل بر روی ساقه‌های بلند آن می‌رویند. گل‌ها بین هشت تا ده گلبرگ دارند، اما آلاله تنها پنج گلبرگ دارد. گل‌ها پیش از بارش باران و یا در هوای ابری و مه‌آلود بسته می‌شوند و در اثر گذشت زمان تغییر رنگ می‌دهند و سفید می‌شوند . 

    انجیرک یا علف خنازیر یا علف بواسیر گیاهی است که هم در سنت های شرقی و هم در سنت های غربی از آن به عنوان یک گیاه پاک کننده و تصفیه کننده نام می برند. از انجیرک برای درمان آبسه ها و زخم های چرکی استفاده شده است.

    این گیاه به سبب قدرت درمانی بیماری بواسیر به نام علف بواسیر شناخته شده است و حتی گیاه پزشکان، امروزه نیز پماد و ضماد این گیاه را برای استعمال خارجی در درمان این بیماری تجویز می کنند .

 

آفات و بيماري ها

   معمولا بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی کند اگرچه گاهی حلزون ها و شته ها می توانند مشکل ساز شوند.

 

قسمت های مورد استفاده گیاه انجیرک

1- قسمت های هوایی انجیرک (قسمت های بیرون از خاک): این گیاه در درمان مشکلات پوستی معروفیت خاصی دارد.

2- ریشه انجیرک: باعث کاهش فشار خون و ریلکس شدن قلب می شود.

 

 

 موارد ديگر مصرف[خـــــــــــــواص] انجيــــــــــــــرك

۱ جهت زگیل و گال عصاره این گیاه را به صورت ضماد می‌گذارند.
۲. دمکرده ریشه این گیاه ضد ورم مفصلی می‌باشد و از برگ، ساقه و گل این گیاه به صورت ضماد بگذارند.
۳. جهت بواسیر از دمکرده ریشه این گیاه بنوشند و از برگ و گل به صورت ضماد در محل بمالند.
۴. جهت درمان بواسیر ریشه خشک این گیاه را پاک کرده سپس شیره آن را بگیرند با روغن پیه یا کنجد مخلوط کرده محل بواسیر را بمالند این پماد جهت رفع خستگی ماهیچه‌های پا مفید می‌باشد.

 

 

اثرات گیاه انجیرک بر بدن انسان

ادرارآور، ملین، تقویت کننده گردش خون بدن، ضد التهاب، ضد باکتری، تقویت کننده قلب، پایین آورنده فشار خون، آرامبخش

ویژگی (مزاج)

دارای طبیعت تلخ، خنک، خشک و شوری می باشد.

 

منابع : سايت هاي پارس درمان و آفتاب و ...........

          تحقيقات و بررسي هاي ميداني

 

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

تمشك ewberry – Blue bramble[ يا بولوش در اشكور ] :نياز اكولوژيك،كاشت؛ داشت... وخواص آن

 

تمشك ewberry – Blue bramble [ بولوش در اشكور ]:نياز اكولوژيك،كاشت؛ داشت... وخواص آن

 

 

 

گياه تمشك در اشكورات

تمشـــک: 

   درختچه ای از تیره گل سرخیان و با نام بولوش در اشکورات معروف است  با شروع فصل برداشت «تمشک»(بولوش) در جنگل‌های شمال کشور بخصوص اشكورات  که تا پایان تیرماه ادامه می‌یابد.

       تمشك یاهمان بولوش به زبان محلی  میوه ایه که اغلب به صورت خودرو در باغات و بیشه زارها پیدا میشه چون ریشه این گیاه به صورت خزنده هستش اگه در جایی به وجود بیاد به سرعت همه جا رو فرا میگیره تمشک گیاهی خارداره که برداشت میوه اون به سختی ممکنه این میوه ابتدا به صورت سبز بوده وبعد به قرمز و در آخر به مشکی تغییر رنگ میدهد و طعم آن ترشو شیرین است.

    تمشک در زبان گیلکی به بولوش معروفه .قسمتهای مورد استفاده بوته تمشک عبارتند از : میوه ، برگ، تخم ، دانه و گل .

فهرست :

• گیاه تمشک
• شناسنامه
• شرح گیاه
• نیاز اکولوژیکی
  • آب و هوا
  • خاک
  • کود
• ازدیادکاشت
  • ازدیاد جنسی
  • ازدیاد جنسی
• داشتبرداشت
  • بیماریها آفات
• دامنه انتشار

          خواص تمشك

شناسنامه

گل سرخ Rosaceae	:تیره
Rubus caesius L.	:نام لاتین
Dewberry – Blue bramble	:نام انگلیسی
تمشک	:نام فارسی
علیق	:نام عربی

 

 

شرح گیاه

گونه تمشک در جنگلهای شمال کشور از گرگان ، آستارا و همچنین در آذربایجان و کردستان و بختیاری و لرستان و کرمان و خراسان و دامنه های جنوبی البرز انتشار دارد : و در الیکا واقع در شمال شرقی کندوان تا 2500 متری ارتفاع از سطح دریا دیده شده است انشعابات آن گرد آلود و بدون گوشه و ضلع با خارهای خرد و غده ای است و با جست های ریشه جوش تکثیر می شود. برگهایش غشائی و دارای کرکهای پراکنده است برگچه انتهایی آن تخم مرغی چهار گوش و با قاعده ای کم و بیش قلبی شکل است. گوشوارک های آن نیزه ای می باشد پا یک های گل آن خزی و با غده های فلسی است کاسه آن کرکدار و به میوه اتصال دارد. گلهایش بیضی شکل و سفید و صاف و گرد آلود است. انواع تمشک که در شمال ایران به چشم می خورد دو نوع است : نوع اول تمشکهای دانه ریز که زود رس ترین تمشکها هستند و نوع دوم تمشکهای دانه درشت هستند و 2 هفته پس از دانه ریز می رسند. منظور از دانه ریز یا درشت تک تک میوه های موجود در هر میوه مرکب است که در نوع اول ریز تر و در نوع دوم درشت تر است. از انواع تمشکهای خارجی معروفترین آنها عبارتند از : 1- Theodor reimer از پر محصولترین تمشکها و برای باغ تمشک توصیه می شود. و در آمریکا بنام هیمالیا معروف است. 2- Wilson زودرس ترین واریته تمشک است. 3- Mammouth که میوه هایش حدود 15 روز بعد از ویلسون می رسند.

 

نیاز اکولوژیکی تمشك

آب و هوا

تمشکها به هوای آفتابی و گرم با کمی رطوبت نیاز دارند بادهایی با سرعت کم راتحمل می کنند ولی قادر به مقاومت در مقابل سرمای شدید به مدت زیاد نیستند. سرمای شدید (پائین تر از 15 درجه زیر صفر) قادر است تمام شاخه هایش را تا سطح زمین بخشکاند ولی قسمتهای زیر زمینی آن (ساقه های زیرزمینی) سالم باقی مانده و در بهار بعد جوانه های تازه می دهند که از آنها شاخه های تازه روئیده و رشد می کنند. این شاخه ها در همان سال میوه نمی دهند و تنها در سال بعد به میوه می نشینند. بنابراین بعد از هر بار یخ زدگی گیاه باید انتظار یک سال بی میوه ماندن را داشت. تمشک در مناطق گرم و خشک در اثر گرمای شدید بخصوص کمبود رطوبت بشدت صدمه می بیند در مناطق پر باران آنرا در زمینهای نسبتاً بلند و مرتفع یا در زمینهای شیب دار می کارند در زمینهای پست و پرباران شرط موفقیت ایجاد یک زهکشی صحیح و برنامه ریزی شده است تا آب نتواند در آن جمع شود. آبیاری – بوته های تمشک به خشکی خاک حساس اند. خاک آنها باید دائماً مرطوب باشد ولی خیس بودنش را هم نمی توانند تحمل کنند زیرا خاکهای خیس و لجن زار در مدت نسبتاً زیاد باعث خفه شدن ریشه هایش گشته و گیاه را از بین می برد. کمبود رطوبت خاک می تواند محصول تمشک را تا نصف حتی تا یک سوم تقلیل دهد. در مناطق کم باران یا خشک آبیاری از ضروریات است در مناطق نسبتاً خشک بوته های تمشک را معمولاً حدود 8 بار در سال آبیاری می کنند تاگیاه بتواند محصول زیاد تولید کند دفعات آبیاری به روش زیر تنظیم می شود. 1- پیش از به گل نشستن یک نوبت. 2- هنگام تشکیل میوه دو نوبت. 3- زمان رسیدن میوه یک نوبت. 4- پس از برداشت میوه تا اواسط پائیز سه نوبت 5- آبیاری زمستان یک نوبت میزان آب مصرفی در هر آبیاری حدود 500 متر مکعب در هر هکتار حساب می شود. کمبود آبیاری باعث می شود که (1) میوه ها کوچک و کم آب و در نتیجه کمتر خوشمزه شوند. 2- شاخه هایی که در سال آینده باید میوه دهنده قدرت جوانه زدنشان تصعیف کشته و در سال آینده کمتر محصول می دهد.3- برگها پیش از موعد زرد شده و بریزند.

خاک

تمشک گیاهی است که در هر نوع زمین رشد کرده و میوه می دهد در صورت مساعد بودن آب و هوا هم در زمینهای سنگلاخی کم عمق و هم در زمینهای عمیق کاشته شده و محصول بدهد. بهترین خاک برای رشد بوته های تمشک خاکهای شنی – رسی است که عمق زیاد مثلاً 2 متر یا بیشتر داشته باشند چون در چنین خاکهایی ریشه ها قادرند رشد زیادتر پیدا کرده و ریشه های جانبی زیادتر بدهند.

 

کود

مقدار کودی که برای باغهای تمشک لازم است با نوع گیاهانی که در آنجا کاشته شده اند فرق می کند اگرچه کودهای شیمیایی و آلی برای رشد و برداشت محصول از جمله لوازم اصلی کارند به هیچ وجه نباید از اهمیت مرطوب نگهداشتن زمین غفلت کرد چون تمشک بدان سخت نیاز دارد و این کار با دادن هوموس یا کودهای حیوانی بویژه کود گاوی مسیر است در کود دادن باغهای تمشک همیشه کودهای شیمیایی مکمل کودهای حیوانی هستند. مقدار کود پیشنهادی عبارتند از : 50 تن کود حیوانی، در هر هکتار، 100 کیلو کودازته به صورت N در هر هکتار ، 100 کلیوگرم کود فسفره به صورت P2O5 در هر هکتار 100 کیلو کود پتاسی به صورت K2O در هر هکتار تمشک به کود سرک هم جواب مثبت داده و میوه های زیادتر تولید می کند و میوه ها بزرگتر می شوند. مقدار کود سرک همه ساله 30 کیلو کود ازته به صورت N در هر هکتار 30 کیلو کود فسفر به صورت P2O5 در هر هکتار 30 کیلو گرم کود پتاسی به صورت K2O در هر هکتار است که بهتر است در چند بار بافاصله 2 ماهه داده شود.

 

ازدیاد

تمشک از راههای متفاوت زیاد می شود که مهمترین آنها عبارتند از ازدیاد جنسی و ازدیاد غیر جنسی

ازدیاد جنسی

1- ازدیاد بوسیله پا جوش : بوته های تمشک همه ساله به تعداد زیاد پا جوش می دهند بهترین زمان برداشت یا جوشها پس از ریختن کامل برگها در زمستان است در این وقت جوانه هایی را که در چند سانتی متر بوته تمشک سر از زمین بیرون آورده اند.از بوته جدا کرده در باغ ردیف کاری کرد. این کار را می توان در اواخر زمستان که هنوز بوته های برگ نزده اند هم انجام داد پاجوشها هر چه قویتر باشند بوته ها قویتر و سالمتر و پر محصول تری تولید می کنند. همچنین می توان پاجوشها را در اوایل زمستان کنده و جمع آوری کرد و در محلی که خطر سرمازدگی نداشته باشد نگهداری کرده و در بهار را کاشت. 2- ازدیاد بوسیله انتهای شاخه ها : هر گاه قسمت انتهایی و نرم شاخه های اغلب واریته های تمشک در خاک فرو برده شوند ریشه داده و تبدیل به گیاه تازه ای می شوند. از این خاصیت در باغبانی استفاده کرده و سر شاخه های تمشک را به داخل گلدان فرو می برند و پس از ریشه دار شدن از گیاه مادر جدا و در نقطه مورد نظر می کارند. 3- خوابانیدن : شیاری در خاک به عمق 5 سانتی متر کنده شاخه تمشک را در داخل آن قرار می دهند به کمک میله هایی شبیه سنجاق مو و فرو کردن آن در خاک شاخه را روی زمین ثابت می بندند. آنگاه رویش حدود 5 سانتیمتر خاک یا در صورت امکان شن ، پیت ، کمپوست می پاشند و فوری آبیاری می کنند این کار را معمولاً در اواسط تابستان انجام می دهند گیاه تمشک در اوایل اردیبهشت ماه سال آینده آماده بهره برداری خواهد بود. در این روش بهتر است نخست شاخه را از بوته تمشک مادر قطع کرده و سه چهار ماهی به حال خود بگذراند تا خوب ریشه بزند. نکاتی که در این کار باید رعایت نمود شامل الف) شاخه ای که در خاک میگذراند باید سرش از خاک بیرون باشد. ب) قبل از گذاشتن آن به داخل شیار باید تمام برگهایش را کند. ج) شاخه را در طول با یک تیغ زخمی کرد تا جوانه های زیادی در مدتی سریعتر تشکیل شوند. 4- ازدیاد وسیله قلمه ریشه : این روش بهترین ساده ترین و موفق ترین را ازدیاد تمشک است برای این کار قسمتی از ریشه های یک بوته تمشک قوی و سالم و پر محصول را. از خاک بیرون آورده آنهارا به درازای یک انگشت بریده در خاک کود داده ای که شیاری به عمق 5 الی 7سانتی متر از قبل آماده شده می خوابانند روی شیار را با خاک نرم پوشانده با لگد خاک را فشا ر داده و فوراً آبیاری می کنند. زمان این کار در استانهای جنوبی دریای خزر نیمه دوم پائیز و در سایر استانها نیمه اول پائیز است. ریشه های ریز ریز را می توان در خاکی مرطوب و سرد تمام زمستان حفظ کرده و در اوایل بهار کاشت .

ازدیاد جنسی

ازدیاد به وسیله بذر : روش ازدیاد با بذر به این طریق است که تنها بذر میوه های خیلی رسیده را انتخاب و پس از جدا کردن از گوشت به کمک شیر آب و غربال بذرها را در سایه خشک می کنند در بهار داخل گلدانها پاشیده و حدود یک الی دو میلی متر شن با خاک نرم رویش غربال می کنند خاک را با دست یا تخته فشار داده آنگاه آبیاری کرده و روی گلدان یک شیشه می گذارند. آبیاری باید خیلی نرم و در صورت امکان با اسپری صورت گیرد تا بذرها مرتب جابجا نشوند یک تا دو هفته پس از بیرون آمدن گیاهان آنها را در گلدانها خیلی کوچک نشاء کرده در سایه می گذارند 3 تا 4 هفته بعد گیاهان را در گلدانهای بزرگتر (12 سانتی متری) نشاء می کنند و در اواسط اردیبشهت ماه به محل نهائی انتقال داده می شوند.

 

کاشت

کاشت نهال تمشک می تواند در پائیز و پس از زرد شدن و ریختن برگهای آن انجام گیرد. البته به شرطی که زمین را از قبل برای این کار اماده کرده باشند یعنی کودهای آلی و کمعدنی را پاشید و به دنبا آن شخم عمیق زده و کودها رابه عمق فرستاده باشند و همچنین به شرطی که نهال در جریان بهار و تابستان خوب رشدکرده و تا اوایل پائیز کاملاً رسیده و تقریباً چوبی شده باشد. بهترین زمان کاشت نهالهای تمشک اول بهار می باشد کاشت بهاره به باغدار فرصت می دهد که در جریان پائیز و زمستان کودپاشی، شخم و چاله کنی را به خوبی انجام داده و زمین در اول بهار آماده کاشت نهالها باشد. چاله ها را معمولاً 40×40×40 سانتی متر می کنند و پس از گذاشتن نهال به داخل چاله هنگام ریختن خاک کمی کود فسفره را نیز داخل آن طبقه با دست می‌پاشند. نهالها هر چه بیشتر ریشه داشته باشند امکان گرفتن آنها زیادتر است چاله ها ردیف کنده می شوند تا کارکردن در باغ با ماشینهای کشاورزی امکان پذیر باشد. معمولاً فاصله نهالها از یکدیگر با قدرت رشدآن متناسب است هر چه قدرت رشدش بیشتر باشد باید فاصله ها را زیادتر کرد. در تمشکهای ایرانی این فاصله را 150 سانتی متر و فاصله ردیف ها را از یکدیگر 2 متر پیشنهاد شده است در تمشک کاری مثل موکاری باید تعدادی چوب در هر ردیف به زمین فرو زده و به وسیله 4 تا 6 ردیف سیم آنها را با یکدیگر اتصال داده و نهالها را پس از کاشتن و در حال رشد بر روی این داربست راهنمایی کرد و در صورت لزوم به سیم هابست. نهالهای خشک شده باید جانشین شوند و این کار راهر سال باید تکرار کرد. بهتر است هنگام کاشت کمی کمپوست یا مقداری پیت خیس شده را با خاک مخلوط و با آن چاله را پر کرد.

داشت

هرس و مبارزه با بیماریها و آفات از مراقبتهای لازم می باشد. هرس رشد و فرم و مقدار محصول بوته تمشک به هرس صحیح آن بستگی دارد. در روزها و ماههای اول پس از کاشت باید به کمک هرس به شاخه های آن فرم داد بطوریکه راهنمائی آنها بر روی داربست سیمی امکان پذیر شود. با بریدن نهالهای کاشته شده به ارتفاع حدود 30 تا 50 سانتی متر (حدود یک ماه پس از کاشت یا اندکی دیرتر و یا حتی هنگام کاشت) جوانه هایی که در قسمت پائین بوته و نزدیک زمین قرار دارند تحریک شده و شاخه های متعددی می دهند در زمستان بعد شاخه های ضعیف و اضافی را ته بر کرده و به شاخه های سالم و قوی به تعداد مورد لزوم اجازه رشد بهتر می دهند شاخه های جوانی را که تازه رشد کرده و در سال آینده باید میوه دهند (تعدادشان معمولاً حدود 6 عدد شاخه برای هر سال انتخاب میشوند) در 150 سانتی متر محدود می کنند یعنی آنچه بیش از این دراز رشد کرده را هرس کرده دور می اندازند در شاخه های جانبی که از بغل برگها رشد می کنند تنها یک جوانه (نه بیشتر) گذاشته بقیه هرس می شوند برای این کار باید منتظر بود تا درازای این شاخه های جانبی به 30 الی 40 سانتی متر برسند آنگاه آنها را در یک جوانه محدود کرده و بقیه را هرس می کنند. هر بوته تمشک دارای تعدادی ساقه های زیرزمینی و تعداد کمتری شاخه های هوائی است. شاخه های زیرزمینی دائمی بوده و شاخه های هوائی تنها 2 سال زنده و فعالند. شاخه های هوایی سال اول به خود سازی و رشد می پردازند و در سال دوم میوه می دهند، پس از میوه دادن در پائیز همان سال خشک شده و از بین میروند لذا بهتر است آنها را فوراً پس از باردهی ته بر کرد.

 

 

بیماریها آفات

مهمترین بیماریهای تمشک عبارتند از : (1) سوسک تمشک (Byturus Tomentosus) (2) سرخرطومی تمشک و توت فرنگی (Anthonomus Rubi) راه معالجه دو آفت فوق الذکر استفاده از سموم حشره کش بویژه سموم سیستیک است. (3) شته تمشک (Aphis idaei) راه مبارزه با آن سمپاشی. یا حشره کشها است (4) لکه سفید برگ تمشک (5) زنگ برگ تمشک راه مبارزه با 2 آفت اخیر استفاده از قارچ کش ها است.

 

برداشت

زمان برداشت میوه های تمشک در آب و هوای مختلف و در ارتفاعات متفاوت فرق می کند. در شرایط آب و هوای استانهای جنوبی دریای خزر میوه تقریباً از نیمه دوم خرداد ماه تا نیمه اول تیر ماه (4 هفته) به تدریج رسیده و قابل برداشت هستند از آنجائیکه تمام میوه ها در یک زمان نمی رسند باید در این مدت یکبار در هفته میوه ها را چید رسیدن میوه سه مرحله دارد که از هر مرحله آن برای یک مصرف استفاده میشود. 1- مرحله اول : میوه هارنگ مخصوص خودشان را کاملاً گرفته اند مزه اش در دهان ترش و شیرین است از این مرحله برای درست کردن مربا ، ژله و مارمالاد استفاده می کنند. 2- مرحله دوم وضعی است که میوه ها کاملاً رسیده و شیرین هستند این میوه ها خام مصرف می شوند. 3- مرحله سوم : در این مرحله میوه ها بیش از حد رسیده و از شدت رسیده شدن حتی در حال پژمرده شدن هستند. از میوها در این مرحله می توان بذر گرفت. تمشک میوه ای است که پس از برداشت زود فاسد میشود بخصوص اگر در مراحل دوم وسوم آنرا چیده باشند لذا باید بین زمان چیدن و وقت مصرف فاصله ای کوتاه باشد.

 

 

دامنه انتشار

گرگان رباط قزاق ، مازندران زمین کینج و دشت نظیر در 1330 – 800 متری ، دره چالوس در 2000 متری ، گیلان ، لاهیجان ، آستارا ، آذربایجان کردستان : بین بانه و پلاکه در 1900 – 1700 متری بختیاری. لرستان، کشور در 1500 متری کرمان، خراسان : یک چنار، اطراف تهران : پس قلعه و کرج انواع خاردار این گیاهان دارای اسامی محلی زیر می باشد. لم در نور ، لام در شیرگاه و میاندره ، نمیش دونه در آمل ، تموش بورتیکان دررامیان ، و لش در گیلان ، هندل در آستارا، کره تیف در لاهیجان ، تمیشه بور در طوالش ، تمشک در تهران تمش در مازندران ، تورک در کردستان.

 

 

خواص تمشک(بولوش):

۱- جوشانده ۲۵ گرم از برگهای تمشک در یک لیتر آب برای درمان انسداد مجاری ادرار مفید است.۲- تمشک سرشار از ویتامین‌های C وK است و دارای خواص خنک، نرم کننده و ضد اسکوربوت می‌باشد.
۳- تمشک خون را تصفیه می‌کند و برای کسانی که به روماتیسم مبتلا هستند، بسیار مفید است.
۴- تمشک یبوست مزاج را معالجه می‌کند.
۵- تمشک برای تسکین درد سودمند است، زیرا تمشک دارای اسید سالسیلیک می‌باشد.
۶- تمشک خون را قلیائی می‌کند و قند آن برای مبتلایان به مرض قند مفید است.
۷- شربت تمشک برای بیماران مبتلا به سرخک و مخملک تجویز شده است.
۸- تخم و دانه ای که درتمشک وجود دارد، اغلب با دندان نیز خرد نمی‌شود، ولی وقتی خورده شود درمعالجه‌ی یبوست و خشکی مزاج به طور طبیعی بسیارمؤثر است و سبب می‌شود که یبوست به کلی رفع گردد.
۹- شربت تمشک، مخلوط با آب برای رفع تب تجویز شده است.
۱۰- خوردن تمشک برای مبتلایان به مرض قند( دیابت)، تبهای صفراوی، التهاب مجاری ادرار، گلو درد( آنژین ) مفید است.
۱۱- جوشانده ۲۰ تا ۵۰ گرم گل تمشک یا برگ تمشک در یک لیتر آب برای درمان ترشحات زنانگی، خونریزی در فواصل قاعدگی ، اخلاط خونی، وجود خون در ادرار، گریپ، گرفتگی صدا، آب آوردن نسوج و بیماری‌های پوستی اثر شفا بخش دارد. جوشانده را بعد از هر وعده‌ی غذا یک استکان می‌خورند.
۱۲- جوشانده گل یا برگ تمشک( به روشی که گفته شد) در استعمال خارجی برای درمان زخم‌های دهان، ورم لثه، درد گلو و ورم لوزه‌ها بکار می‌رود و بیمار با غرغره کردن این جوشانده دهان را می‌شوید.

 

۱۳- جوشانده برگ تمشک اسهال و ورم روده را معالجه می‌کند، بدین منظور باید ۴۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک تمشک را در یک لیتر آب سرد بخیسانید و به مدت ۱۰ دقیقه آن را جوشانده و سپس بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد. پس از صاف کردن، روزی سه بار، هر بار یک فنجان آن را بین غذاهای اصلی بنوشید.
۱۴- جوشانده فوق برای تسکین درد معده از هر نوع که باشد مانند ترشی معده، نفخ و گاز شکم و تشنج معده مؤثر است.
۱۵- خوردن جوشانده برگ تمشک به مقدار ۳ تا ۴ فنجان در روز و بین غذاهای اصلی، بند آوردن ادرار را معالجه می‌کند وبهترین دارو بر ضد درد کیسه مثانه است.
۱۶- اگر ۴۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک تمشک را در یک لیتر آب بریزید و آن را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه جوشانده و پس از ۱۰ دقیقه دم کشیدن و صاف کردن آن، به مقدار ۳ فنجان در روز بین غذاهای اصلی بنوشید، دردهای نقرسی و بسیاری از انواع رماتیسم را آرام می‌کند.
۱۷- اگر ۱۰۰ گرم برگ خشک تمشک را به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید و پس از دم کشیدن و صاف کردن آن را به عنوان محلول شستشو برای شستن بیماری برفک، جوش‌های صورت و یا هر نوع تحریکات دیگر پوست به کار ببرید ، اثر شفابخش دارد.
۱۸- تمشک دارای خاصیت ضد عفونی کننده است.
۱۹- تمشک به علت دارا بودن ویتامین‌های C وK برای اوره و فشار خون مفید است.
۲۰- برای معالجه کک و مک، ابتدا صورت را خوب بشوئید و سپس ورقه نازکی از تمشک به مدت یک ساعت روی صورت بمالید. این کار را چند بار تکرار کنید تا کک و مک صورت از بین برود.
۲۱- برگ تازه تمشک را اگر بپزند و روی محل بیماری‌های پوستی قرار دهند، بیماری را التیام می‌دهد.
۲۲- گوشت پردانه تمشک، دارای خواص توت فرنگی است و ترشی خون را از بین می‌برد.
۲۳- تمشک،عرق آور است؛ لذا بهترین زهکش سوراخ‌های پوست است.
این گیاه به صورت خودرو و وحشی درخطه سرسبز گیلان خصوصا کنار سواحل شنی دریا میروید.

 

 منابع :

-- دانشنامه رشد

-- سايت صبح رانكوه

-- تحقيقات ميداني و ....

 

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چوچاق یا شوشاق يا زولنگ یا …eryngiumcampestre

 

چوچاق یا شوشاق يا زولنگ یا …eryngiumcampestre

 

 

بيوگرافي گياه چوشاق يا چوچاق يا زولنگ

با نام علمی زولنگ eryngium campestre
      نام فارسى” شش شاخ” است ، در مازندران به “زولنگ ” و در شهسوار “ششاک ” و رامسر “شوشاخ” گویند که در واقع شش شاخ است. در گیلان آن را چوچاق و یا انارچوقاق و اشكورات هم آنرا چيشاق و يا انار چيشاق می گویند . در زبان عربى “قرصعنه مسدس ” است . ظاهرا برخی آن را بیوه زا نیز می نامند. در داروسازى سنتى ایران به بسیارى از خارهاى دارویى که تعداد آنها از ده گونه بیشتر است ، قرصعنه گویند، ولى هرگاه به طور مطلق به کار می رود مراد همین گیاه معطر است.
      گیاه زولنگ خاردار و از تیره چتریان است، زولنگ گیاهی است چندساله که اغلب به رنگ آبی آسمانی، با پراکندگی در شمال ایران در مناطق جلگه ای از رامسر تا گلوگاه و ارتفاعات میانی البرز در شیب های شمالی قابل رویش است. زولنگ بومی نواحی شمال ایران می باشد. و در مزارع و لبه جویهای اکثر نقاط دنیا از جمله شمال ایران فراوان است این گیاه در جوانی دارای برگ نرم و لطیف و شادابی است که برای مصارف غذایی به کار می رود.

     در هنگام بلوغ دارای خارهای می شود که هر چند پنج شاخه است ولی شش شاخ نامیده می شود. بنابراین گیاه از از گروه خارداران و از تیره چتریان است. داراى برگهاى بزرگ با بریدگی هاى عمیق مى باشد. لبه برگ هاى مضرس و هر لبه به خارى منتهى مى شود و بعلاوه تمام قسمت هاى گیاه حتى گل آن خاردار است .
       برگهاى شش شاخ در بلوغ قهوه اى رنگ و کله قندى بوده ، بوى هویج مى دهد و در بعضى از انواع بیابانى آن تا عمق دو مترى در زمین فرو مى رود. گلهاى آن با این که نوش فراوان دارد، مورد استفاده زنبور عسل نیست . قسمت هاى هوایى گیاه هنگامى که تر و تازه است ، بیش تر مورد استفاده و کاربرد است ؛ زیرا مى توان از آن پخت و پز استفاده کرد به عنوان بهترین سبزى خورشتى به کار گرفت.

ترکیبات :

عمده ترکیبات موجود در زولنگ شامل اسانس‌های مختلفی مانند لیمونن ، آلفا پی نن و اسید فولیک است ، همچنین ریشه گیاه دارای تانن ، قند ساکارز و اسانس زولنگ با بویی مطبوع حدود ۸۸ درصد است. مزاج آن گرم است.

خواص دارویی و درمانی گیاه زولنگ
عبارتند از : این گیاه آرامش‌بخش اعصاب ، محرک قوای جنسی ، بهبود بواسیر ، تسکین دهنده بیماری‌های رماتیسمی و رفع التهابات ، تسکین دهنده دل درد و ریشه آن نیز برای تحلیل ورم‌ها مفید است. آشامیدن جوشانده بیخ شش شاخ با شکر، بادشکن بوده و جهت از بین بردن نفخ و درد پهلو مفید است. ادرار، شیر و عرق را زیاد مى کند و سنگ کلیه و مثانه را ازبین میبرد و براى دلپیچه نافع است . خوردن بیخ آن اشتها و شهوت را زیاد مى کند و پادزهر سموم است . در بیرون راندن خون از سینه مفید است . در علاج کزاز مفید است . علاج استفراغ پی در پی است . ضماد بیخ شش شاخ با آرد جو و برگ کاسنى نرم کننده ورمهاى سخت مى باشد.

 در اشكورات به اين گياه چيچاق مي گويند . معمولاً چوچاق يا چيچاق براي زيتون پروده استفاده شده و بي نهايت آن را خوشمزه مي كند .

این سبزی معطر در شمال به نام های چوچاق یا شوشاق مشهور است که در انواع غذاهای شمالی و ترشی ها ( مرغ ترش با تخم مرغ ( شمالی ) و  خورش مرغ ترش شمالی و دالار یا درار ( نمک سبز شمال ) و خورش سبزی فسنجان یا طلاکوله غورابه ) مورد مصرف داره . این سبزی خیلی به گشنیز شباهت داره .

 

 

 

زيتون پروده با شركت چوچاق
مواد لازم: 

نمک وفلفل قرمز ................................................ به مقدار کافی
     زیتون بدون هسته ................................................ 250 گرم
     سبزی معطر ( نعنا گشنیز چوچاق ) ریز خرد شده ...... 4 ق س
     سیر ..................................................................... 8 حبه
     گردو..................................................................... 100 گرم
     رب انار ترش........................................................ 1/3 پیمانه

طرز تهيه :
گردو و سیر را با غذا ساز کاملا ریز خرد کنید سبزی را اضافه کرده و مخلوط کنید سپس نمک وفلفل وزیتون را با مواد مخلوط کنید حالا رب انار را اضافه و با قاشق کاملابه خورد مواد بدهید.
نکته : در فصل انار از انار ترش وآب آن بجای رب انار استفاده کنید.
چوچاق سبزی محلی است که در شمال کشور بصورت خودرو در دامنه کوهها و باغها می روید .

 

منابع:

- سايت فر زيست http://farzist.ir/ر

- غذاهاي شماليhttp://shomalfood.blogfa.com/

- بررسي هاي ميداني

....................

 

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چاي كوهي يا قوواشه [Hypericum perfratum] در اشكورات و سپارده

 

چاي كوهي يا قوواشه [Hypericum perfratum] در اشكورات و سپارده با ذكر خواص آن

 

 

چاي كوهي در اشكورات و سپارده

      در ارتفاعات اشکور  به وفور می روید و بیشتر به قوواشه معروف است. ‍اين گياه در شيب كوهستانهاي اطراف روستايمان بوفور يافت مي شود .

      در دوران كودكي اين گياه را از صحرا مي چيديم و سپس بعنوان گياه دارويي به مغازه دار محله مي فروختيم و او هم اين گياهان را به قزوين برده و مي فروخت . حقير از چيدن گياهان وحشي كوهستاني روستايمان بي نهايت لذت مي بردم البته بايد گفت مثل گل يك پارك نيست كه دست نزنيم بقدري اين گياه در صحرا ميرويد كه حد خارج است اگر به موقع چيده نشوند همراه علوفه چيده شده و به مصرف دام مي رسد .مهاجرت بي رويه جوانان روستاهاي اشكور باعث گرديده كمترين بهره برداري از اين گياهان شود . اسماعيل اشكور كيايي

 

خواص چای کوهی (توکلیجه)

چای کوهی :

پشمینه (کلکنه)گیاهى است که در لرستان، دلفان، کرمانشاه آن را “پشمینه” یا “کلکنه”یا “کلکینه” و به زبان ترکی “توکلیجه” و به فارسی “چای کوهی” مى‏گویند.

پشمینه (کلکنه) را با انگلیسی “Stachys lavandulifolia” و در فارسی “چای کوهی” می نامند

گل‏هاى گیاه دارویی پشمینه بصورت سنبله‏هاى پنبه مانند و آبى مایل به بنفش است.

از خواص دارویی این گیاه، مدر (ادار آور ) بودن آن است و همین خاصیت برای شستشوی مجرای ادراری (کلیه و مثانه) می باشد.

این گیاه برای سیستم دستگاه عصبی خاصیت آرام بخش دارد.

چای کوهی یک نوشیدنی آرام بخش برای رفع خستگی و ضد افسردگی است.

چای کوهی که به آن توکلیجه نیز می گویند، از تیره ی گیاهان معطر و آرامش بخش اعصاب است. گل این گیاه که به صورت سنبله ای از گل های ریز صورتی مایل به سرخ رنگ است، درمیان کاسبرگ هایی با رنگ سبز روشن نقره ای و پشمالو قرار دارد. از این رو در زبان آذری به آن توکلیجه یا پشمالو گفته می شود.

چای کوهی یک تونیک (تقویت کننده ی) قوی برای اعصاب است

این گیاه مفرح، نشاط انگیز و شادی آور بوده و دارای خاصیت ضد درد به ویژه دردهای مفصلی، رماتیسمی، سردرد، سرگیجه و دردهای عصبی است.

مصرف این گیاه خستگی ذهنی را برطرف می سازد وبه علت انرژی زایی و نشاط انگیزی می تواند برای رفع خستگی و   بی حوصلگی در افراد افسرده مورد استفاده قرار گیرد.

علاوه بر این ها چای کوهی اشتها آور و مدر ملایم است هم چنین در تنظیم اعمال گوارشی و تقویت کبد به ویژه کمک به هضم غذا کاربرد دارد.

این گیاه در درمان بیماری های معده و روده با منشاء روانی و بیماری های اسهال توأم با تحریکات عصبی، نقش موثر و آرامش بخشی دارد.

گفتنی است،این گیاه از داروهایی است که باعث سقط جنین در زنان باردار می شود.

بطور خلاصه می توان به خواص زیر نیز اشاره کرد :

۱)ضد کرم معده و روده می باشد.

۲)ادرار آور وقاعده آور است .

۳)گرفتگی صدا را باز می کند و خلط آور است.

۴)برای درمان مرض کزاز بکار می رود.

۵)اگر برگ آنرا بصورت پودر دارورید و روی زخم های عمیق و متعفن بپاشید این نوع زخم ها را خوب می کند.

۶)درمان کننده اسهال و اسهال خونی است .

۷)برای درد دنبالچه بهترین دارو است .

۸)اگر مشکوک به خونریزی مغزی هستید و یا احتمال خونریزی مغزی وجود دارد حتما از این دارو استفاده کنید .

۹)ضعف جنسی را درمان می کند.

۱۰)درمان کننده بیماری مننژیت است .

۱۱)برای درمان فلج بکار می رود .

۱۲)سیاه سرفه را از بین می برد.

۱۳)درد پشت و گردن و خشکی گردن را درمان می کند .

۱۴)برای کم خونی مفید است .

۱۵)چای کوهی اشتها را باز می کند بنابراین می توان آنرا به بچه ها و افراد مسن که اشتها ندارند داد.

۱۶)ضد افسردگی می باشد .

۱۷)درمان کننده بیخوابی است .

۱۸)در درمان سرمخوردگی معجزه می کند .

۱۹)برای درمان تب و اثر نیش سمی حشرات بکار میرود.

 

ميزان مصرف و طرز تهيه ي چاي كوهي

    يك قاشق مرباخوري پر از چاي كوهي را در يك ليوان آب جوش ريخته و با قاشق خوب به هم بزنيد. آن گاه روي آن را با يك نعلبكي بپوشانيد و بگذاريد مدت 20 دقيقه بماند تا دم بكشد. سپس آن را صاف كرده و با شكر سرخ ميل كنيد.

    اين چاي، يك نوشيدني خوش رنگ، خوش مزه و دل چسب است كه در شب هاي سرد پاييزي و زمستان، پس از يك روز كار و تلاش با ايجاد آرامش و رفع خستگي، انرژي از دست رفته را به شما باز مي گرداند.

از نظر طب قديم ايران اين گياه گرم و خشك است . ماده قرمز رنگي كه در برگهاي چاي كوهي وجود دارد وبا فشار دادن برگها از آن استخراج مي شود براي التيام زخم ها و درمان سوختگي ها به كار مي رود .

    چای کوهی درمان کننده بیماری مننژیت است؛ درد پشت و گردن و خشکی گردن را درمان می کند و ضدافسردگی است. این گیاه اشتها را باز می کند بنابراین می توان آنرا به بچه ها و افراد مسن که اشتها ندارند داد. کسانی که از داروهای آسم و ضدسرماخوردگی و حساسیت استفاده می کنند نمی توانند چای کوهی مصرف کنند خاصیت این گیاه در درمان افسردگی به اثبات رسیده و مکانیزم اثر ضد افسردگی آن از طریق مهار آنزیمی است.

   براي تهيه جوشانده و يا دم كرده اين گياه بايد حدود يك قاشق چايخوري برگ و گل خشك گياه را در دو فنجان آب جوش ريخته و آن را آنقدر بجوشانيد تا يك فنجان باقي بماند سپس آنرا مصرف كنيد .

 

گياه شناسي چاي كوهي

   چاي كوهي گياهي است از تیره کلازیاسه (Clusiaceae) که به مقدار زياد در آمريكا و اروپا پرورش مي يايد و معمولا به صورت خودرو در ميان مزارع گندم و ذرت يافت مي شود . چاي كوهي در اروپاو آمريكا به نام سنت جونز شهرت دارد و مدتي است كه بسيار معروف شده است .

   جالب است بدانيد كه روغن چاي كوهي براي مدت سه قرن در انگلستان تنها داروي زخم ها بوده است.

   اين گياه در ارتفاعات كم و متوسط رويش دارد و در بيشتر مناطق ايران ديده مي شود و فصل رويش آن اواسط ارديبهشت تا اواخر خرداد است.

   اين گياه خواص متعددي دارد. بسيار خوش عطر و بو و لذيذ است و مي تواند جايگزين خوبي براي چاي عصرانه يا ظهر باشد.

   در اروپا نانوائي ها اين گياه را خوب مي شناسند زيرا كمي از آن را به آرد اضافه مي كنند كه نان را بهتر و خوش طعم تر مي كند .

    گلهاي چاي كوهي به رنگ سفيد يا زرد مي باشند كه در بالاي ساقه به صورت مجتمع به چشم مي خورد . اين گلها كمي معطر و داراي بوي مخصوصي مي باشد . ميوه چاي كوهي به شكل كپسول است.

     ماده موثره این گیاه هایپریسین میباشد که فراورده های آن هم بر اساس همین ماده استاندارد سازی می‌شوند و اثر ضد افسردگی گیاه نیز مربوط به این ماده میباشد.در واقع این ماده مهار کننده ی آنزیم mono amino oxidase Mao میباشد که کاملاً مانند داروی ترانیل سیپرومین میباشد. از این گیاه دو فراورده دارویی در بازار ایران موجود میباشد.قطره هایپیران و قرص پرفوران که هر دو در درمان افسردگی کاربرد دارند. نکته قابل ذکر در مورد این گیاه و فراورده های آن تداخلات زیاد آن میباشد که مصرف آن را محدود نموده است و دلیلش هم مهار آنزیمی است.

   از خواص دارويي اين گياه، مدر (ادار آور ) بودن آن است و همين خاصيت براي شستشوي مجراي ادراري (كليه و مثانه) می باشد.اين گياه براي سيستم دستگاه عصبي خاصيت آرام بخش دارد.

    همچنين اين گياه از داروهايي است كه باعث سقط جنين در زنان باردار مي شود.

چاي كوهي يك نوشيدني آرام بخش براي رفع خستگي و ضد افسردگي

    چاي كوهي كه به آن توكليجه نيز مي گويند، از تيره ي گياهان معطر و آرامش بخش اعصاب است. گل اين گياه كه به صورت سنبله اي از گل هاي ريز صورتي مايل به سرخ رنگ است، در

ميان كاسبرگ هايي با رنگ سبز روشن نقره اي و پشمالو قرار دارد. از اين رو در زبان آذري به آن توكليجه يا پشمالو گفته مي شود.

    چاي كوهي يك تونيك (تقويت كننده ي) قوي براي اعصاب است. اين گياه مفرح، نشاط انگيز و شادي آور بوده و داراي خاصيت ضد درد به ويژه دردهاي مفصلي، رماتيسمي، سردرد، سرگيجه و دردهاي عصبي است. مصرف اين گياه خستگي ذهني را برطرف مي سازد وبه علت انرژي زايي و نشاط انگيزي مي تواند براي رفع خستگي و   بي حوصلگي در افراد افسرده مورد استفاده قرار گيرد. علاوه بر اين ها چاي كوهي اشتها آور و مدر ملايم است. هم چنين در تنظيم اعمال گوارشي و تقويت كبد به ويژه كمك به هضم غذا كاربرد دارد.

    اين گياه در درمان بيماري هاي معده و روده با منشاء رواني و بيماري هاي اسهال توأم با تحريكات عصبي، نقش موثر و آرامش بخشي دارد.

 

- سايت http://giyah-daroo.ir داروهاي گياهي

- سايت سلكابن اشكور

- تحقيقات ميداني از همولايتي هاي اشكوري

-..................

 

تحقيق و گردآوري : اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

علف چاي [ ypericum perforatum]در اشكورات و سپارده و خواص آن

 

 علف چاي [ ypericum perforatum]در اشكورات و سپارده و خواص آن

 

 

 

 

 علف چاي در اشكورات و سپارده

اين گياه  در ارتفاعات اشکور و روستاي من سپارده به وفور می روید . اين گياه كه به هزار چشم نيز معروف است معطر بوده و در زمان گل دهی بسیار زیبا.

زمان گلدهی گیاه برحسب ناحیه رویش از اردیبهشت تا مهرماه می باشد. محل رویش گیاه در کوهستان ها و ارتفاعات نواحی شمالی کشور [ ارتفاعات اشكور -   چالوس - كوههاي لاهيجان و ...] می باشد. در منطقه لزر لشكان اشكور و ملجاخاني سپارده بوفور يافت مي شود .[اسماعيل اشكور كيايي].

 

شناسنامه علف چای

نام هاي ديگر : گل راعی، هوفاریقون، گل شهناز، گل تره

(Hypericum perforatum L. (Hypericaceae

St.John۰۳۹;s Wort, Perforated, Hypericon

 

ریخت شناسی گیاه

گیاهی پایا، فاقد کرک، در پایه چوبی و طول آن به ۸۰ سانتی متر می رسد. با ساقه ایستاده، در پائین چوبی، برگ ها تخم مرغی، دراز پهن، یا خطی در سطح زیرین کمرنگ، شامل نقاط شفاف سوراخ مانند با حاشیه ای سیاه است. دارای گل های زرد درخشان، نسبتاً بزرگ و مجتمع در گل آذین وسیع پانیکولی می باشد.

 

محل رویش

در تهران و طراف دشت کرج، دره چالوس، لاهیجان، تالش، بهشهر، ارومیه، دیلمان، کوه الوند، نهاوند، بروجرد پراکندگی دارد.

 

زمان برداشت

سرشاخه های گلدار در خرداد تا تیرماه جمع آوری می گردد.

قسمت مورد استفاده

سرشاخه های گلدار گیاه.

کاربرد درمانی:

علف چای خاصیت خواب آور، آرامبخش و قابض دارد و در درمان هیجان زدگی، دردهای عصبی، اختلالات التهابی بافت عضلانی، زخم ها، اختلالات عصبی دوران یائسگی به کار می رود در هومیوپاتی نیز مصرف می شود.

 

آثار فارماکولوژیک

به واسطه هایپرفورین اثر سمیت سلولی علیه سلول های کارسینومای کولون و اثر ضدباکتری به خصوص علیه استافیلوکوکوس اورئوس دارد. فلاوونوئید گیاه ضدالتهاب، ضدزخم معده، آرامبخش سیستم عصبی مرکزی، ضدویروس از جمله هپاتیت C و HV و ضددرد است.

احتیاط مصرف

بعد از مصرف چای تهیه شده از برگ های گیاه، حساسیت زیاد یا التهاب پوستی ناشی از نور بروز می کند و هایپرفورین گیاه خاصیت سمیت سلولی دارد. هنگام درمان با مهارکننده های آنزیم مونوآمین اکسیداز ایجاد تداخل می کند.

 

منع مصرف

مصرف در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

 

ترکیبات شیمیائی

اسانس، ترکیبات آنتراکینونی، فلاوونوئید

 

نحوه و میزان مصرف

۱. جوشانده: ۴ ۲ گرم گیاه خشک سه بار در روز میل شود.

۲. عصاره مائی: به نسبت ۱:۱ در الکل ۲۵ درصد ۴ ۲ میلی لیتر سه بار در روز میل شود.

۳. تنتور: به نسبت ۱:۱۰ در الکل ۴۵ درصد ۴ ۲ میلی لیتر سه بار در روز میل شود.

مصرف غذائی

به عنوان طعم دهنده غذائی به کار می رود.

 

منبع شبكه اينترنتي آفتاب

 

 

علف چای و خواص آن

---

نام های دیگر علف چای، گل راعی، گل هزار چشم و هوفاریقون است. در عربی به آن حشیشه القلب می گویند. از خواص این گیاه می توان به مواردی چون ضدافسردگی، ضد میکروب و ویروس و ضد سوختگیاشاره کرد.

---

 

علف چای با نام علمی Hypericum perforatum گیاهی است علفی و دائمی به ارتفاع تا یک متر، با بوی معطر و در زمان گل دهی بسیار زیبا.

زمان گلدهی گیاه برحسب ناحیه رویش از اردیبهشت تا مهرماه می باشد. محل رویش گیاه در کوهستان ها و ارتفاعات نواحی شمالی کشور می باشد. البته در ارتفاعات متوسط و کم بسیاری از نقاط از جمله کرج، راه چالوس، لاهیجان، ارومیه، بروجرد، گنبدکاووس، کلاردشت و اطراف تهران نیز رویش دارد.

قسمت مورد استفاده دارویی گیاه سرشاخه های گلدار آن است.

 

ترکیبات مهم

مهم ترین اجسام موجود در گیاه شامل 05/0 تا 3/0 درصد نفتودی آنترون ها از جمله هیپریسین، پزدوهیپریسین، ایزوهیپریسین، پروتوهیپریسین، هیپرفورین و ادهیپروفورین می باشند. میزان 2 تا 4 درصدی فلاونوئیدها از جمله هیپروزید، هیپرین، کورستین، ایزوکورستین و روتین؛ میزان 7 تا 15 درصد تانن های کاتشین؛ مقدار کمی اسانس؛ مقدار کمی پروسیانیدین؛ گزانتون ها؛ کاروتنوئیدها و فنل های اسید کربوکسیلیک از جمله کافئیک، کلروژنیک و فرولیک می باشند.

از بین ترکیبات فوق مهم ترین آن ها هیپریسین و پزدوهیپریسین است که از 0095/0 تا 466/0 درصد در برگ ها و تا 24/0 درصد در گل ها وجود دارند. گیاه و داروهای تهیه شده صنعتی از این گیاه برحسب این دو ماده استاندارد می شوند.

 

موارد استفاده در طب سنتی

به عنوان  ضد التهاب و ورم برونش ها و دستگاه تناسلی ادراری.

درمان آسیب مجاری صفرا، التهاب مثانه،  سرماخوردگي  معمولی، ترش کردن، خونریزی،  ميگرن، سردرد، سیاتیک،  زخم معده ، ادرارآور، قاعده آور، ضد مالاریا، ضدشب ادراری.

به طور موضعی جهت بریدگی و سوختگی، درمان زخم ها، عفونت های میکروبی و ویروسی استفاده می شود.

 

اثرات مهم

خاصیت ضد افسردگی

هیپریسین قادر است هر دو نوع A و B منوآمینواکسیداز (MAO) را مهار نماید. از این نظر می تواند در استفاده های کلینیکی به عنوان ضد افسردگي ، ضداضطراب، بيخوابي ، بدخوابی، احساس بی ارزشی،  بي اشتهايي، خونسردی و بی احساسی، افسردگی های فصلی(مانند پاییز، زمستان و یا سستی در بهار و تابستان) کاربرد داشته باشد. هم چنین تاثیر این گیاه در فعالیت های مغزی بسیار رضایت بخش بوده و این موضوع با آزمایشات الکتروآنسفالوگراف و به روش دوسوکور ثابت شده است.

بیشتر از 25 تحقق دوسوکور بر روی 1757 نفر که دارای افسردگی خفیف تا متوسط بودند نشان داد که علف چای به صورت عصاره استاندارد در درمان آن ها بسیار رضایت بخش بوده است. در سال 1994 در آلمان معادل 66 میلیون دوز روزانه از آن توسط پزشکان نسخه شده است.

گیاه علف چای با گیاه چای معمولی ارتباطی ندارد و فقط گیاه علف چای به طور هرز در میان بوته های چای شمال کشور می روید و بدین نام مشهور گشته است

اثرات ضد میکروب و ویروس

 عصاره گیاه علف چای دارای اثرات ضدمیکروب و ویروس قوی بر روی بسیاری از میکروارگانیزم های با اهمیت و بیماریزا است. مطالعاتی که تاکنون انجام شده نشان می دهد که بر ضدویروس آنفلوآنزای تیپ های A و B، ویروس تبخال نوع 1 و 2، ویروس وزی کولیا استوماتیتیس و ویروس ایدز(HIV)  دارای اثرات قوی است. هم چنین بر ضد هر دو نوع میکروب های گرام منفی و مثبت از جمله استافیلوکوک اورئوس، استرپتوکوک موتانس، پروتئوس ولگاریس، اشرشیاکلی و پزدوموناس آئروژنیوزا تاثیرات قوی ای دارد.

اثرات ضد سوختگی زخم

به عنوان ضد زخم، ضدسوختگی، ضد آفتاب،  ضد درد ماهیچه ها و ضد خونریزی سطحی کاربرد دارد. محصولاتی که برای این منظور تهیه شده است به صورت پماد لوسیون از عصاره می باشد که به طور مستقل و یا همراه با گیاهان دیگر به تعداد زیاد و متنوع ساخته شده اند.

 

محصولات دارویی موجود

محصولات بسیار متنوعی از جمله چای، عصاره روان، تنتور، قرص، دراژه، کپسول، قطره، پماد و لوسیون از این گیاه تهیه شده است.

طریقه و مقدار مصرف

چای: چای کیسه ای(تی بگ) تهیه شده از آن اصولا 2 گرمی بوده که در یک لیوان آب تهیه می گردد و تا 3 بار در روز می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

گل خشک: به مقدار 2 تا 4 گرم به صورت دم کرده یا جوشانده تا سه بار در روز(جمعا 6 تا 12 گرم در روز) می تواند مصرف گردد.

تنتور: 3 تا 6 میلی لیتر تا سه بار در روز(جمعا 9 تا 18 میلی لیتر در روز) توصیه می گردد.

عصاره روان: 1 تا 2 میلی لیتر تا سه بار در روز(جمعا 3 تا 6 میلی لیتر در روز) توصیه می گردد.

قطره: در صورتی که از نوع استاندارد که حاوی 3/0 درصد هیپریسین است استفاده شود، 30 قطره تا سه نوبت در روز(جمعا 90 قطره در روز) مصرف می گردد.

قرص: روزی 1 تا 3 قرص برحسب شدت بیماری میل شود.

مقدار مصرف انواع فرآورده ها به هر شکل تا معادل 7/2 میلی گرم "هیپریسین ها" در روز بلامانع است.

 

عوارض جانبی و موارد منع مصرف

در حد میزان مصرف دارویی معادل(7/2 میلی گرم هیپریسین به طور روزانه که مساوی 9 میلی لیتر قطره استاندارد می باشد) دارای هیچگونه عارضه جانبی نمی باشد. با مقادیر مصرف زیاد ممکن است باعث حساسیت به نور گردد، البته این موضوع فقط در حیوانات مانند گوسفند گزارش شده و در انسان مشاهده نشده است. احتمال داده می شود که با 30 تا 50 برابر مقدار مصرف دارویی می تواند حساسیت به نور(فتوتوکسیسیته) ایجاد کند. عوارض مطالعه شده برحسب آمار این گیاه و فرآورده های مربوط بسیار محدود می باشد به طوری که کلیه عوارض خفیف و موقتی آن به 5/2 درصد موارد مصرف کننده می رسد که شامل التهاب روده و معده به میزان 55/0 درصد، آلرژی به گیاه به میزان 5/0 درصد، ایجاد خستگی به میزان 4/0 درصد و بی خوابی به میزان 26/0 درصد می باشد.

منع مصرف این گیاه فقط در صورت حساسیت به این گیاه می باشد.

 

تداخلات دارویی

با غذاهای دارای مقادیر زیاد تریپتامین مانند پنیر، داروی فلوکستین، مهار کننده MAO، داروهای ضد ایدز، داروهای قلبی حاوی دیگوگسین بهتر است مصرف نشود چون ممکن است مقدار کمی اثرات آن ها را کاهش دهد.

 

نکات قابل توجه

1- از فرآورده های دارویی صنعتی این گیاه قرص و قطره هایپیران می باشد که در کلیه داروخانه های کشور به عنوان داروهای رسمی ایران بدون نسخه عرضه می گردند.

2- گیاه علف چای دارای حدود 20 گونه و واریته در نقاط مختلف ایران است و چند گونه از آن ها بسیار مشابه می باشند، ولی فقط یک گونه ی آن دارویی است. هم چنین بعضی از گونه ها نیز سمی می باشند، به همین دلیل بهتر است از فرآورده های موجود در داروخانه استفاده نمود نه گیاه مربوطه تا خطری ایجاد نشود.

3- دارو دیر اثر بوده و اثرات آن از 4 تا 6 هفته پس از مصرف شروع می شود، بنابراین برای رسیدن به اثرات مطلوب احتیاج به زمان است.

توصیه می گردد برای اطمینان از اثر دارو حداقل مصرف آن را دو ماه ادامه داد و در صورت بی اثر بودن موضوع را با پزشک و یا داروساز داروخانه در میان گذشت.

4- قطره را هرگز نباید به طور مستقیم میل نمود و حتما باید در مقدار کمی آب رقیق گردد.

5- داروی هایپیران ممکن است در حدود 2 درصد افراد ایجاد دل آشوب معده گردد که پس از یک ماه مصرف از بین می رود.

6- در دو درصد افراد مصرف کننده جهت تسکین میگرن ممکن است در روزهای اول مصرف، سردردها افزایش یابد که پس از دو تا چهار هفته از بین رفته و تکرار نخواهد شد.

7- افرادی که برای تسکین میگرن از هایپیران استفاده می نمایند باید هر روز از آن مصرف کنند. دارو در شروع حمله های میگرنی مانند داروهای شیمیایی چندان موثر نخواهند بود.

8- در صورت استفاده صحیح و با میزان کافی، موفقیت تسکین میگرن توسط هایپیران در افراد ایرانی بیش تر از نود درصد می باشد. این موضوع توسط تحقیقات کلینیکی چند سال گذشته در دانشگاه انجام شده است.

9- موفقیت درمان افسردگی های ضعیف تا متوسط توسط هایپیران 93 درصد بوده که با انجام چندین مطالعه کلینیکی در ایران و جهان مورد تایید قرار گرفته است.

10- فرآورده های مشابه هایپیران با نام های تجارتی مختلف که توسط کارخانجات جهان ساخته می شوند، پرمصرف ترین داروی گیاهی دهه اخیر در مشکلات روحی روانی و افسردگی بوده است.

11- گیاه بلافاصله پس از چیدن باید خشک شود در غیر این صورت ممکن است مواد فعال آن از بین بروند.

12- گیاه علف چای با گیاه  چاي معمولي ارتباطی ندارد و فقط گیاه علف چای به طور هرز در میان بوته های چای شمال کشور می روید و بدین نام مشهور گشته است.

علف چای خاصیت خواب آور، آرامبخش و قابض دارد و در درمان هیجان زدگی، دردهای عصبی، اختلالات التهابی بافت عضلانی، زخم ها، اختلالات عصبی دوران یائسگی به کار می رود در هومیوپاتی نیز مصرف می شود.

 

 

 

توصیه‌هایی در مورد علف چای

کسانی که علاوه بر علف چای، داروهای ضد ویروسی مصرف می‌کنند باید مصرف این گیاه را قطع، سپس با پزشک معالج خود مشورت کنند. در این مورد نیازی نیست قبل از قطع مصرف علف چای و یا فرآورده‌های حاوی آن، با پزشک خود مشورت کنید.

علف چای گیاهی علفی و دائمی به ارتفاع تا یک متر، با بوی معطر و در زمان گل دهی بسیار زیبا است. در طب سنتی به عنوان ضد التهاب و ورم برونش‌ها و دستگاه تناسلی ادراری، درمان آسیب مجاری صفرا، التهاب مثانه، سرماخوردگی معمولی، ترش کردن، خونریزی، میگرن، سردرد، سیاتیک، زخم معده، ادرارآور، قاعده آور، ضد مالاریا، ضدشب ادراری استفاده می‌شود.

به طور موضعی جهت بریدگی و سوختگی، درمان زخم‌ها، عفونت‌های میکروبی و ویروسی استفاده می‌شود.کارشناسان به کسانی که علف چای مصرف می‌کنند، توصیه‌هایی کرده‌اند که مبتنی بر گزارش‌هایی راجع به واکنش‌های متقابل گیاهان با داروهای متداول است و عبارتند از:

1- کسانی که علاوه بر گیاه علف چای، داروهایی مثل سیکلوسپورین، وارفارین، دیگوکسین، تئوفیلین و یا داروهای ضد تشنج مصرف می‌کنند، قبل از قطع مصرف علف چای حتما با پزشک خود مشورت کنند. قطع مصرف این گیاه نباید یکباره باشد چون ممکن است برای تنظیم دوز لازم باشد.

2- کسانی که علاوه بر علف چای، داروهای ضد ویروسی مصرف می‌کنند باید مصرف این گیاه را قطع، سپس با پزشک معالج خود مشورت کنند. در این مورد نیازی نیست قبل از قطع مصرف علف چای و یا فرآورده‌های حاوی آن، با پزشک خود مشورت کنید.

3- کسانی که علاوه بر علف چای، قرص‌های ضدبارداری خوراکی و یا داروهای ضد افسردگی و ضد میگرن مصرف می‌کنند باید از مصرف علف چای بپرهیزند. در این مورد هم مشورت با پزشک معالج ضروری نیست.

4- کسانی که علاوه بر علف چای، داروهای دیگری نیز مصرف می‌کنند باید قبل از تجویز و یا خرید سایر داروها حتما با پزشک یا داروساز خود مشورت کنند.

5- کسانی که قصد مصرف علف چای را دارند،‌توجه‌داشته باشند، چنانچه دارو مصرف می‌کنند نباید قبل از توصیه دکتر معالج یا داروساز اقدام به مصرف این گیاه کنند.

بیشتر: سلامت نیوز (تندرستی): تغذیه:توصیه‌هایی در مورد علف چای::.

منابع :

- کتاب گیاهان دارویی و گیاه درمانی – دکتر محمدحسین صالحی سورمقی

-  شبكه آفتاب

http://www.shafaf.ir/ سايت شفاف

.....................

 

 تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گياه بومادران [هزار برگAchillea millefolium ] در اشكورات و سپارده و خواص آن

 

 گياه بومادران [هزار برگ Achillea millefolium ] در اشكورات و سپارده و خواص آن

 

 

 

گياه بومادران يا گياه هزار برگ در اشكورات و سپارده

      گياه بومادران در دو نوع وجود دارد اما نوع زرد آن در ارتفاعات اشكورات و روستاي من سپارده مي رويد . نام محلي اين گياه هم بومادران مي باشد  .گیاه بومادران بیشتر به عنوان گیاه دارویی است،بدليل خواص این گیاه فوق العاده  آن را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

    بومادران طبع گرم و خشک دارد و در اوایل بهار در ارتفاعات اشكور ديده مي شود . برای درمان تنگی سر معده بسیار مفید است. این سبزی برای کسانی که جوش دوران بلوغ میزنند بسیار مفید است.

    اواسط فصل بهار اين گياه همراه گياهان ديگر بدليل رنگ زرد و زيباي آن منظره جالبي را در اطراف و ارتفاعات روستاي سپارده ايجاد مي كند و چشم هر بينده اي را به خود خيره مي كند .[اسماعيل اشكور كيايي]

 

مشخصات گياه [ برگرفته از مقاله آقاي تكاسي]

بومادران(هزاربرگ)

بومادران  از خانواده  Compositae  متجاوز از 100 گونه متفاوت دارد. گیاهی است پایا به ارتفاع 20 تا 90 سانتیمتر که بیشتر به صورت خودرو در دشت ها، کنار جاده ها و نواحی کوهستانی می روید.

اشکال موجود: کپسول، عصاره، پودر، چای، تنتور، لوسیون،baths  

داروی موجوددر بازار: یکی از اجزای متشکله پودر شیرینوش از شرکت گل دارو و از اجزایدهانشویه پرسیکا از شرکت پورسینا می‌باشد .

 

شناسنامه

   نام علمی: Achillea millefolium

نام رایج در ایران: بومادران

تیره: Asteraceae

منشاء: بومی نیمکره شمالی زمین است.

 

قسمت های دارویی:

سرشاخه های گلدار و برگ آن. شاخه برگ دار و گاهی گل ها به تنهایی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

 

ترکیبات شیمیایی:

این گیاه معطر دارای اسانس، اینولین و کمی تانن است و در کشورهای اروپایی به عنوان دارو برای قطع تب استفاده می شود.

سرشاخه های گلدار آن دارای اسانس نوعی هتروزید مولد اسید سیانیدریک، گلکو آلکالوئیدی به نام آکی لئن، اینولین، مواد چرب مومی، فیتوسترول، تانن، اسید آکونی تیک (اسید آکی لنیک) و ... است.

 

خواص دارویی گیاه بومادران :

در قرون اولیه از بومادران برای بند آوردن خون و علاج زخم هایی که با خون ریزی همراه بوده، استفاده می کردند. مردم برخی از کشورها، از پیکر رویشی پخته شده این گیاه برای درمان کبودی ناشی از ضربه در اطراف چشم استفاده می کردند.

دم کرده سرشاخه های گلدار آن، در رفع گاستریت های حاد و مزمن، رفع نفخ و ترش کردن، اثر نافذ دارد. همچنین استفاده از دم کرده بومادران، سبب کاهش فشار خون شده و برای نارسایی های کیسه صفرا استفاده می شود. در ازدیاد ادرار و رفع سنگ کلیه نیز موثر است. به علاوه باد شکن و تب بُر نیز می باشد.

اسانس آن خاصیت ضد باکتری و ضد تورم دارد. از این اسانس در صنایع دارویی، بهداشتی و آرایشی در تهیه کِرم ها و پمادهای محافظ پوست و داروهای ضد تورم استفاده می شود.

بومادران به علت دارا بودن تانن و مواد تلخ عطری، به روی سلسله اعصاب و قلب نیز اثر می گذارد و در مواردی مانند خستگی عمومی، ضعف قلب، ورم ماهیچه های دل، بیماری های عصبی مانند ضعف اعصاب، هیستری، صرع و قلنج های تشنج آور، نتایج مفیدی می دهد. شیره تازه این گیاه در آنژین، احساس گرفتگی ناگهانی و خواب رفتگی سودمند است.

همچنین بومادران بر اثر قابض بودن در رفع ترشحات زنانگی، بند آوردن خون و رفع اخلاط خونی، بواسیرهای خونی و اسهال ساده، اثر معالج دارد.

این گیاه به طور خاصی تب بُر است. ضماد آن جهت درد سینه مفید است. بخور و جوشانده آن برای درمان زکام مفید است. پس در زمان سرماخوردگی استفاده از آن توضیه می شود.

1- ادرار را زیاد می کند، در نتیجه برای سنگ های کلیه مفید است.

2- باد شکن است.

3-ماساژ دادن محل درد با روغن بومادران یا گذاشتن سوخته آن بر روی محل زخم، موجب 4-تسکین درد و جلوگیری از خونریزی می شود.

5-در قدیم ضماد بومادران یعنی برگ های تازه آن را که با روغن ترمس (باقلای مصری) مخلوط بوده، بر روی محل کچلی یا روی صورت مردان جوان برای رویش مو قرار می دادند.

6-جوشانده سرشاخه گلدار آن برای رفع دردهای قاعدگی مفید است.

ضماد بومادران برای درد سینه و انواع سردرد استفاده می شود.

 

طرز استفاده از گیاه بومادران :

1-دم کرده 10 تا 20 گرم سرشاخه گلدار یا برگ در نیم لیتر آب و مصرف یک تا سه فنجان در روز (این دم کرده چون سریعاً فاسد و تیره رنگ می شود باید همیشه به مقادیر کم تهیه شود) اصلح آن است که برای هر وعده، دم کرده تازه تهیه و مصرف کرد.

2-شیره تازه گیاه به مقدار 50 تا 100 گرم در روز.

3-تنطور (تنتور) یک پنجم به مقدار 30 تا 50 قطره در روز.

2-4 قاشق چایخوری از سرشاخه های گلدار را در یک فنجان آب دم کنید و در طول روز، 3 فنجان مصرف نمایید.

5-در استعمال خارج، از جوشانده 30 تا 60 در هزار سرشاخه های گلدار گیاه برای تهیه لوسیون ها، حمام و همچنین به کار بردن بصورت تنقیه استفاده بعمل می آید. شیره تازه گیاه نیز برای قراردادن بر روی زخم و جراحات، شکاف و ترک پستان و محل دردناک بواسیر، مورد استفاده قرار می گیرد. با افزودن 20 گرم اسانس بومادران به 45 گرم پماد کامفره، نوعی پماد برای مالیدن بر روی محل دردناک روماتیسم تهیه می شود.

6-دم کرده سرشاخه های گلدار بومادران به مدت 5 روز (صبح یک فنجان و شب یک فنجان) 7-برای رفع زخم معده، مفید ذکر شده و همچنین برای دفع صفرا.

برای رفع خارش شدید، 50 گرم گیاه را در یک حلب آب ریخته و بجوشانید و بدن را با آن بشوئید.

 

باز هم از خواص بومادران

 

–     اگر چنان‎چه عادت ماهانه خانم‎ها براثر سرمازدگي يا ترس نامنظم شد بعد از پاك شدن به مدت 14 روز از دم‎كرده بومادران استفاده كنند. 3 گرم در 150 سي‎سي آب جوشيده به مدت 15 الي 20 دقيقه دم‎كرده ميل شود.

–        براي زخم‎هاي خنازير مي‎توان از جوشانده بومادران استفاده كرد، به صورت شستشو و دمكرده به مدت 7 روز ميل شود.

–        براي جوش و غرور دوره جواني بومادران را نم كرده با يك پارچه تميز روي صورت كمپرس كنند.

–        براي درمان لك و پيسي هرماه به مدت يك هفته از دم‎كرده بومادران بنوشيد. 3 گرم در 150 سي‎سي آب.

–        خانم‎هايي كه ترشحاتشان زياد مي‎باشد مي‎توانند از دم‎كرده بومادران مانند شماره 7 استفاده كنند.

–        براي برطرف شدن لك و كرك‎هاي پوست از ضماد بومادران گرماگرم استفاده شود.

–   براي بسته شدن منافذ باز پوست 10 گرم بومادران در 200 سي‎سي آب جوشانده ابتدا صورت را بخور دهيد سپس پارچه تميز را داخل آب ولرم بومادران خيس نموده هفته‎اي 2 بار روي صورت بگذاريد.

–     براي زايمان آسان از دم‎كرده بومادران استفاده شود.

–     براي تسكين انواع سردرد و سرسام ضماد بومادران را روي شقيقه‎ها بگذاريد.

–     براي درمان تنگي نفس از دم‎كرده بومادران استفاده شود.

–     براي ساكت شدن نيش حشرات ضماد بومادران را در محل گزيدگي گذاشته شود.

–   براي تسكين درد مفاصل از روغن بومادران به مفاصل بماليد. طرز تهيه روغن بومادران 50 گرم در 250 گرم روغن زيتون خيس نموده سپس داخل يك شيشه ريخته درب شيشه را محكم ببنديد و شيشه را در آب جوش انداخته به مدت 4 ساعت بگذاريد آب با حرارت ملايم بجوشد سپس صاف نموده از اين روغن مي‎توان استفاده نمود.

–     براي درمان سياتيك از روش شماره 15 استفاده كنيد.

–     براي روييدن مو ضماد گرم بومادران را در محل گري بگذاريد.

–     جوانان و مردان كوسه كه مي‎خواهند زود ريش در بياورند از روش 17 استفاده كنند و اگر با باقلاي مصري مخلوط كنند بگذارند اثر آن بيشتر است.

–     خوردن بومادران تنظيم كننده جريان خون است در نتيجه به شفافيت پوست كمك مي‎كند.

–     دم‎كرده بومادران براي تسكين اعصاب مؤثر است. 4 گرم در 150 سي‎سي آب جوش دم‎كرده شب بعد از غذا ميل شود.

–     براي رفع بي‎خوابي به روش شماره 20 استفاده كنيد.

–     براي جلوگيري از ريزش مو 20 گرم بومادران در 500 سي‎سي آب جوشانده با آب آن سر را ماساژ دهيد.

–     براي بندآمدن خون دماغ عصاره بومادران را داخل بيني بچكانيد.

–     براي رفع لاغري و ضعف عمومي از دم‎كرده بومادران 2 گرم در 150 سي‎سي آب به مدت نيم ساعت دم‎كرده بعد از غذا يك فنجان ميل شود.

–     براي رفع پايين بودن فشار خون از دم‎كرده بومادران استفاده كنيد.

–     كساني كه بواسير دارند از دم‎كرده بومادران استفاده كنند و از تازه‎ي آن به‎صورت ضماد بگذارند.

–   براي سنگ كليه و مثانه 20 گرم بومادران در يك ليتر آب جوش به مدت نيم ساعت دم‎كرده (بهتر است كه در فلاكس بريزيم) هر 5 ساعت يك ليوان ميل شود يا اين كه 5 گرم در 200 سي‎سي آب دم‎كرده به مدت 3 روز ميل شود.

–     كمپرس بومادران ضد چين و چروك صورت است.

–   براي درمان ضعف قلب، ورم عضله قلب (ميوكارديت) احساس گرفتگي و درد در ناحيه قلب، سكته قلبي از بومادران تازه روزي 3 نوبت ميل شود يا اين كه از دم‎كرده آن 2 گرم در 150 سي‎سي آب روزي 3 فنجان به مدت يك هفته استفاده شود.

–     براي درمان خواب رفتن دست‎ها مي‎توان از روش 29 استفاده كرد.

–     براي درمان صرع و اختلال بينايي از دم‎كرده بومادران استفاده شود.

–     براي درمان كرم روده و معده از دم‎كرده بومادران صبح و شب يك فنجان ميل شود.

–     براي تقويت بينايي از دم‎كرده بومادران استفاده شود.

–   براي كاهش جلوگيري از خونريزي زياد عادت ماهانه و خونريزي‎هاي بين عادت بعد از پاك شدن به مدت 2 هفته از دم‎كرده بومادران استفاده شود. 2 گرم در 150 سي‎سي آب جوش 20 دقيقه دم كرده، ميل شود.

–     براي انواع سردردهاي ميگرني استفاده شود.

–   دم‎كرده بومادران رسوبات ترك‎ها و اجزاي بدن را مي‎شويد. 30 گرم در يك ليتر آب دم‎كرده روزي 3 فنجان ميل شود چون اين دم‎كرده ممكن است تغيير رنگ دهد بهتر است كمتر دم شود. مثلاً 2 گرم در 150 سي‎سي آب دم شود.

–   براي ضدعفوني كننده و پايين آوردن تب در رابطه سرخك (مخملك) ، آبله مرغان ، سرخچه از دم‎كرده بومادران استفاده شود. براي كودكان يك گرم در 100 سي‎سي ‎آب جوش 20 دقيقه دم‎كرده آهسته ميل شود.

–     براي تقويت كبد از چاي بومادران استفاده شود 3 گرم + 150 سي‎سي آب بعد از غذا ميل شود.

–     كساني كه گواتر دارند مي‎توانند از دم‎كرده بومادران استفاده كنند.

–     براي جلوگيري از ريزش مو 40 گرم بومادران در يك ليتر آب جوشانده صاف نموده سر را ماساژ دهند.

–     كساني كه واريس دارند از دم‎كرده بومادران ميل كنند و محل درد و زخم را بشورند.

–     كرم بومادران كه با روغن كنجد تهيه شده باشد از پوست در برابر نور خورشيد محافظت مي‎كند.

–     دم‎كرده بومادران تقويت كننده اعصاب است 2 گرم در 100 سي‎سي آب.

–     كساني كه ورم معده يا درد معده دارند نيم ساعت بعد از غذا از دم‎كرده بومادران استفاده كنند. 2 گرم در 100 سي‎سي آب به مدت 20 دقيقه دم بكشد.

–   براي دفع كرم و كرم كدو 2 گرم يا 1 گرم بومادران در 100 سي‎سي آب جوشانده با عسل مخلوط كرده يا اين كه ابتدا يك قاشق عسل ميل شود. نيم ساعت بعد از آن جوشانده بومادران را ميل كنند اين روش را به مدت 4 هفته ادامه دهند. خانم‎ها به مدت 3 هفته استفاده كنند، بعد از پاك‎شدن در دوران عادت از استفاده بومادران خودداري كنند.

 

منابع :

- بيتوته

- مجله پزشكي دكتر سلام

- سايت جواهرده  [ مقاله محمد ولی تکاسی،کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان « تكاس از روستاهاي اشكور مي باشد ]

- بررسي هاي ميداني از هم ولايتي ها

 

 

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348  سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گياه پنيرك Umbelliferae و خواص آن

 
 
گياه پنيرك با نام علميUmbelliferae و خواص آن
 

 
 
شناسنامه گياه پنيرك  

جعفری Umbelliferae
:تیره
Heracleum persicum , Heracleum glabrescens
:نام لاتین
Mountain pride – Persian majoram

 
 
بيوگرافي گياه پنيرك
 
    گیاهی است پایا ، به ارتفاع 30 تا 60 سانتیمتر و پوشیده از کرکهای دراز که به حالت وحشی در جنگلها و اراضی بایر می‌روید. ریشه آن گوشت‌دار کم و بیش منشعب ‏، مخروطی شکل ، مستقیم و ضخامت آن 1.5 تا 2.5 سانتیمتر است.
     ساقه آن راست و استوانه‌ای شکل است.برگهایی متناوب بزرگ و با دمبرگ دراز شامل 5 تا 7 لوب دندانه‌دار و گلهای به رنگ گلی مایل به بنفش با تزئیناتی از خطوط تیره دارد. مادگی آن مرکب از 10 تا 12 برچه می‌باشد که هر یک پس از رسیدن منحصرا دارای یک دانه می‌باشد. میوه پنیرک مسطح و ده قسمتی است. بذر پنیرک لوبیایی شکل و قهوه‌ای رنگ است.
 
 
نیاز اکولوژیکی
این گیاه در طول رویش به آب فراوان نیاز دارد. خاکهایی که این گیاه در آن کشت می‌شود باید دارای بافت متوسط و غنی از مواد غذایی و ضخامت زیادی داشته باشد.
 

آماده سازی خاک
در فصل پائیز شخم عمیقی زده می‌شود و سپس 80 تا 100 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس و 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 10 تا 20 کیلوگرم در هکتار ازت به زمین اضافه می‌شود. در فصل بهار از انجام اعمالی که سبب کاهش رطوبت خاک گردد باید خودداری نمود در این فصل قبل از کاشت باید زمین را تسطیح و بستر خاک را برای کاشت بذر آماده نمود.

تاریخ و فواصل کاشت
پنیرک بهتر است با غلات و با گیاهان و جنین به تناوب کشت شود. تکرار کشت این گیاه در یک زمین پس از سه سال انجام پذیر است. اواخر اسفند تا اوایل فروردین زمان مناسبی برای کشت مستقیم گیاه است. بذرها در ردیفهایی به فاصله 60 تا 80 سانتیمتر باید کشت شوند. برای هر هکتار زمین به سه تا چهار کیلوگرم بذر با کیفیت نیاز می‌باشد. در صورتی که بذرها به روش کپه ای کشت شوند فاصله ردیفها 60 تا 80 سانتیمتر و فاصله دو بوته در طول ردیف 30 تا 40 سانتیمتر مناسب است. در هر دو رویش عمق بذر در هنگام کاشت یک یا دو سانتیمتر مناسب است. در این روش برای هر هکتار زمین به 1 تا 1.5 کیلوگرم بذر با کیفیت نیاز است.  
 
کاشت
تکثیر پنیرک توسط بذر به صورت ردیفی صورت گیرد. بذرها در ردیفهایی به فاصله 60 تا 80 سانتیمتر و به عمق 1 تا 2 سانتیمتر کشت می‌شوند. پس از کشت ردیفی بذرها در زمین اصلی بلافاصله زمین را باید آبیاری نمود. چنانچه بذرها به روش کپه‌ای کشت شوند در هر چاله باید پنج تا شش بذر قرارداد و پس از سبز شدن به حذف بوته‌های ضعیف اقدام نمود. فاصله ردیفهای در این روش 60 تا 80 سانتیمتر و فاصله دو بوته در طول ردیف 30 تا 40 سانتیمتر مناسب است. عمق دو بوته در طول ردیف 30 تا 40 سانتیمتر مناسب است عمق کاشت 1 تا 2 سانتیمتر می‌باشد.

داشت
در صورتی که بذرها بصورت متراکم در طول ردیفها کاشته شده باشند، باید در مرحله هفت تا هشت برگی به تنک کردن آنها اقدام نمود بطوری که فاصله دو بوته در طول رویش ردیف 30 تا 40 سانتیمتر گردد. این گیاه به اکثر علف کشها حساس است از این رو در طول باید دو تا سه بار اقدام به وجین مکانیکی علفهای هرز نمود. آبیاری منظم و به موقع نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد دارد. از آفات این گیاه قارچ عامل بیماری زنگ است که برای مبارزه با آن می‌توان از محلول 0.4 zineb یا محلول 0.2 درصد به صورت محلول پاشی استفاده نمود.  
 
برداشت
در روزهای آفتابی و خشک اوایل تابستان بتدریج برداشت گلهای پنیرک به همراه کاسبرگها صورت می‌گیرد. گلها را پس از برداشت باید به سبد منتقل کرد و از ایجاد هر گونه فشار به آنها خودداری نمود. برگهای بدون دمبرگ بتدریج توسط کارگر برداشت می‌شوند. بهترین زمان برداشت برگها هنگامی است که گیاهان به گل می‌روند. در این مرحله برگها بیشترین مقدار مواد موثره را دارا می‌باشند. گلها را پس از برداشت باید به ضخامت دو تا سه بند انگشت بر روی هم قرار داد تا خشک شوند. از قراردادن گلهای پنیرک در آفتاب باید خودداری نمود، زیرا آفتاب تاثیر نامطلوبی بر مواد موثره آن دارد. نسبت گل و برگ تازه به خشک شش به یک و پنج به یک می‌باشد.
 
ترکیبات پنيرك 
دارای طبع معتدل برگهای پنیرک حاوی ، تانن ، ویتامین A  ، مقدار کمی ماده رنگی به
 نام مالوین ، دانه های این گیاه دارای مقدار زیادی موسیلاژ و لعاب است، لعاب گلهای پنیرک شامل
 مواد ال آربینوز ، ال رامنوز و اسید دی گالاکتوزرونیک است
 
دامنه انتشار
نواحی مختلف البرز ، اطراف تهران، دره هفت حوض، کرج، شمال ایران، ایسپیلی (گیلان) آذربایجان ، دلیجان ، خوی ، آستارا ، نواحی غربی دریای خزر ، مرکز ایران ، اصفهان ، خراسان ، دامغان ، سمنان ، اراک ، فارس ، جزیره قشم ، بندر عباس، کرمان ، بلوچستان.
 
 
 
خواص پنيرك يا توركه دارو
 
      گیاه پنیرک به عنوان داروی لعابدار نرم کننده و ضد یبوست است ، موجب معالجه التهاب مخاط ریه 
شده و برای درمان ناراحتی های کلیوی و مجاری ادراری  کاربرد دارد   پنیرک ادرار آور بوده و کبد را
تصفیه می کند و موجب ازدیاد ترشح شیر می گردد .
     برگ ها، میوه و گلهای گیاه پنیرک بصورت ضماد موضعی جهت درمان ناراحتی های پوستی ،
 نیش حشرات ، سوختگی ها و تحلیل ورم های سطحی کاربرد دارد .
توصیه ها و تجویز :
دمکرده پنیرک :
برای تهیه دمکرده میتوان 30  گرم گل و یا 40 گرم برگ پنیرک  را در 1 لیتر آب
جوش دم کرده و صاف نمایند و به عنوان نرم کننده سینه ، رفع سرفه ومعالجه برونشیت
روزانه 3 الی 4 فنجان بنوشید ، نوشیدن این دمکرده علاوه بر موارد فوق موجب رفع التهاب کلیه و
مثانه شده و به تسکین ورم روده کمک می کند .
 
جوشانده برگ های پنیرک :
برای تهیه جوشانده مقدار 100 گرم برگ پنیرک را در داخل یک لیتر آب
 جوش ریخته و به مدت 15 دقیقه جوشانده و پس از صاف کردن  جهت پاک سازی پوست بدن از
 آکنه و جوش ها  روزانه چند بار سطح پوست را با جوشانده بشویید .
 
جوشانده ترکیبی :
جهت تسکین درد بعد از زایمان میزان 5 گرم گل پنیرک را با 5 گرم برگ گیاه علف
 لیمو ترکیب و به مدت 10 دقیقه جوشانده و پس از سرد شدن فرد مورد نظر در داخل آن بنشیند . 
ضماد پنیرک : برای تهیه ضماد پنیرک ابتدا باید گلها و برگهای تازه گیاه پنیرک را کوبید و
سپس به شکل ضماد درآورده و جهت درمان ناراحتی های پوستی ، کاهش تورم و به عنوان
دارویی ضد سم در محل نیش حشرات قرار دهید .
مصرف بیش از حد میوه پنیرک برای افراد با معده ضعیف توصیه نمی شود .
هیچگاه گیاهی را بدون آگاهی از خواص آن مورد استفاده قرار ندهید ، برخی گیاهان دارای واکنش
 های خاص داروئی هستند ، لطفا قبل از مصرف گیاهان داروئی با پزشک مربوطه مشاوره انجام دهید.
 
**پنیرک از گیاهان مقوی سینه است و همراه شقایق و پاخر و غیره به همین منظور به مصرف می­رسد.
برخی از مولفین تاکید می­کنند که استفاده مکرر ممکن است به دلیل خاصیت ضعیف بالابری فشار خون التیام زخم ها به تعویق بیفتد.
طبیعت آن کمی سرد و تر است و عده ای آن را معتدل می دانند.
 **     30 گرم از آن گیاه را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده آن را به مرور بنوشید. اعتدال دهنده و ملین و نرم کننده و خشک کننده وتب بر است، خشونت صدا را که ناشی از حرارت و خشکی باشد را مداوا می کند ، انسداد مجاری کبد را باز می کند، موجب ازدیاد ترشح ادرار و شیر می شود ، برای درمان یرقان و زخم معده و سوزش مجاری ادراری مفید است.
   **   این گیاه به شکل ضماد در استعمال خارجی برای رفع التهابات پوست مصرف می شود.
برگ پنیرک
  **    نشستن در آب دم کرده آن برای نرم کردن ورم های مقعد و استحکام عضلات رحم نافع است.
  **    ضماد سائیده برگ آن برای شکستگی اعضا و تحلیل ورم های گرم و گزیدگی زنبور مفید است.
   **   اگر  پنيرك را بکوبید و با روغن زیتون مخلوط کنید و ضماد نمائید ، برای رفع سوختگی از آتش و باد سرخ و گزیدگی عقرب نافع است.
گل پنیرک
 **     10 گرم از آن را در یک لیتر آب جوش دم کنید و هر صبح و ظهر و شب هربار یک فنجان از آب صاف کرده آن را بنوشید. سینه را نرم می کند و سرفه رت تسکین می دهد.
 **     با آب جوشانده آن قرقره کنید و دهان شویه نمایید ، بسیار نافع است
تخم پنیرک طبیعت آن سرد و تر است.
**براي تسكين سرفه و رفع گرفتگي آواز و تقويت روده ها 20 گرم آن را بخورید. برای تسکین سرفه های گرم و خشک و رفع گزفتگی آواز و تقویت روده ها و لینت شکم و زخم کلیه و مثانه مفید است.
     ** ضماد ان برای رفع ناراحتی از گزیدن زنبور مفید است.
    **  ضماد آن با جو پوست کنده برای رفع ورم های گرم و دردناک و سفت نافع است.
هشدار: برای معده های ضعیف مضر است و مصلح آن رب میوه یا کمپوت میوه است.

 

منابع --

مقاله خانم ربابه درباباري --

دانشنامه رشد -

سايت پلام -

بررسي هاي ميداني 
 
تحقيق  گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 
 
         
 

گياه ترشک با نام علمي Rumex alpinus L

 

گياه ترشک با نام علمي  Rumex alpinus L

 

 

گياه ترشک با نام علمي  Rumex alpinus L 

 نام انگلیسی:Monk's rhubarb

نام علمی:Rumex alpinus L

تیره:Polygonaceae

 

بيوگرافي گياه ترشك

گیاه بزرگ و پایایی است با ریزوم ضخیم منشعب که سطح داخلی آن زرد رنگ است. برگهای آن به شکل قلب به طول ۵۰ سانتیمتر و عرض ۲۰ سانتیمتر با دمبرگهای دراز است. ساقه آن تا یک متر طول دارد و گلهای کوچک سبز تا زرد رنگی به شکل خوشه های افشان و متراکم روی آن قرار دارد.

قسمت های مورد استفاده: ریزوم خشک شده.

زیستگاه و گردآوری: در مناطق کوهستانی شمال انگلستان دیده می شود. در سراسر مناطق کوهستانی اروپای مرکزی و جنوبی غالبا به مقدار زیاد در نزدیکی ساختمانها می روید. ریزوم آنرا در پاییز گرد آوری کرده خوب می شویند سپس ریشه های بزرگتر را برش طولی داده و در آفتاب می خشکانند.

ایران: این گیاه در نواحی غربی ایران، زراب، قصرشیرین در ارتفاعات ۱۷۰۰ متری می روید.

ترکیبات و اثر: مواد مسهل آن شبیه روبارب دارویی یا سنا است ( مشتقات آنتراکینون ) مقدار کمی نیز تانن دارد.

مصرف: به عنوان ملین به جای روبارب، سنا یا سنجد تلخ مصرف می شود. معمولا گرد آنرا ( ۱- ۴ نوک چاقو، دو بار در روز ) و بندرت به شکل تیزان ( یک قاشق مربا خوری گرد آنرا در دو فنجان آب دم می کنند ) می خورند.

 

  بررسی ویژگیهای اکولوژیکی و فیتوشیمیایی گونه ترشک وحشی

 

      به منظور بررسی ویژگیهای اکولوژیکی و فیتوشیمیایی گونه ترشک وحشی (Rumex turcomanicus Czerep) در عرصه های طبیعی و امکان سنجی اهلی سازی آن در شرایط کشت های مزرعه و گلخانه ای، مجموعه ای از مطالعات طی سالهای 92تا 94، در چهار دسته شامل مطالعات در رویشگاههای طبیعی، شرایط آزمایشگاهی، مزرعه و گلخانه ای انجام شد

       نتایج مطالعات رویشگاهی، نشان داد که این گونه عمدتا در شیب های شمال شرق و در صورت تأمین رطوبت بندرت در شیبهای رو به جنوب با متوسط درجه حرارت سالیانه 12.5 تا ˚14.3C رشد می کند. ارزیابی عناصر غذایی و خصوصیات فیتوشیمیایی نشان از وجود مقادیر قابل قبولی از عناصر پتاسیم، منیزیم، فسفر، کلسیم، آهن، مس و روی و مقادیر بالایی فیبر خام، و ترکیباتی همچون اسید آسکوربیک، فلاونوئید، فنل ، فلاون و فلاونون و ترکیبات آنتی اکسیدانتی و مقادیر متعادلی از اسید اگزالیک در بخش هوایی گیاهان هر دو رویشگاه داشت.   

        بررسی تغییرات ترکیبات فیتوشیمیایی برگ و ریشه در مراحل مختلف نموی، نشان داد که کمترین و بیشترین مقادیر فعالیت آنتی اکسیدانتی، فنل و فلاونوئید کل عصاره ریشه به ترتیب در مراحل رشد رویشی و آغاز ظهور ساقه گلدهنده وجود داشت در حالی که مقادیر این ترکیبات در عصاره بخش هوایی در مراحل بلوغ بذر و رشد رویشی بترتیب از بیشترین و کمترین میزان برخوردار بود. بیشترین میزان اسید آسکوربیک و اسید اگزالیک برگ بترتیب در مراحل ظهور ساقه گلدهنده و بلوغ بذر اندازه گیری شد. در مطالعات آزمایشگاهی، دماهای کمینه، بهینه و بیشینه جوانه زنی به ترتیب 0.78، 14.1 و 34 درجه سانتیگراد تعیین گردید.

       تأثیر تیمار زمانهای مختلف برداشت بذر نشان داد، که بیشترین و کمترین درصد و سرعت سبز شدن گیاهچه و درصد گیاهچه های نرمال بترتیب در بذرهای برداشت شده در تیمارهای 4 ماه پس از رسیدن بذر و 2 هفته پس از تشکیل میوه، بدست آمد. در شرایط مزرعه و تحت تیمارهای مختلف کود دامی و دور آبیاری، بیشترین عملکرد تازه و خشک اندام هوایی، حاصل کاربرد‎20 تن در هکتار کود دامی در فواصل آبیاری‎4 روزه بود. همچنین بررسی تیمارهای تاریخ و تراکم کاشت نشاء در مزرعه حکایت از برتری تاریخ کاشت 31 شهریور با تراکم 6 بوته در متر مربع، درعملکرد تازه و خشک اندام هوایی داشت. در شرایط مزرعه و تحت تاریخ های مختلف کاشت نشاء، چرخه زندگی این گیاه از کاشت بذر تا پایان رشد در تاریخ های کاشت نشاء 25 اسفند، 31 شهریور و 25 مهر به ترتیب 2578.16 ، 2429.69 و 2257.8 درجه روز رشد به طول انجامید.

      در مطالعات گلخانه ای، بررسی تأثیر بسترهای مختلف بر مؤلفه های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه نشان از برتری صفات مورد بررسی در بسترهایی با نسبت بیشتر خاک زراعی و افت این صفات در بسترهایی با مقادیر بیشتر ماسه، داشت. در بررسی تأثیر تاریخ های کاشت مختلف بذر در شرایط گلخانه، عملکرد تر و خشک بخش هوایی و صفات بیوشیمیایی مورد بررسی در تاریخ کاشت اول مرداد نسبت به تاریخ کاشت اول شهریور، برتری نشان داد. طول دوره رشد گیاه در شرایط گلخانه، در تاریخ های کاشت بذر اول مرداد و اول شهریور به ترتیب 637.5 و 660 درجه روز رشد بودند.

      تأثیر تیمارهای مختلف تنش خشکی (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) نشان داد که با افزایش شدّت تنش خشکی از 100 به 50 درصد ظرفیت زراعی، عملکرد تر و خشک بخش هوایی کاهش و مقادیر فنول، فلاونوئید، فعالیت آنتی اکسیدانتی، قند و پرولین ریشه و قسمت هوایی، افزایش می یابند. به طور کلی نتایج نشان داد که گیاه ترشک وحشی به کشت در شرایط مزرعه و گلخانه ای پاسخ مثبتی داده و به دلیل وجود ترکیبات باارزش غذایی و دارویی، می تواند بعنوان گیاهی امید بخش در جهت مصارف دارویی و سبزی مورد استفاده قرار گیرد

 

خواص گياه ترشك

اين گياه در مناطق معتدل كشور ما رويش دارد و از قديم الايام به عنوان يك سبزي مفيد و مؤثر از آن استفاده مي شده است. گرچه در رابطه با مسائل غذايي از آن استفاده هاي فراواني مي شده ؛ ولي اكنون اين استفاده كاهش يافته است و در عوض موارد درماني اين گياه افزايش پيدا كرده و در همه زمينه ها از آن استفاده مي شود و هيچگونه عارضه اي ندارد.
در ميان عشاير مرسوم است كه از دانه هاي اين گياه استفاده مي كنند. طريقه استفاده ي آن هم به اين ترتيب است كه دانه هاي اين گياه را مي كوبند و بعد از مرطوب كردن در محل درد و مفاصل مي گذارند و به عنوان مُسَكن از آن استفاده مي كنند.

گياه ترشك منبع ويتامين C است. بنابراين كساني كه كمبود ويتامين C دارند اين گياه مي تواند براي آنها منبع ويتامين C باشد. علاوه بر آن، اين گياه داراي آهن و فسفر كافي نيز مي باشد.

همچنين اين گياه داروي اشتها آور و تصفيه كننده و هضم كننده بسيار خوبي مي باشد و به خاطر خاصيت تصفيه كنندگي اش براي كساني كه داراي جوشهاي موضعي و پوستي هستند بسيار مفيد خواهد بود.

اين دارو به خاطر داشتن اسيد اكسوليد نبايد زياد و بطور مداوم مورد مصرف قرار گيرد، زيرا براي مثانه و كليه مي تواند مضر باشد. براي استفاده موضعي از اين دارو اگر برگ يا دانه ي له شده، پخته شده يا جوشانده آن روي دملها گذاشته شود به راحتي درمان مي گردد

 

 1. طبع آن سرد و خشک است.

 

۲. انواع ترشکها حاوی ویتامین ث می‌باشند در نتیجه مدر هستند.

 

۳. این گیاه خنک کننده و تب‌بر است.

 

۴. تصفیه کننده خون می‌باشد.

 

۵. شادی آور است.

 

۶. جهت خنازیر به صورت ضماد می‌گذارند.

 

۷. جهت یرقان از دمکرده ریشه آن استفاده می‌کنند و برگ آن به طور مستمر میل شود.

 

۸. جهت تقویت معده از برگ آن مانند سبزی خوردن به طور مستمر استفاده گردد.

 

۹. تقویت کننده کبد است.

 

۱۰. جهت درد و زخم معده ترشک را پخته با سماق میل کنند.

 

۱۱. برای رفع زگیل ترشک را به موضع بمالند.

 

۱۲. خوردن ترشک مقاومت بدن را در مقابل امراض بالا می‌برد.

 

۱۳. افراط در خوردن ترشک برای کلیه مضر است.

 

۱۴. جهت ‌ورم لثه و دندان که ناشی از کمبود ویتامین ث می‌باشد مفید است.

 

۱۵. کسانی که گواتر دارند از ترشک مانند سبزی خوردن در برنامه غذایی خود استفاده کنند.

 

۱۶. برای رفع تب‌های نوبه حدود ۱۵۰ گرم شیره ترشک را به بیمار طی چند نوبت بدهند، کسانی‌که بیماری کلیه دارند با احتیاط مصرف‌کنند.

 

۱۷. جهت بیماری جرب ترشک را پخته با آرد تخم کتان و پیه بز ضماد درست کرده در محل بگذارند.

 

۱۸. یک نسخه برای معالجه یبوست ۱۰۰ گرم برگ ترشک، ۳۰۰ گرم کاهو، کمی جعفری خشک، یک لیتر آب حدود ۲۰۰ گرم نان برشته سبوس‌دار با کمی ادویه پخته و هر شب از این سوپ استفاده گردد و هر شب یک بشقاب میل شود بعد از چند روز یبوست از بین خواهد رفت.

 

۱۹. برای درمان سفتی شرائین از ترشک به صورت آش استفاده شود.

 

۲۰. جهت درمان بیماری پیسوریازیس مفید می‌باشد.

 

۲۱. جهت نارسائی دستگاه دفع ادرار از جوشانده ترشک استفاده گردد.

 

۲۲. مصرف زیاد این گیاه باعث تولید سنگ کلیه، مثانه و کیسه صفرا می‌گردد.

 

۲۳. سبزی ترشک باعث هضم غذاهای ثقیل می‌گردد.

 

۲۴. ترشک را نباید در ظروف مسی پخت زیرا باعث مسمومیت می‌گردد.

 

۲۵. ترشک پاک کننده خوبی است اگر چند برگ ترشک را در شیشه‌ای روغنی ریخته و آب بریزیم روغن آن شیشه را پاک می‌کند.

 

۲۶. برای پاک کردن لکه جوهر از لباس چند برگ تازه ترشک را به لکه بمالید سپس با صابون بشوئید این عمل را چند بار تکرار کنید تا کاملاً پاک شود.

 

۲۷. جهت پائین آوردن فشار خون ترشک سبزی مناسبی است.

 

۲۸. ترشک کم کننده چربی خون است.

 

۲۹. جهت تسکین کمردرد از دانه ترشک به صورت دمکرده استفاده گردد.

 

۳۰. کسانی که درد مفاصل و یا نقرس دارند از خوردن ترشک خودداری کنند.

 

۳۱. جهت جمع شدن و سفت شدن پوست صورت برگ ترشک را له نموده با عرق رازیانه مخلوط نموده به صورت ضماد بگذارند.

 

۳۲. جهت رفع کم‌خونی از دمکرده ریشه ترشک روزی ۳ فنجان بنوشند.

 

۳۳. جهت ترشحات زنانه از این گیاه به عنوان سبزی میل شود.

۳۴. کسانی که اسید اوریک دارند از خوردن این گیاه خودداری کنند.

 

 

منابع:

 

سايت گل و گياهhttp://www.gologiah.ir/

 دانشگاه فردوسي مشهدthesis.um.ac.i

 وبلاگ محمدحسين http://talayetabiat.blogfa.com

 پارسي طب http://fa.parsiteb.com/

 

.....................

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آب تره و خواص آن : اسامي ديگر آن علف چشمه ؛ شاهي يا ترتيزك آبي ؛ بولاغ اوتي

 

آب تره يا علف چشمه با نام علمي  Nasturtium nasturtium-

aquaticum, N. microphyllum

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آب تره : نام هاي ديگر علف چشمه ؛ شاهي آبي ؛ بولاغ اوتي و ترتيزك آبي

      آب‌ تره با نام‌هاي " بولاغ اوتي " ، " علف چشمه" ، " شاهي آبي " و " ترتيزک آبي و نام علمي Nasturtium nasturtium-aquaticum, N. microphyllum گياهي دارويي از تيره شب‌بوها به ارتفاع 10 تا 60 سانتي متر با برگ‌هاي کوچک به رنگ سبز تيره و گل‌هاي خوشه‌اي کوچک سفيد و ساقه‌هاي خزنده است.

      از نقاط مختلف آن ريشه‌هاي کوچک و سفيد خارج مي‌شود و معمولا در کنار جوي‌ها و باتلاق‌ها مي‌رويد. اين گياه مقدار قابل توجهي آهن، کلسيم و اسيد فوليک و کمي هم ويتامين‌هاي ث و آ دارد. آهن قابل جذب آب‌تره از اسفناج هم بيشتر است و به همين جهت مي‌تواند در بهبود کم‌خوني موثر باشد ، کلسيم آن نيز بيشتر از شير و ويتامين ث آن از پرتقال بيشتر است.

 

 

  جلوگيري از رشد سرطان سينه با گياه آب تره 

     در سال 2010 تحقيق در دانشگاه ساوتمپتون نشان داد که تنها پس از چند ساعت از گذشت مصرف حدود 80 گرم آب‌تره، ميزان مولکول‌هاي ضدسرطاني در خون افزايش يافته و از رشد سلول‌هاي سرطان پستان جلوگيري مي‌شود.    

تاريخچه گياه آب تره

     آب‌تره به صورت وحشي در بسياري از نقاط آسيا و اروپا مي‌رويد و انسان‌ها از دوران باستان با آن آشنا بوده‌ و خاصيت‌هاي درماني گوناگوني را به آن نسبت مي‌دادند. اين گياه هم به خاطر اين خاصيت‌هاي دارويي و هم مزه تند خوش‌گوار آن مورد علاقه بسياري بوده است. کسنوفون فرمانده جنگي و مورخ يوناني از سربازانش مي‌خواسته براي تقويت نيروي خود آب‌تره بخورند ، وي همچنين در کتاب کورش‌نامه خود در توضيح زندگي پارسيان در مراکز تربيتي آن‌ها به اين نکته اشاره مي‌کند که آب‌تره از غذاهاي اصلي آنان بوده‌است.

     در مورد کودکان مي‌نويسد؛ " غذاي عمده آن‌ها نان و بولاغ اوتي است که از خانه با خود مي‌آورند و فنجاني دارند که با آن از رودخانه آب مي‌آشامند." در مورد نوجوانان؛ " غذاي ديگر اين نوجوانان، جز آنکه ذکر شد، فقط گوشت شکار است يا بولاغ اوتي."‌ يونانيان و انگلوساکسون‌ها آب‌تره را براي درمان طاسي مصرف مي‌کرده‌اند ، جرارد (1633) آن را براي درمان يرقان سفيد دختران جوان توصيه مي‌کرده‌ است.

     فرانسيس بيکن هم خاصيت‌هاي جادويي همچون جوان کردن زنان سالخورده را به آب‌تره نسبت داده ‌است. ايرلندي‌ها هم ارزش خاصي براي آب‌تره قائل بوده و آن را غذاي دانايان و فرزانگان مي‌دانسته‌اند.

اثر درماني

     تحقيقات متعددي از اثر ضدسرطاني آب تره حکايت داشته ‌است.

     در سال 2010 تحقيق در دانشگاه ساوتمپتون نشان داد که تنها پس از چند ساعت از گذشت مصرف حدود 80 گرم آب‌تره، ميزان مولکول‌هاي ضدسرطاني در خون افزايش يافته و از رشد سلول‌هاي سرطان پستان جلوگيري مي‌شود. به اين ترتيب اين گياه هم در جلوگيري از رشد سرطان پستان و هم در کمک به بهبودي مبتلايان به اين بيماري و جلوگيري از عود آن موثر است.

      مطالعه‌اي که در ژورنال " همه‌گيرشناسي سرطان" در سال 1995 به چاپ رسيد از کاهش پيشرفت سرطان ريه در افراد سيگاري با مصرف منظم روزانه 57 گرم آب‌تره حکايت داشت. مطالعه ديگري در دانشگاه اولستر که در " ژورنال آمريکايي تغذيه باليني" در سال 2007 به چاپ رسيد نشان داده که مصرف 85 گرم آب‌تره در روز به مدت 8 هفته حدود 23 درصد تخريب دي‌ان‌اي گلبول‌هاي سفيد بر اثر سرطان را کاهش مي‌دهد. اثر مثبت آب‌تره در افراد سيگاري چشمگيرتر است که اين احتمالاً به کمبود آنتي‌ اکسيدان‌ها در بدن سيگاري‌ها مربوط مي‌شود. همچنين مقدار بالاي يد در اين گياه آن را براي بهبود فعاليت غده تيروييد و درمان بيماران مبتلا به کم‌کاري تيروييد سودمند ساخته ‌است. از ويژگي‌هاي ديگر اين گياه مدر بودن، خلط آوري (که آن را براي بهبود سرفه و گلودرد مفيد مي‌سازد) و داشتن اسيدهاي گوارشي (کمک به هضم غذا) است.

     نام اين گياه در گويش لري استان فارس(منطقه کامفيروز) «بکلو» مي‌باشد و براي بيماريهايي مثل زردي نوزاد استفاده مي‌شود. شکنندگي پوست ، کاهش حساسيت ،‌ برونشيت ، طاسي سر - زيباشدن صورت ،‌ قند ، تصفيه کننده خون ،‌ سوءهاضمه ،‌ نقرس ، رماتيسم ،‌ جوش‌هاي صورت ،‌ لکه‌هاي آفتاب‌زدگي ، گواتر ،‌ اگزما ، دردهاي قاعدگي ،‌ گلودرد ، ازدياد شير ،‌ خونريزي ، خارش‌هاي واژن ،‌ دردهاي سياتيک ، تقويت غرايز ميل جنسي و پيسي نيز از ديگر کاربردهاي آب تره است.

 

 

خواص گیاه آب تره

      نام‌های دیگر آب تره : بولاغ‌اوتی، علف‌چشمه، سلماچو، کورتین، ابرخنجر، شاهی‌آبی، بولاغ‌اودی، بالاغوتی، جرجیرآبی، ذرة‌الماء، قرة‌العین، بولاغ‌اوتی کاذب، بولاغ‌اوتی وحشی، حرف‌الماء، بهقان، ترتیزک‌آبی، جرجیر بیابانی و کارسون مائی می‌باشد.

۱. طبع آب‌تره گرم وخشک است وبعضی طبع آن را گرم ‌و ‌تر دانسته‌اند.

۲. دارای ویتامین های C , E و B کمپلکس می‌باشد.

۳. املاحی چون ید، کلسیم، سدیم گوگرد و پنی‌سیلین طبیعی درآب‌تره وجود دارد.

۴. برای از بین بردن شکنندگی پوست و کاهش حساسیت آن بولاغ‌اوتی را کوبیده آب آن‌ را با عسل مخلوط کرده به پوست بمالید.

۵. برای درمان برونشیت ۳۰ گرم آب شاهی آبی را با کمی شیر مخلوط کرده آهسته بنوشید.

۶. برای درمان برونشیت کهنه و خلط‌آوری مانند شماره ۵ استفاده شود.

۷. برای درمان سنگ کلیه از شربت ترتیزک‌آبی هر ۶ ساعت یک استکان با یک لیوان آب میل شود.

۸. برای رفع اختلالات کبدی و مجاری ادرار از شربت بولاغ‌اوتی هر ۶ ساعت یک استکان با یک لیوان آب میل شود.

۹. طرز تهیه شربت شاهی‌آبی: ۶۵۰ گرم آب شاهی آبی را با نیم کیلو شکر مخلوط کرده با حرارت ملایم بجوشد تا شکر در آن حل گردد اگر مخلوط را بدون حرارت در گوشه‌ای بگذارید که حل شود خاصیتش بیشتر است.

۱۰. برای درمان طاسی سر ۱۰۰ گرم شیره شاهی‌آبی را با ۲۵ گرم الکل مخلوط کرده موها را ماساژ دهید.

۱۱. برای زیباشدن صورت عصاره شاهی‌آبی(آب‌تره) را با عسل مخلوط کرده به صورت ماسک روی صورت بگذارید.

۱۲. کسانی که بیماری قند دارند شاهی‌آبی (آب‌تره)را به صورت خام مصرف کنند شاهی‌آبی را خوب آبکشی و ضدعفونی کنید.

۱۳. برگ‌های شاهی‌آبی(آب‌تره) در فصل بهار تصفیه کننده خون و منظم کننده دستگاه هاضمه و کبد می‌باشد برای کسانی که سوء‌هاضمه دارند مفید است.

۱۴. افراد چاق خوردن شاهی‌آبی(آب‌تره) را فراموش نکنند چون برای آنهایی که رژیم دارند غذایی مفید می‌باشد.

۱۵. برای درمان نرمی استخوان از شاهی‌آبی (آب‌تره)به صورت دمکرده و پخته و سبزی مصرف شود.

۱۶. برای درمان نقرس و رماتیسم شاهی‌آبی (آب‌تره)را به صورت ضماد در محل درد بگذارید.

۱۷. برای رفع جوش‌های صورت مانند شماره ۱۱ استفاده شود.

۱۸. برای رفع دندان درد مقداری از شاهی‌‌آبی را جویده و به صورت کمپرس روی محل درد بگذارید.

۱۹. برای درمان لکه‌هایی که در اثر آفتاب‌زدگی و جوش صورت بوجود آمده است آب علف‌چشمه را با عسل مخلوط نموده به صورت ماسک روی صورت بگذارید.

۲۰. برای درمان گواتر می‌توان از شاهی‌آبی به عنوان سبزی استفاده کرد.

۲۱. شاهی آبی دفع کننده سموم بدن و ضد سل و سرطان می‌باشد.

۲۲. شاهی‌آبی مدر و عرق‌آور می‌باشد.

۲۳. کسانی که خارش پوستی و اگزما دارند از دمکرده شاهی‌آبی استفاده کنند.

۲۴. برای درمان دردهای قاعدگی هشت روز قبل از شروع قاعدگی از دمکرده بولاغ‌اوتی استفاده شود.

۲۵. شاهی‌آبی آرام‌کننده دردهای عصبی است شب‌ها ۲ گرم در ۱۰۰ سی‌سی آب‌جوش ۲۰ دقیقه دم‌کرده صاف و میل شود.

۲۶. برای درمان گلو درد و جراحات گلو از شربت علف چشمه استفاده شود.

۲۷. برای رفع نفخ و بادهای معده و روده از شاهی آبی به صورت پخته استفاده شود.

۲۸. خانم‌های باردار از خوردن شاهی آبی خودداری کنند.

۲۹. خوردن بولاغ‌اوتی باعث ازدیاد شیر می‌شود.

۳۰. برای درمان خارش‌های واژن از دمکرده آب تره ۳۰ گرم در یک لیتر آب ۲ دقیقه دم و صاف نموده بصورت شستشو استفاده شود.

۳۱. برای درمان خونریزی لثه بولاغ‌اوتی را مانند سبزی هنگام غذا بجوید و میل کنید.

۳۲. برای درمان بی‌اشتهایی همراه غذا از سبزی بولاغ‌اوتی استفاده شود.

۳۳. چون بولاغ‌اوتی در آب و گل رشد می‌کند لذا خطرناک می‌باشد چون ممکن است باعث آبسه در کبد شود در نتیجه باید خوب شسته و ضدعفونی گردد.

۳۴. برای آرام کردن دردهای سیاتیک از شربت بولاغ‌اوتی استفاده شود و از خود آن به صورت ضماد در محل درد بگذارید.

۳۵. برای از بین بردن انگل‌های معده و دفع سموم بدن صبح‌ها نصف استکان آب بولاغ‌اوتی با یک لیوان آب میل شود.

۳۶. برای تقویت غرایز میل جنسی می‌توان با زرده تخم مرغ مخلوط کرده پخته و میل شود.

۳۷. برای رفع پیسی ۷ گرم علف‌چشمه یا تخم آن با یک لیوان شیر بز به مدت ۱۰ روز میل شود.

۳۸. برای درمان سنگهای صفراوی از شربت بولاغ‌اوتی استفاده شود.

 

باز هم از خواص آب تره

 

 اگزما - خارش دستگاه تناسلي - رشد مو - رماتيسم - برونشيت - كليه - اشتهاآور - پيسي - سرطان - خنازيري - ضدكرم - بازكننده قاعدگي - نرمي استخوان و...

 1.       طبع آن گرم و خشك است.

 2.       علف چشمه نام‎هاي ديگر همچون بولاغ اوتي ، حب‎الرشاد ، غره‎العين و شاهي آبي دارد.

 3.       علف چشمه غالباً خام در سالاد و مانند سبزي خوردن مصرف مي‎شود.

 4.       علف چشمه كمبود ويتامين ث را جبران مي‎كند براي بيماري قند مفيد است.

 5.       براي بيماري‎هاي پوستي ، اگزما ، خارش دستگاه تناسلي به صورت دم كرده مي‎توان استفاده كرد.

 6.       براي رشد مو و جلوگيري ازريزش علف چشمه را در آب جوش دم كرده صاف نموده موي سر را ماساژ دهيد.

 7.       براي درمان رماتيسم مزمن از علف چشمه مانند سبزي يا دم كرده آن استفاده شود. بهترين روش دم كرده آن است كه 30 گرم علف چشمه را در يك ليتر آب دم كنيم بعد ميل نماييم.

 8.       براي درمان برونشيت مزمن مانند شماره 7 استفاده شود.

9.       بيماري‎هاي كليه مانند شماره 7 منتها هر 4 ساعت يك ليوان مصرف گردد.

10.  يك روش براي ماندن آن ، 250 گرم عصاره گياه را با 400 گرم قند مخلوط نموده با حرارت ملايم به صورت شربت درآورده روزي 4 قاشق ميل شود.

11.  براي بيماري‎هاي طحال و كبد از روش شماره 10 استفاده شود در صورتي كه ديابت نداشته باشند ، اگر داشتند از روش شماره 7 استفاده شود.

گياه آب تره در اشكورات در نقاط كوهپايه اي  يا جلگه اي و در زمين هاي مرطوب بيشتر مي رويد . در ارتفاعات كمتر ديده مي شود . اين گياه در اشكور به علف چشمه يا آب تره معروف است ولي در زبان تركي به آن بولاغ اوتي مي گويند.

 

منابع: 

-- روزنامه پزشكي ايران [عطاری پامچال]

- روزنامه آفرينش روزنامه مستقل صبح ايران

-‌طب اسلامی وسنتی حکیم عقیلی خراسانی

- بررسي هاي ميداني

 

 

 

 

 

 

 

گون Astragalus spp كه از آن صمغ كتيرا و عسل توليد مي شود

 

 

گون [Astragalus spp] كه از آن صمغ كتيرا  و عسل توليد مي شود

[ اين گياه در اشكورات و روستايم سپارده ؛ طالقان؛ الموت بوفور يافت مي شود [

 

 

 

 

 

 

گون در لغت نامه دهخدا

گون . [ گ َ وَ ] (اِ) ۞ بوته ای است خاردار. (بهارعجم ). و در مغز ساقه ٔ آن صمغی است سفیدرنگ که چون در آخر بهار بر جدار ساقه بریدگی و خراشی...

 

گياه گـــــــــــــــــون [ مولد محصول معروف كتيرا ]

گون  Astragalus bisulcatus

گون با نام علمی Astragalus gummifer از خانواده ی Leguminosae (خانواده ی نخود) است. گیاهی است چند ساله، بوته مانند و دارای ساقه ی چوبی با برگ هایی مرکب از برگچه های متعدد که این برگ ها اکثرا فرد می باشند.
 

 ارتفاع ان تا 75 سانتيمتر ميرسد.از خانواده Leguminoseae كه توليد مثل ان از طريق بذر صورت ميگيرد. ساقه هاي رشد يافته ان به رنگ بنفش تيره است برگهاي ان مركب از برگچه هايي است كه،به صورت متقابل به تعداد11تا30جفت در محورهر برگ قرار گرفته اند.گلهاي ان معمولا به رنگ ارغواني،گاهي ابي يا سفيد بوده،نزديك به انتهاي شاخه هاي گل دهنده قرار دارند.

اين گياه در برابر خشكي مقاوم ودر خاكهاي شور به خوبي رشد ميكند و داراي بوي تند سلنيوم است. بسياري از گونها سمي هستند و باعث مسموميت گاوها، گوسفندان و اسبها ميشوند.در طول فصل رويش گون،ماده سمي گلوكوزيد توليد ميشود كه باعث ايجاد اختلالات تنفسي و فلج حيوانات ميشود.از گونه هاي ديگر اين جنس ميتوانA.alpinus ,A.cicer ,A.pendulilorus ,A.arenarius، A.norvegicusرا نام برد.

گون از علفهاي هرز مناطق كويري، زمينهاي باير، مزارع چغندر قند، نيشكر،سبزي و صيفي است.

 

ريشه گياه «گون» در درمان عوارض جانبي شيمي‌درماني مؤثر است.
گياه گون از خانواده‌ (fabaceae) و ريشه آن خواص فعال كننده عميق ايمني، مدرترينك، هيپوتانسير و ضداسترس دارد.
ريشه گون به عنوان كمك هضم مطرح بوده و شامل پلي سي كاريدها، فلاونوئيدها، گليكوزيدهاي تري ترپن است كه بوسيله اين تركيبات فعاليت سيستم ايمني و عملكرد t_cellها را افزايش مي‌دهد.
در طب سنتي چين اين گياه به عنوان تونيك عميقي ايمني تلقي مي‌شود كه مغز استخوان انسان را تقويت مي‌كند، ذخاير مغز استخوان افزايش و بدن انسان را از پاتوژنها و عوامل بيماريزا محافظت مي‌كند.
تحقيقات جديد نشان مي‌دهد كه گون تقريبا تمام فازهاي مربوط به فعاليت سيستم ايمني را تحريك مي‌كند و تعداد سلولهاي stemcell را در مغز استخوان و بافت لفناوي افزايش مي‌دهد و توسعه و رشد آنها را در جهت تبديل به سلولهاي فعال ايمني تحريك مي‌كنند تا در داخل بدن پخش شوند.
پژوهشها نشان مي‌دهد كه گون مي‌تواند سلولهاي ايمني را از حالت استراحت به اوج فعاليت سوق دهد.
مطالعات ديگر در چين نشان مي‌هد: تمايل و استعداد گون در جهت رسپانس سيستم ايمني است بدون اينكه اثرات مهاركننده‌اي داشته باشد.
استفاده طولاني از اين گياه (به مدت 35 روز) فعاليت سلولهاي طهال را تشديد كرده و به اوج مي‌رساند؛ همچنين درمان با اين گياه اثرات جانبي منفي ناشي از استروئيد درماني را بر روي سيستم ايمني كاهش مي‌دهد.
ريشه گون علاوه بر توانايي مهار رشد تومور بصورت كمكي در درمان عوارض جانبي شيمي درماني بكار مي‌رود و مخصوصا هنگامي كه بصورت تركيب با عصاره‌ privet ligustrumlucidum مصرف شود كارايي آن در مهار تومورها افزايش مي‌يابد.

 

 

 

كلياتي در مورد كتيرا محصول اصلي گياه گون = كتيرا صمغ گون

کتیرا محصول اصلی گیاه گون است. کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک شده حاصل از گیاه آستراگالوس گومی فرا که آن را تحت عنوان گوم تراگاکانت یا گون می شناسند. گیاه مولد کتیرا نبات کوچکی است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر، ایران ، سوریه و یونان. در اثر خراش دادن ساقه گیاه جدار سلولهای اشعه مرکزی و سلولهای پارانشیمی با جذب آب به تدریج بدل به صمغ می شود،فشار تولید شده سبب رانده شدن صمغ به طرف شکاف می گردد. صمغ در مجاورت هوا در اثر تبخیر آب به تدریج سخت می گردد. شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده است دارد.

کتیرای نوع خوب از شکاف دادن ساقه های اصلی و شاخه های قدیمی حاصل می شود. کتیرا به صورت ورقه ای، روبانی، تکه ای و مفتولی بوده و هر چه زمان خشک شدن صمغ ترشح شده کوتاهتر باشد به همان نسبت کتیرای حاصل سفیدتر و شفاف تر خواهد بود و کتیراهای درجه 2و3 دارای رنگ کدر می باشند. کتیرای صادرشده از بنادر خلیج فارس به نام کتیرای ایرانی موسوم بوده و در نوع خود از بهترین ها است. کتیرا دارای 15-10% آب،4-3%مواد معدنی و 3% نشاسته است. کتیرا دارای باسورین (که کمپلکسی از اسیدهای پلومتوکسی است) می باشد.باسورین که 70-60%کتیرا را تشکیل می دهدشامل گالاکتورونیک اسید متصل به قندهای گالاکتوز و گزیلوز می باشد. باسورین جسمی است که در آب، بخصوص درآب سرد غیر محلول ولی به خوبی در آن متورم می شود.

کتیرا همچنین دارای تراگاکانتینکه جسمی محلول و از سه ملکول اسید گلوکورونیک و یک ملکول آرابینوزتشکیل می شود است که بر اثر هیدرولیز به l-آرابینوز، l- فوکوزD-گزیلوز، D-گالاکتوز و D- گالاکتورونیک اسید تبدیل می شود. کتیرا با جذب رطوبت به صورت لعاب چسبنده ای در می آید که ذرات نشاسته در داخل آن محسوس است. ُصمغ کتیرا در ضمن حاوی مقادیر کمی سلولز و پروتئین می باشد و وزن ملکولی آن در حدود 840 هزار است.

کتیرا در صنایع داروسازی به عنوان یک عامل امولسیون کننده، سوسپانسیون کننده و عامل افزاینده و ویسکوزیته و تهیه مسیلاژ مصرف دارد. در ساخت کرم ها، ژل ها و امولسیون ها با غلظت مختلف بسته به کاربرد فرمولاسیون و نوع صمغ مصرف می شود.

در فرآورده های آرایشی و بهداشتی نیز به عنوان قوام دهنده، سوسپانسیون کننده و عامل تشکیل فیلم مصرف دارد. کتیرا در تهیه مواد آرایشی ( محلولهای نرم کننده دست ) مصرف دارد.

اگر لعابهای مناسب مخلوط به مو مالیده شود از دو تا شدن مو جلوگیری می کند.در ساخت فیکساتیوهای مو چه به صورت محلولهای آبی ساده، چه به صورت کرم های امولسیفیه مصرف دارد. در لو سیونهای آراینده موی سر جهت خانم ها به کار رفته، در ساخت فرآورده های میک آپ به عنوان عامل سوسپانسیون کننده مصرف دارد و همچنین در خمیردندان ها، کرم های دست و مسیلاژها بکار می رود.

صمغ کتیرا یک عامل تحریک کننده نبوده و نباید عامل حساسیت زا تلقی شود. از نظر درماتولوژی بی ضرر بوده و یک نرم کننده است.

در حقیقت کتیرا صمغ و شیره ی گیاهی به نام “گون” است که گونه های مختلفی دارد که به صورت درختچه یا گیاهان علفی چند ساله و یکساله می باشند.

بیش از 200 گونه دارد که بیشتر در مناطق استپی و کوهستانی کشور عزیزمان ایران می روید. کتیرا صمغی است که از ساقة گون گرفته می شود. این صمغ خودبخود و یا معمولاً بر اثر شکافی که به ساقة گون وارد می شود جاری می گردد و پس از مدت کوتاهی خشک می شود که آن را جمع آوری کرده و به دو صورت عمده در بازار عرضه می کنند. شروع بهره برداری معمولاً از اواخر فصل بهار است تا اوایل شهریور ماه ادامه دارد.

بهره برداران ابتدا اطراف ساقه گون را خالی می‌کنند و سپس با تیغ‌های مخصوصی برش موازی با ساقه (موازی با آوندهای آبکش) ایجاد می‌کنند. شیره گون (کتیرا) پس از چند روز به مرور بر اثر برشی که به ساقه وارد شده به بیرون تراوش می‌کند و شیره در معرض نور آفتاب، آب خود را از دست می‌دهد و سفت می‌شود.

بهره برداران بیست روز پس از برش به جمع آوری کتیرا می‌پردازند و این عمل را مجدداً تکرار می‌کنند. کتیرا به دو نوع مفتولی و خرمنی تقسیم می‌شود، یک نوع کتیرای زرد است که مانند تارها و یا نوارهای پیچیده و دودی شکل است و نوع دیگر کتیرای سفید است که به کتیرای صدفی و یا کتیرای خوراکی که به شکل پارچةعریضی به رنگ سفید صدفی می باشد.کتیرا به لحاظ اقتصادی و همچنین به لحاظ مواد مصرف دارویی و صنعتی اهمیت بسیاری دارد.

کتیرا طبیعت گرم و تر دارد.

 

 

خــــــــــــــــواص درماني كتيـــــــــــــــــرا

خواص درمانی و روش مصرف کتیرای زرد

در گذشته های نه چندان دور که شامپوهای امروزی وجود نداشت، مردم آن روزگاران از موادی مانند سدر و کتیرا برای شستشو و همچنین تقویت موهای سر خود استفاده می کردند که بد نیست اشاره ای در ادامه به روش مصرف و همچنین خواص درمانی آن داشته باشیم.

تقویت کننده موهای خشک : مقدار یک قاشق مرباخوری کتیرای زرد را پس از آسیاب کردن با یک استکان آب مخلوط و هم بزنید به مدت 1 الی 2 ساعت به حال خود رها کنید تا کاملا آب را جذب کرده و آماده شود مقدار یک سر شیشه از شامپویی که به صورت روزانه برای شستشوی سر استفاده می کنید به کتیرای آماده شده اضافه کرده و در حمام سر خود را با مخلوط بدست آمده بشویید این ترکیب یکی از بهترین شوینده ها برای موهای خشک است.

تقویت کننده موهای معمولی و چرب : مقدار 2 قاشق سدر را با 1 قاشق کتیرای آسیاب شده مخلوط و با 1 لیوان آب هم بزنید به مدت 1 الی 2 ساعت به حال خود رها کنید تا کاملا آب را جذب کرده و آماده شود مقدار یک سر شیشه از شامپویی که به صورت روزانه برای شستشوی سر استفاده می کنید به کتیرای آماده شده اضافه کرده و در حمام سر خود را با مخلوط بدست آمده بشویید این ترکیب یکی از بهترین شوینده ها برای موهای چرب است.

خواص درمانی و روش مصرف کتیرای صدفی

ضد سرفه و خلط آور : کتیرا که برای درمان سرفه های خشک و حتی برای صاف نمودن صدا دارای سابقه طولانی در طب سنتی است و در بسیاری از موارد به همراه ترکیباتی برای درمان گلو درد و سرفه های خشک مورد مصرف قرار گرفته است. مقداری کتیرا را در آب جوش یا شیر بز مخلوط کرده و پس از حل شدن در آب میل شود.

روده و معده : با روغن کاری روده ها مانع از طولانی شدن زمان توقف مدفوع در روده می شود برای این کار کافی است مقداری کتیرا را در آب به مدت 1 ساعت خیس کرده پس از طی شدن این مدت قبل از هر وعده غذایی میل نمایید.

عفونت و دندان درد : مقداری از کتیرای برگ را روی محل درد قرار داده و نگهدارید این عمل حتی باعث باز شدن محل عفونت در لثه و جذب و در نهایت درمان عفونت دندان می شود.

روش تهیه ژل کتیرا برای حالت دادن مو : مقدار 5 گرم کتیرا صدفی را به همراه یک لیوان آب جوش هم بزنید تا کاملا آب را جذب و سفت شود سپس ژل بدست آمده را پس از خنک شدن داخل پمپ و یا بطری خالی بریزید و به دفعات استفاده کنید.

نکات مهم

در هنگام خرید کتیرا به تمیزی و رنگ شفاف آن دقت کنید. این رنگ هر چه سفید تر و شفاف تر باشد از نظر قیمت گران تر بوده و دارای کیفیت بالاتری نیز هست.

با توجه به این که ژل تهیه شده از کتیرا و آب ممکن است پس از مدتی خراب شود، بهتر است اولا آن را دور از گرما نگه داشت و ثانیاً اگر پمپ خالی در دسترس دارید که قبلا از ژل کتیرا پر بوده و حالا خالی شده است ژل تهیه شده را داخل پمپ ریخته و استفاده نمایید تا هوای کمتری به آن رسیده و در نتیجه مدت زمان بیشتری بتوان ار آن نگهداری و استفاده کرد .

هر چه مقدار آب بیش تری به کتیرا اضافه شود، محلول به دست آمده دارای غلظت کم تری خواهد شد.

 

 

---

از کتیرا در فرآورده های سرماخوردگی به عنوان نرم کننده و ضدسرفه مصرف می شود. استفاده ی دیگر آن در کنترل اسهال است؛ چون می تواند مقدار زیادی آب جذب کند و از خروج آن از بدن جلوگیری کند.

---

 

گونه های مختلف گون که کتیرا از آن ها تولید می شود دارای گل هایی به رنگ های صورتی، قرمز، آبی، بنفش، زرد و یا سفید هستند. گل ها به صورت مجتمع، خوشه یا سنبله مانند بوده و گاهی در محور ساقه قرار دارند.

در صورتی که پایین ساقه و یا در یقه ی ساقه خراش(طبیعی و یا مصنوعی) ایجاد شود ماده ی صمغ مانندی ترشح می شود که در اثر هوا خشک شده و به صورت های مختلف: قطره ای، مفتولی، پهن و خرمنی با رنگ های زرد تا قهوه ای و یا بی رنگ در می آید که به نام " کتیرا " مشهور است.

در نقاط مختلف ایران گونه های زیادی از گون وجود دارد که از بعضی آن ها کتیرا به دست می آید.

مهم ترین گونه های مولد کتیرا شامل: Astragalus adscendens است که در نواحی کوهستانی جنوب غربی ایران، خوزستان و لرستان می روید؛ هم چنین گونه ی brachycalyx Astragalus  را می توان نام برد که در نواحی کردستان وجود دارد؛ گونه های brachycalyx Astragalus ، astragalus microcephalus ، Astragalus kurdicus، Astragalus virus  و Astragalus gymnocladus از دیگر گونه های گون مولد کتیرا در ایران هستند.

کتیرا به اشکال مفتولی، قطره ای، خرمنی، مسطح و بی شکل به رنگی های زرد، قهوه ای و یا بی رنگ (تا حدی شفاف) وجود دارد.

کتیرا در آب، نامحلول بوده ولی متورم می شود و به صورت ژله ی سفتی در می آید.

 

تاریخچه كتيرا محصول گون

کتیرا از زمان دیوکسورید و تئوفراست مورد شناسایی و مصرف بوده است. در قرون وسطی از کشور ایتالیا صادر می شده است. ریشه ی گون یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و رسمی چین است که در فارماکوپه چین ذکر شده است.

ریشه به عنوان مقوی و درمان افراد دارای قند و نفریت مصرف می شود.

از کتیرا در فرآورده های سرماخوردگی به عنوان نرم کننده و ضدسرفه استفاده می شود

در طب چینی ریشه ی گون یکی از اجزای اصلی در درمان برای بازگرداندن قدرت ایمنی بدن می باشد. درباره گون مقالات زیادی به زبان چینی وجود دارد.

 

منبع جغرافیایی [ سطح انتشار كتيرا محصول گون در دنيا ]

مهم ترین تامین کنندگان کتیرا در جهان در درجه ی اول ایران و سپس ترکیه و سوریه است. بهترین نمونه ی کتیرا مربوط به ایران است که از قدیم به نام Persian tragacanth معروف بوده است. گرچه جمع آوری آن بعد از ریختن برگ ها می باشد و در نواحی مختلف متفاوت است ولی نمونه تیپیک آن(اصلی) در استان فارس صورت می گیرد.

 

ترکیبات مهم كتيرا

حاوی 20 تا 30 درصد از ماده ی قابل حل در آب به نام تراگاکانتین(Tragacanthin) و حدود 60 تا 70 درصد ماده ای غیر محلول در آب به نام باسورین(Bassorin) است.

تراگاکانتین وقتی در آب حل می شود، کلوئید غلیظی ایجاد می کند. بیشترین غلظت را در 24 ساعت بعد از حل کردن در دمای معمولی و یا 8 ساعت در دمای بالاتر ایجاد می کند. این میزان غلظت نیز به مقدار به کار برده شده ی کتیرا و یا نوع آن ارتباط دارد. محلول به دست آمده در پ هاش های مختلف و دماهای متفاوت بسیار با ثبات است.

باسورین که جسمی نامحلول است باعث سفتی ژل ایجاد شده توسط تراگاکانتین می شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

اثرات مهم كتيرا

* از کتیرا در فرآورده های سرماخوردگی به عنوان نرم کننده و ضدسرفه استفاده می شود.

* استفاده ی دیگر آن در کنترل اسهال است؛ چون می تواند مقدار زیادی آب را جذب کند و از خروج آن از بدن جلوگیری کند.

* هم چنین برای افزایش وزن مدفوع و کنترل حداقل زمان توقف مواد در سیستم روده ای – معده ای مورد استفاده قرار می گیرد.

* گزارش هایی مبنی بر جلوگیری از رشد سلول های سرطانی در داخل و خارج از بدن توسط کتیرا، به چاپ رسیده است.

* استفاده ی دیگر از آن به علت خاصیت چسبندگی کتیرا در محصولات چسب دندان می باشد.

* کتیرا به عنوان یک ماده ی مطمئن، در آمریکا در محصولات غذایی مصرف می شود. هم چنین به عنوان پر کننده قرص ها، امولسیون ها و سوسپانسیون ها در سطح صنعتی دارای استفاده ی فراوانی است.

تاکنون گزارشی از عوارض جانبی کتیرا به چاپ نرسیده است.

 

 

عسل گون – خواص عسل گون چیست ؟

 

گَوَن (Astragalus spp) از تیره نخود است. گون‌ها گیاهانی یک‌ساله یا دائمی‌اند. در ایران بیش از دویست گونه گون می‌روید.

گون گیاهی است چندساله که ارتفاع ان تا ۷۵ سانتیمتر می‌رسد.از خانواده Leguminoseae که تولید مثل ان از طریق بذر صورت می‌گیرد. ساقه‌های رشدیافته آن به رنگ بنفش تیره‌است. برگهای ان مرکب از برگچه‌هایی است که به صورت متقابل به تعداد ۱۱ تا ۳۰جفت در محور هر برگ قرار گرفته‌اند. گلهای ان معمولاً به رنگ ارغوانی، گاهی ابی یا سفید بوده، نزدیک به انتهای شاخه‌های گل دهنده قرار دارند.

این گیاه در برابر خشکی مقاوم ودر خاکهای شور به خوبی رشد می‌کند و دارای بوی تند سلنیوم است. بسیاری از گونها سمی هستند و باعث مسمومیت گاوها، گوسفندان و اسبها می‌شوند. در طول فصل رویش گون، ماده سمی گلوکوزید تولید می‌شود که باعث ایجاد اختلالات تنفسی و فلج حیوانات می‌شود. از گونه‌های دیگر این جنس می‌توان A.alpinus ,A.cicer ,A.pendulilorus ,A.arenarius ,A.norvegicus را نام برد.

گون از علفهای هرز مناطق کویری، زمینهای بایر، مزارع چغندر قند، نیشکر، سبزی و صیفی است.

کتیرا محصول اصلی گیاه گون است. کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک شده حاصل از گیاه آستراگالوس گومی فرا که آن را تحت عنوان گوم تراگاکانت یا گون می‌شناسند. گیاه مولد کتیرا نبات کوچکی است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر، ایران، سوریه و یونان. در اثر خراش دادن ساقه گیاه جدار سلولهای اشعه مرکزی و سلولهای پارانشیمی با جذب آب به تدریج بدل به صمغ می‌شود، فشار تولید شده سبب رانده شدن صمغ به طرف شکاف می‌گردد. صمغ در مجاورت هوا در اثر تبخیر آب به تدریج سخت می‌گردد. شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده‌است دارد.

 

خواص عسل گون

شهد جمع آوری شده گلهای این گیاه توسط زنبوران عسل علاوه بر خواص عمومی عسل دارای ویژگیهای منحصر بفرد زیر می باشد :

■ تقویت سیستم عصبی و حافظه

■ آرام بخش

■ خون ساز و درمان کم خونی

■ ضد التهاب مثانه و پروستات

■ مفید جهت بیماریهای کلیوی

■ مفید برای دردها چشمی و ورم ملتحمه چشم

 

گون در ارتفاعات اشكورات ؛ طالقان و الموت

جالب است كه ايران از نظر پوشش گياهي گون  و توليد كتيرا مقام اول را در جهان دارد بعد تركيه و سوريه ...

درايران هم در ارتفاعات البرز بيشترين پوشش اين گياه را داريم يعني در ارتفاعات اشكور و الموت و طالقان .

عسلي كه از گون در اشكورات و طالقان توليد مي شود بسيار مفيد است و مشترياني خوبي را دارد  . در روستايم سپارده هم اين گياه بوفور يافت مي شود اما باز هم بايد بگويم استفاده اي از آن نمي شود . بايد به روستاييان آموزش مي دادند چگونه صمغ كتيرا را از اين گياه بيرون بكشند و از اين طريق درامد كسب كرده و حتي بتوانيم آنرا بيشتر صادر كنيم . در اشكور از  گون فقط زنبورداران بهره مي برند همين.

بايد كارشناساني به مناطق كوهستاني البرز اعزام و كارگاههايي براي  گرفتن صمغ گون و توليد كتيرا احداث كنند كه هم اشتغالزادي شده و هم جلوي مهاجرت كشاورزان گرفته مي شود .

كوهستان اشكور سرشارترين گياهان دارويي ايران را دارد كه مي تواند به تنهايي ممر درامد روستاييان شود ولي مردم آن ديار كمترين بهره را از آنها مي برند . باميد روزي بهتر .

نويسنده ـ اسماعيل اشكور كيايي

 

منابع

سايت آرمان

دانشنامه رشد

تحقيقات ميداني [ سوال از مردم و كارشناسان ]

سايت تبيان

...................

 

 

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

خواص والک یا سیر کوهی سپارده و اشكورات

 

 

والك كوهي يا بزوشاقه[ سير وحشي يا سير خرسي ..]

 

     والک کوهی نوعی سبزی وحشی و خودرو است که در رشته کوه البرز و فقط در فصل بهار می ‌روید. سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است.
والک یکی از گونه‌ های سیر و به اصطلاح نوعی سیرکوهی است. نام علمی آن Allium ursinum L و نام انگلیسی آن Board-leaved Garlic، wild Garlic و از خانواده Liliaceae می باشد.
با نام‌ های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می ‌شود. والک بسیار ملایم ‌تر و شیرین ‌تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. بوی آن شبیه پیاز است.

قسمت مورد استفاده ی والک، گیاه جوان و به ندرت از گیاه خشک شده یا عصاره آن است.

ترکیبات شیمیایی والک :

       والک حاوی ترکیباتی مانند اسانس فرار که حاوی ترکیبات گوگردی است، می باشد. والک را در فصل بهار می‌ چینند و برای فصول دیگر به دو روش فریز کردن و یا خشک کردن نگهداری می‌ کنند. در صورتی که بخواهید سبزی والک را خشک کنید، حتماً باید به روش خشک کردن در سایه عمل کنید.

 

خواص و اثرات دارویی والک :

1-والک در موارد تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.

 2-خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان مى کند.

3-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى
آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده
و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد

4- والک با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود.

 5-سرشار از ویتامین C بوده و داراى لعاب و صمغ زیاد مى باشد.

6-والک برای تصفیه خون بسیار مفید است و در ناراحتی‌ های هاضمه کمک می ‌کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است.

7- مصرف گیاه والک باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می ‌شود.

8-والک یا سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است.

 9-این گیاه ضد عفونى کننده ی قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.

10- اثر خوبى بر روى اعصاب دارد و از آن براى درمان نسیان، تقویت اعصاب و اشخاص ‍فلج استفاده می کنند.

11-تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس مى باشد.

12-ادرار را باز مى کند و رنگ چهره را نیکو مى سازد.

13-پادزهر سموم حیوانى و غذایى هست.

14-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد. از این نظر شباهت زیادى به سیر دارد.

15-به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایى کرده و اسیدی بودن آن را از بین مى برد.

16-میوه ی والک بسیار خنک و ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق مى بندد و از خونریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.

17-ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى کند.

18سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه
بسیار مفید است

19-مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.

20-بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است، براى کسانى که از درد معده رنج مى برند، میوه ى خوبى است و از تحریکات جلدى جلوگیرى مى نماید.

21-شربت والک براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.

22-سکنجبین میوه آن خنک کننده بوده و براى رفع یرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است.

23-اگر بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود.

24-به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.

25-مالیدن عصاره میوه ى والک جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.

26-ضماد برگ والک جهت زخم هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفید است. عصاره ی برگ و ساقه ی آن که تازه چیده و کوبیده شده را با کمى صمغ مخلوط نمایید، جهت امراض ‍چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفید مى باشد.

27-جویدن برگ والک جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفید مى باشد. جوش هاى دهان را از بین مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نماید.

28-نوشیدن آب برگ و ساقه ی آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقویت معده و خونریزى معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسیر نافع است.

29-گل والک نیز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است.

30-نوشیدن جوشانده ى ریشه ی والک علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى کند.

از برگ این گیاه تا می توانید استفاده کنید و چنان چه در اختیار ندارید از سیر معمولی چه از برگ و چه از پیاز آن میل نمایید. اثر گیاه تازه بهتر از پخته ی آن است. برگ آن را همراه با جعفری و پیازچه به صورت سبزی خوردن یا سالاد، سوپ، آش کوکوی بدون تخم مرغ می توانید تناول نمایید.

توجه: لازم به یادآوری است این گونه گیاهان وحشی را بدون شناسایی کامل نباید مصرف کرد. 

 

 

خواص گياه والك از زبان آقاي شجاعي متخصص دارو سازي

یکی از فواید گیاه والک گیاه ناراحتی های دستگاه هاضمه را رفع می كند و ...

متخصص داروسازی گیاهی گفت: تحقیقات نشان داده است كه گیاه والك ناراحتی های دستگاه هاضمه و گوارش را رفع می كند.

ایشان افزود: والك ، گیاهی از خانواده لیلیاسه و شبیه  سیر است اما بوی آن ملایم تر و طعم آن شیرین تر از سیر است.

این عضو هیات علمی موسسه طب اسلامی و مكمل دانشگاه علوم پزشكی تهران اضافه كرد: والك، نوعی سبزی صحرایی و دارای برگ های بلند و نوك تیز و دم برگ بلندی است كه برای تصفیه خون، مفید است.

 شجاعی گفت: این سبزی همچنین موجب كاهش كلسترول خون و كاهش خفیف سطح قند خون می شود.

وی، خواص آنتی اكسیدانی، ضد میكروبی و مهار تجمع پلاكت را از دیگر خواص والك برشمرد و افزود: گیاه والك می تواند برای مشكلات قلبی و عروقی مفید باشد.

متخصص داروسازی گیاهی اظهار داشت: هرچند تماس با گیاه والك می تواند برخی حساسیت های پوستی را ایجاد كند اما درعین حال پمادهای ساخته شده از عصاره این گیاه در درمان برخی از بثورات -دانه های- پوستی و كورك -نوعی جوش بزرگ پوستی- تاثیرگذار است.

شجاعی خاطرنشان كرد: والك كه در خارج از كشور به آن سیر خرسی می گویند ، پیاز زیرزمینی شبیه سیر دارد و در مناطق كوهستانی مانند رشته كوه های البرز و در مناطق فشم، همدان و كرمانشاه می روید.

وی یادآور شد: این سبزی صحرایی را فقط در فصل بهار می توان جمع آوری كرد اما می توان از سبزی خشك این گیاه نیز استفاده كرد اما در این حالت توصیه می شود از روش سایه خشك یا فریز برای نگهداری آن استفاده شود.

 متخصص داروسازی گیاهی گفت: بهترین حالت استفاده از والك ، بصورت تازه است كه در مناطق گوناگون كشور به عنوان سبزی خوردن و گاهی در طبخ غذاها مانند كوكو بكار گرفته می شود.

 

 

گياه والك در كوهستانهاي اشكور :

 

      گیاهی که در ارتفاعات اشکور می روید و به بوزشاقه معروف است. اين گياه در نواحي كوهستاني يافت مي شود . يك گياه وحشي مي باشد . گياهان وحشي دامنه هاي البرز بخصوص اشكور را اول بايد خوب بشناسيم بعد با مشورت مصرف كنيم چه بسا گياهي را اشتباهي بجاي گياه ديگر مصرف كنيم اثر معكوس بدهد در صمن  بعضي از اين گياهان ممكن است سمي باشند . گياهان سمي بيشتر در گياهان وحشي يافت مي شود كه بايد مواظب باشيم .

       گياه والك كه در اشكور به بوزشاقه معروف است در نواحي ديگر به اسم هاي ديگر نام برده مي شود . اين گياه بنام هاي سير وحشي ؛ سير كوهي ، پياز خرسي ؛ پياز خرس ؛ سير جنگلي شناخته مي شود . مصرف گياهان از جمله گياه والك بصورت تازه بهتر از پخته آن است كه همراه سبزيجات ديگر بعنوان سبزي خوردن هم مي تواند مصرف شود . برگ آن را همراه با جعفری و پیازچه به صورت سبزی خوردن یا سالاد، سوپ، آش کوکوی بدون تخم مرغ می توانید تناول نمایید. اين گياه وحشي خودرو فقط سه ماه در سال يعني فصل بهار مي رويد بهتر است .براي قلب و گوارش و رماتيسم و دهها بيماري مفيد است .

    در اشكورات دهها نوع گياه دارويي يافت مي شود كه اكثر در فصل بهار مي رويند . اميدواريم مسئولين محترم  اكيب هايي را اين فصل به ارتفاعات اين منطقه گسيل دارند تا با شناسايي و آموزش اين گياهان هم مردم را از مصرف داروهاي شيميايي دور كنند هم ممر درامدي براي كشاورزان محترم بشود تا فقط به گل گاوزبان و امثالهم اكتفا نكنند. مردم اشكور كمترين اطلاعات را راجع به اين گياهان دارويي دارند . مثلا" خواص گياه آقطي يا پيلم را نمي دانند وقتي هم به آنها ميگويي اين فوايد را دارد با تعجب مي خندند . پدر بزرگ من در كودكي به قزوين رفته بود از مصرف كنگر توسط تعجب كرده بود و به بازاريان گفته اين گياه در اشكور فقط  مورد مصرف دام و يابو هست نه انسان . متاسفانه با درگز يا داس تمام گياهان مثل آقطي ؛ گزنه ؛ گنگر ...را هرس مي كنند و مي ريزند دور تا مثلا باغشان زيباتر شود .

    بنظر حقير بايد مردم را به مطالعه دعوت كرد فرهنگ سازي كرد تا فقط به كشت و فروش چند گياه بسند نكنند .

        اشكور دهها نوع گياه دارويي دارد ولي فقط چند نوع آنرا مي شناسند و پرورش مي دهند . گناهي ندارند چون اطلاعات ضعيف و نادرست دارند اصلا فرهنگ سازي نشده . كشور ما از هر نظر غني از معادن و ثروت خدادادي و فراوان از گياهان دارويي و جوانان سالم و باهوش اما متاسفانه مطالعات جوانان و مردم ما كم است . يك جوان هم بايد روزنامه بخواهد هم اخبار گوش دهد هم كتاب بخواند هم مطلب علمي و هم مطلب تاريخي . بايد چند ساعت مطالعه داشته باشد اما بعضي حتي در هفته چند دقيقه هم مطالعه نمي كنند .

      البته نسبت به ده سال قبل اشكور از نظر علمي پيشرفت داشته مثلا دهها وبلاگ و سايت به مردم اشكور خدمت رساني مي كنند اميدواريم استفاده كنند. حقير گاهي براي گردآوري مطلب ساعتها وقت مي گذارم دلم باين خوش است كه هم ولايتي هايم استفاده كنند .

 نويسنده اسماعيل اشكور كيايي

 

--------------------------------------

منابع مقاله :

تحقيقات ميداني  [پرسش از مردم ]

سايت بيتوته

وبلاگ پلام اشكور

پارسي طب [ درمورد گياهان سنتي و فوائد آن ...]

.....

تحقيق و گردآوري : اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بابـــونه: با نام علمی Chamaemelum nobile و خواص فراوان

 

 

  بابـــونه:    با نام علمی Chamaemelum nobile و خواص فراوان

 

 بابـــونه:    با نام علمی Chamaemelum nobile و خواص فراوان

 بيوگرافي بابونه

مقدمه بابونه Matricaria chamomilla گیاهی است دائمی و کوچک به ارتفاع تقریبا 30 سانتیمتر دارای بویی معطر که در چمنزارها و اراضی شنی می‌روید. ساقه آن به رنگ سبز مایل به سفید ، برگهای آن کوچک متناوب و دارای بریدگیهای باریک و نامنظم و پوشیده از کرک است .

    گلهای آن مجتمع در یک طبق که بطور منفرد در انتهای ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر می‌شود. در هر طبق گلهای سفید در اطراف و گلهای زرد در قسمت وسط قرار دارند. تصویر ترکیبات شیمیایی گلهای بابونه دارای اسانس روغنی آنته‌مین (Anthemin) ،‌ تانن ، فیتواسترول و همچنین ماده‌ای تلخ به نام اسید آنته‌میک Anthemique Acid می‌باشد. خواص دارویی یکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم معده و ورم معده است و این گیاه به آسانی این مرض را درمان می‌کند و آنهایی که سالهاست با این مرض دست بگریبان هستند و از قرصهای مختلف گران قیمت نظیر Lozac و Zantac استفاده می‌کنند می‌توانند با استفاده از بابونه خرج داروی خود را پس انداز کنند و همچنین سلامتی خود را بازیابند.

     برای درمان زخم معده یک لیوان چای غلیظ بابونه درست کنید. قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آبجوش و یا چهار تا چای کیسه‌ای بابونه در یک قاشق لیوان آب جوش و صبح ناشتا هستید این لیوان چای را بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و البته بعد از یکربع ساعت می‌توانید صبحانه خود را میل کنید. این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده بکلی شفا یابد. بابونه اعصاب و قوای جنسی را تقویت می‌کند. بابونه مقوی مغز است. بابونه ادرار آور و قاعده آور است. این گیاه ترشح شیر را در مادران شیر‌ده افزایش می‌دهد. درمان کننده سردرد و میگرن است.

استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع می‌کند. اگر کسی قطره قطره ادرار می‌کند به او چای بابونه دهید تا درمان شود. بابونه درمان کننده کمی ترشحات عادت ماهیانه است. برای درمان چشم درد ، بابونه را در سرکه ریخته و بخور دهید. برای تسکین دردهای عضلانی چای بابونه بنوشید. جویدن بابونه برای التیام زخمهای درمان مفید است. تصویر خوردن 5 گرم ریشه بابونه با سرکه رقیق محرک نیروی جنسی است (ریشه بابونه گرمتر و خشکتر از گل بابونه است). بابونه تب‌بر و تسکین دهنده درد است. بابونه تقویت کننده معده است. برای تسکین درد در هنگام دندان درآوردن بچه‌ها ، به آنها چای بابونه بدهید. برای رفع بی‌خوابی و داشتن یک خواب آرام و راحت ، کافی است ده دقیقه قبل از اینکه به رختخواب بروید یک فنجان چای بابونه بنوشید. بابونه درمان کننده بی‌اشتهایی است. بابونه برای رفع ورم روده موثر است.

      چای بابونه درمان کننده کم خونی است. از بابونه برای رفع کرم معده و روده استفاده کنید. بابونه تسکین دهنده دردهای عادت ماهیانه است. بابونه برای رفع زردی مفید است. حمام بابونه اثر نیرو دهنده درد. برای این منظور چند قطره اسانس بابونه را در وان حمام ریخته مدت یکربع ساعت در آن دراز بکشید. برای تسکین درد ، چند قطره اسانس بابونه را با یک قاشق روغن بادام مخلوط کرده و روی محلهای دردناک بمالید درد را تخفیف می‌دهد.

     اسانس بابونه مخلوط با روغن بادام برای رفع ناراحتیهای پوستی نظیر اگزما ، کهیر و خارش مفید است. برای رفع گوش درد و سنگینی گوش ، یک قطره روغن بابونه را در گوش بچکانید. اسانس بابونه چون اثر قی‌آور دارد در مورد مسمومیتهای غذایی مصرف می‌شود. روغن بابونه را برای از بین بردن کمردرد ، درد مفاصل و نقرس روی محل درد بمالید.

     آنهایی که یائسه شده‌اند بهتر است همه روزه چای بابونه بنوشند زیرا اختلالات یائسگی را برطرف می‌کند. بابونه ضد آلرژی است. تصویر طرز استفاده حدود 0.8 تا 1 درصد اسانس در این گیاه وجود دارد که بوسیله تقطیر با بخار آب بدست می‌آید. رنگ این اسانس آبی روشن است ولی در اثر کهنه شدن به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای درمی‌آید. بوی این اسانس بسیار قوی و طعم آن معطر و سوزانده است.

     اسانس بابونه در عطر سازی و برای معطر کردن غذاها بکار می‌رود. برای تهیه روغن بابونه مقداری از گل خشک بابونه را با چهار برابر وزن آن روغن کنجد مخلوط کرده و سپس به اندازه دو برابر گل بابونه بآن آب اضافه کنید. آنرا روی چراغ گذاشته و بگذارید بجوشد تا اینکه آب آن بکلی تبخیر شود و فقط روغن باقی بماند البته باید دقت کرد که روغن نسوزد.

 

 

 

 

 

 

 

بابونه گیاهی است دارای چند نوع مختلف. یک نوع آن که همه جا معمولی و معروف است، به زبان فرانسه و انگلیسی کامومیل، به زبان آلمانی کامیل، به زبان عربی آن را بابونج گویند و در ایران به نام بابونه شیرازی معروف می باشد.

   گیاهی است طبّی که در تمام خاک اروپا، مخصوصاً فرانسه، انگلستان، آلمان، مجارستان، ایتالیا، اسپانیا و هم چنین در سایر قاره ها به طور خودرو می روید و به علت خواص شفابخش و آثار شگرفی که در درمان بیماری ها از آن گرفته اند، فوق العاده، مورد توجه اروپاییان قرار گرفته است و همه ساله باغ ها و مزارع وسیعی را برای کشت آن اختصاص می دهند.

    ملل اروپا از عارف و عامی، زن و مرد، پیر و جوان، پزشک و غیر پزشک به آن معتقدند و در تمام کافه رستوران ها و کلیه خانه ها آن را مانند چای دم کرده می نوشند و کسانی که به کشورهای اروپایی مسافرت کرده اند، دیده اند که در کافه رستوران های آنجا؛ مثلاً، در پاریس همان طور که چای یا قهوه یا شیر کاکائو سفارش داده می شود، اگر بابونه بخواهند و بگویند، یک بابونه (کامومیل) فوراً، یک فنجان دم کرده بابونه برای او می آورند.

    شکی نیست که این توجه و استقبال عمومی از گل بابونه بدون علت و جهت نیست. باید تحقیق کرد که چه رازی در آن نهفته است و چه فواید و خواصی در آن وجود دارد که چنین عالم گیر شده و ملل متمدن و پیشرفته اروپا را به خود جذب کرده است.

       ما تحقیق در این باره را به این علت واجب می دانیم که علاوه بر گل بابونه تعداد فوق العاده زیادی گیاهان طبی در کشورهای اروپا مورد توجه مردم و پزشکان است و همگان از آن ها استفاده می کنند، در حالی که در کشور ما، که معدن چنین گیاهان طبی است، به غیر از قدیمی ها دیگران برای درمان بیماری ها از آن ها استفاده  نمی کنند، حال آنکه داروهای گیاهی مفیدتر و مؤثرترند.

 

 خواص بابونه

1.      نخستین خاصیت طبی گل بابونه این است که مقوی عمومی بدن مخصوصاً مقوی معده است و به هضم غذا کمک می کند.

بدیهی است هر دارویی که مقوی معده بوده و در هضم غذا تأثیر داشته باشد، مقوی عمومی بدن هم هست، زیرا یکی از علل ضعف بدن، ضعف معده است. ضعف معده باعث کمتر هضم شدن غذاها است که در نتیجه، مقدار کمتری از مواد غذایی جذب بدن می شود.

از طرف دیگر، طبق یک اصل مسلم فیزیولوژی، هر عضوی که کار می کند، خون به مقدار بیشتر از معمولی در شرایین و مویرگ های آن عضو گردش می کند و در کسانی که معده شان ضعیف است، برای هضم غذا، خون به مدت طولانی تر، متوجه اطراف معده و روده ها می شود و از توجه به سایر نقاط بدن باز می ماند. بنابراین، یک نوع کم خونی نسبی، ضمن هضم غذا در این قبیل اشخاص دیده می شود و همین کم خونی نسبی، به خودی خود، باعث ضعف در کلیه اعضای بدن می شود.

علاوه بر این، کسانی که معده شان به سختی غذا را هضم می کند، مقداری از انرژی و قوای ذخیره بدنشان به مصرف هضم غذاها می رسد و این مسئله نیز در تشدید ضعف بدن تأثیر دارد.

گذشته از این ها، کسانی که سوء هاضمه دارند، غذاها در لوله هاضمه آن ها بیشتر مانده و براثر طول مدت تخمیر پیدا می کند و مقداری مواد سمّی که تولید می گردد جذب آن ها به بدن باعث ضعف و کم خونی      می شود. در چنین افراد مبتلا به سوء هاضمه و ضعف معده، مناسب تر این است که دارویی به کار برند که اولاً، معده آن ها را تقویت کند و در نتیجه غذاها به سرعت و سهولت هضم شوند؛ ثانیاً، داروی مزبور اثرات مضر بعدی نداشته باشد. گل بابونه بدون کوچک ترین شک، یکی از داروهای ایده آل است که نوشیدن دم کرده آن، معده را تقویت و غذاها را به سرعت و سهولت هضم می کند و به علت جذب کامل شیره غذاها، در تقویت عمومی بدن مؤثر است. برای این کار همان طور که چای مصرف عمومی و جهانی پیدا کرده است، بابونه نیز باید به منزله چای در خانواده ها مصرف شود، چنان که در اروپا و آمریکا چنین است.

شما هم اگر می خواهید معده قوی و هضم کامل و بدن سالم داشته باشید همین برنامه را اجرا کنید تا فواید شگرف آن را ببینید، برای حصول بهترین نتیجه دایره المعارف طبی چنین توصیه می کند:

اگر می خواهید معده شما به مرور و به اندازه کافی تقویت شود، جوشانده یا خیسانده گل بابونه را به مقادیر کم و در فواصل غذاها به طور مکرر تناول نمایید و مطمئن باشید که از آن نتیجه درخشان و مطلوب خواهید گرفت.

مقدار مصرف آن 10 تا 20 گرم گل بابونه در یک لیتر آب جوشان است که باید مدت 20 دقیقه دم بکشد، آن گاه آن را صاف کرده با کمی شکر شیرین می کنند. این مقدار گل بابونه خوراک یک شبانه روز است که بتدریج، در فواصل غذا باید میل شود.

2.      دومین خاصیت طبی بابونه این است که نفخ معده و قولنج های دردناک و تشنجی روده ها را که براثر نفخ پیدا می شود، از بین می برد.

می دانیم که سوء هاضمه یکی از بزرگترین علل نفخ معده است که غالباً پس از آن قولنج های دردناک پیدا می شود، زیرا براثر دیر هضم شدن غذاها مواد غذایی به مدت بیشتری در معده مانده، حالت تخمیری پیدا کرده و گاز تولید می کند. فشار این گاز، غالباً در روده ها تشنج ایجاد کرده، تشنج باعث درد می شود و یکی از مؤثرترین داروها در این مورد، بابونه است که نفخ معده و روده ها را از بین می برد.

3.      سومین خاصیت طبی بابونه که هانری لکرک، از پزشکان سرشناس اروپا، مدافع آن است، درمان کردن میگرن و دردهایی است که به مقدار کافی تجویز شود (یک قاشق سوپ خوری گل بابونه در 100 سانتی متر مکعب آبِ جوشان، دم کرده و میل کنند). علت از بین رفتن و آرامش درد این است که بابونه اثر بی حس کنندگی و ضد تشنج دارد.

4.      چهارمین خاصیت طبی بابونه که شاید فواید دیگر آن را تحت الشعاع قرار دهد، خاصیت ضد میکروبی و ضد ورم و ضد عفونی کنندگی آن است، و آن به علت وجود یک یا چند آنتی بیوتیک قوی در آن است. بینگ این مطلب را قبل از دیگران ثابت کرده و نشان داده است که بابونه ضد عفونی کننده دستگاه تنفس و از بین برنده ورم های مخاطی و نابود کننده ترشحات چرکی مخاط ها است و به این جهت است که آن را در ورم روده (کولیت) تجویز کرده که براثر تراکم مواد مدفوع در روده بزرگ و ایجاد یبوست در آن بروز می کند وی نتیجه خوبی نیز از آن گرفته است. از آن مهمتر درمان ورم مخاط گلو در آنژین ها است که امروزه به وسیله بابونه در سراسر اروپا متداول است.

پس از خوردن دم کرده بابونه، گلبول های سفید خون سه برابر شده و التهابات و ترشحات چرکی مخاط ها درمان می شود.

5.      پنجمین خاصیت بابونه، خاصیت ضد کرم است. اگر یک قاشق سوپ خوری گل بابونه را در یک فنجان آب، به مدت پنج دقیقه بجوشانند سپس پنج دقیقه دم کنند و صبح ناشتا آن را تناول کنند و به همین طریق، ظهر و شب، نیم ساعت قبل از غذا بخورند (بدون قند) کرم های روده کشته شده و دفع می شوند.

6.       در اختلال قاعدگی زنان و قاعدگی های دردناک، بابونه خیلی مؤثر است. هم چنین در قطع قاعدگی مفید واقع می شود ولی زنان باردار، مخصوصاً در ماه های اول حاملگی باید از مصرف آن خودداری کنند.

7.      بابونه مصرف خارجی (غیر خوراکی) نیز دارد و علاوه بر درمان ورم ملتحمه چشم و سایر ورم ها، برای معالجه رماتیسم و انواع دردهای عصبی و نقرس نیز، مالیدن روغن بابونه مفید واقع می شود.

برای به دست آوردن روغن بابونه باید 25 گرم گل خشک بابونه را در 125 گرم روغن زیتون مخلوط کرد و آن را مدت یک ساعت و نیم، روی آتش بگذارند تا داغ شود، سپس آن را در ظرف سر بسته ای ریخته و به شدت، تکان دهند و بعد آن را صاف کنند و 20-10 گرم کافور هم به آن اضافه کنند. هنگامی که درد روماتیسم در ناحیه ای شروع می شود، با این روغن دست خود را آغشته و محکم به آن ناحیه مالش دهند، درد به زودی ساکت خواهد شد.

8.      جوشانده گل بابونه یا مخصوصاً تنتور آن، برای طلایی کردن موهای بور و بور کردن موهای خرمایی رنگ، امروزه به مقدار فوق العاده زیاد مصرف می شود. این لوسیون ها روی پوست و موی سر اثر فوق العاده رضایت بخش داشته، موها به واسطه وجود لعاب مخصوصی که در گیاه موجود است، نرم و بزاق می شود.

خواص شگرف بابونه و مشاهده آثار درمان بخش آن باعث شد که گروهی از دانشمندان آلمانی مواد مؤثر آن را استخراج کنند.

منابع:

- دانشنامه رشد

- موسسه پژوهشي درماني احياي طب ايران[ طب اسلامي ؛ سنتي ايراني ] مورد تاييد دكتر روازاده [ دكتر روازاده يكي از پزشكان معروف در طب سنتي هست كه در تهران با جمعي ديگر از پزشكان موسسه ي درماني را راه اندازي نموده و در روز دهها بيمار را از طريق طب سنتي درمان مي نمايد و اين پزشك تاكنون در كار خود موفق و بيماران زيادي را درمان نموده است ]

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

بنگ دانه يا بذرالبنج و خواص آن

 

 

بنگ دانه يا بذرالبنج و خواص آن

شناسنامه

بذرالبنج( بنگ دانه یا ژوسیکام )

نام علمی : Hyoscyamus niger
نام عمومی : Henbane
نام انگلیسی : Henbane
نام خانواده : Solanaceae ( سیب زمینی )

 

 

مشخصات گیاه شناسی :

 

گیاهی است با برگ های مثلثی تا مستطیل شکل که بر روی ساقه و این برگ ها کرک های سفید پنبه ای دیده می شود. برگ های گیاه دارای بریدگی های شانه ای می باشند و این بریدگی های برگ را به چند لوب تقسیم می نماید. گل ها زرد رنگ و دارای رگه های مشبک ارغوانی رنگ می باشند. این گیاه سمی حداقل ۲۰۰۰ سال است که به عنوان یک داروی مسکن کاهنده ی درد و شل کننده ی ماهیچه ها شناخته شده است. همه ی خواص در برگهای گیاه جمع می باشند. در قرن اول بعد از میلاد، یونانیان از این گیاه به عنوان شربت خواب آور و مسکن استفاه می کردند. د رطول قرون وسطی بذرالبنج یا بنگ دانه یا سیگران به عنوان یک داروی خانگی شفادهنده ی دندان درد و دردهای روماتیسمی، مثل سیگار می کشیده اند. نتایج ثبت شده از این درمان خانگی نشان میدهد که شفا دهندگی دارو غیر قابل پیش بینی بوده و مواردی از قبیل تشنج، پرت و پلا گویی و دیوانگی را به دنبال داشته است.« جرارد» درباره ی این شیوه درمانی نوشته است: «یک خواب بدون آرامش، شبیه خوابی که به دنبال مستی عارض انسان می گردد؛ خوابی که طولانی می شده و در نهایت مرگ بیمار را به دنبال داشته است».

«کولپپر» ادعا کرده است که این گیاه تحت نفوذ سیاره ی زحل (کیوان) فرمانروای استخوان ها و اسکلت بندی انسان قرار دارد و برگ گیاه را برای درمان درد مفصل ها، سیاتیک و سردرد تجویز می کرده است. این گیاه در گذشته یک مسکن و بی حسی دهنده ی مجاز بوده و برای گرفتگی های دردناک عضلانی ناشی از اختلال دستگاه ادراری، آسم و هیستری استفاده می شده و مقادیر کم و مرتب آن برای بیخوابی، درد اعصاب و سردردهای عصبی تجویز می شده است .
به علت خطر ایجاد مسمومیت، امروزه از آن به عنوان یک داروی خوراکی استفاده نمی شود. گفته شده که بنگ دانه یکی از اجزای اصلی شراب جادوگران و همچنین جزئی از پمادی بوده است که ساحران در مراسم جادوگری خود به مقدار زیادی استفاده می کرده اند و حالت خیالبافی و تشنج را به وجود می آورده اند. به دلیل خواص تخدیری، برگهای آن را مثل سیگار می کشیده اند که اغلب نتایج خطرناکی به دنبال داشته است. در سال ۱۹۱۰، قاتل مشهور انگلیسی « دكتر كريين » همسرش را با این گیاه مسموم کرد. خوکها با خوردن مقدار زیادی از این گیاه هم دچار هیچ عارضه ای نمی شوند و به همین دلیل به این گیاه عنوان لوبیای خوک هم داده شده است .

زیستگاه طبیعی :

گیاه بومی اروپا می باشد. ولی به کانادا، آمریکای شمالی، آسیای غربی و تمام قسمتهای جنوبی قاره هم برده شده است. بذرالبنج به طور خود رو در زمینهای شخم نزده، سواحل شنی کنار دریای و اطراف ساختمانهای متروکه و کپه های آشغال و زباله می روید .

 

انتشار جغرافیایی درایران:

این گیاه در نواحی مرکزی ایران ، اطراف تهران ، کرج ، نواحی شمالی ایران ، آذربایجان ، ارومیه ، تبریز ، آستارا ، اردبیل ، تفرش ، عمارلو ، گرگان ، رودبار و دیگر نواحی یافت می شود.

 

قسمت مورد استفاده :

برگ و دانه های گیاه در طب گیاهی مورد مصرف دارند.

 

ترکیبات شیمیایی :

گیاهان جوان بیشتر حاوی هیوسین و مقدار کمتری هیوسیامین هستند ؛ در حالیکه گیاهان رسیده مقدار بیشتری هیوسیامین دارند و آلکالوئید اصلی آنها را تشکیل می دهد.
مقدار آلکالوئید ها در ریشه ی این گیاه ۰/۱۶ درصد ، در دانه ها ۰/۱ درصد و در برگ ها ۰/۰۸ درصد می باشد. ترکیبات مهم دیگر شامل رزین ، موسیلاژ و آلکالوئیدهای آپوآتروپین ، آتروپین ، کوسکوهیگرین ، کولین ، اسکوپین ، پیریدین ، تروپین و اسکوپولین است.
همچنین ترکیبات دیگری از جمله اسید بوتیریک ، کومارین و گلوکزید تلخ هیوسی پیکرین در گیاه وجود دارد.

 

سمیت و عوارض جانبی :

بنگ دانه با توجه به وجود آلکالوئید های بسیار سمی ، ممکن است باعث مرگ گردد. علائم مسمومیت شامل استفراغ ، سردرد ، افزایش بزاق دهان ، تشنج و کُما می باشد. این علائم با مصرف خوراکی و با کشیدن دود آن می تواند ایجاد شود و در مراحل پیشرفته باعث مرگ گردد.
در موارد مسمومیت آن از مراحل خوراکی ۴ درصد اسید تانیک و گاه از کافئین و یا مرفین با احتیاط استفاده می شود.

 

نکات قابل توجه :

۱- همه ی گونه های بنگ دانه سمی و خطرناک هستند. گونه های دیگر آن درایران H.muticus و H.reticulatus که در بسیاری از نقاط ایران یافت می شوند.
۲- با توجه به وجود چندین گونه هیوسیاموس در ایران و گسترش آن در نقاط مختلف ، لازم است همگان با این گیاه سمی آشنا باشند ، چرا که مسمومیت های منجر به مرگ ، بخصوص در کودکان که علاقه ی زیادی به بازی با میوه ی آن دارند گزارش شده است.
۳- شناسایی این گیاه برای عموم حداقل با دو مشخصه میوه ی کوزه مانند آن ( که در بالا به پنج لبه ی نوک تیز ختم می شود و همگی در یک طرف ساقه قرار دارند ) و گلبرگ هایی که سطح آن ها را شبکه ی ظریف بنفش رنگی پوشانده است ( گل ها نیز در یک طرف ساقه قرار گرفته و در انتها مجتمع شده اند ) و طبق تصویر ارائه شده آسان می باشد.
۴- گونه هایی از بنگ دانه در نواحی شمالی تهران و راه های شمالی ایران بخصوص در ارتفاعات که مسیرهای اصلی کوهنوردی و مسافرت عمومی می باشد ، وجود دارد که نسبتاً زیاد است و باید مراقب بود.
۵- در سال های اخیر اسپری هایی از عصاره ی بنگ دانه تهیه شده که برای دفاع شخصی بخصوص خانم ها در برابر افراد مهاجم و مزاحم مورد استفاده قرار می گیرد. این اسپری می تواند باعث گیجی و به هم خوردن تعادل فرد مهاجم گردد.
۶- با اینکه در قدیم برگ و دانه ی این گیاه به اشکال مختلف استفاده می شد ، ولی برای جلوگیری از مسمومیت های خطرناک و منجر به مرگ بهتر است از داروهای صنعتی این گیاه که کاربردهای فراوانی دارد و با دستور پزشک استفاده نمود.
توصیه ی ضروری : مصرف خوراکی این گیاه با رعایت احتیاطات لازم توصیه می گردد. در این موارد مصرف ۲/۰ گرم گرد برگ بذرالبنج سه بار در روز یا مصرف عصاره الکی برگ آن به مقدار ۵/۰ تا ۱/۰ گرم زیرنظر پزشک سفارش شده است.

 احتیاط :

تمام قسمتهای این گیاه سمی است.

 

خواص و فواید دارویی گیاه و روغن بنگ دانه

 

    بنگ دانه (Hyoscyamus. niger) که با نام های بذرالبنج و سکران نیز در برخی منابع از آن یاد می شود، گیاهی است از تیره سیب زمینی علفی و دو ساله دارای ساقه استوانه ای به بلندی 58 سانتیمتر. در کنار جاده ها و صحراها و باغ ها و اماکن مخروبه میروید.

   دارای برگ ها متناوب و نوک تیز است. گلهای آن در نواحی سرد زمین در خرداد و تیر در نواحی گرمتر زمین در ماه اردیبهشت باز می شود. بعضی دارای گل زرد رنگ با شبکه ای از خطوط ظریف ارغوانی و بعضی دارای گل سفید با شبکه ای صورتی یا بنفش می باشند.

     به گزارش مجله پزشکی دکتر سلام، میوه آن هنگام رسیدن شبیه است به یک دیگ دهانه دار و تعداد زیادی دانه های کوچک در آن موجود است. این گیاه تقریباً سمی است و حشرات هم از شیرابه آن نمی خورند. 

     نوعی بنگ دانه نیز موجود است که یکساله می باشد ولی نوع دو ساله آن اثر داروئی بیشتری دارد. طبیعت این گیاه را عده ای گرم و خشک و عده ای نیز غیر آن می دانند. این گیاه دارای چند مواد شیمیائی از قبیل هیوسیامین، هیوسین و مقداری آتروپین و تعدادی مواد دیگر می باشد که این سه ماده جزء الکالوئیدهای مهم آن است. از دانه این گیاه روغن زرد مایل به سبزی استخراج می شود که مصارف داروئی و درمانی دارد. این گیاه دارای خاصیت ضد تشنج و آرام کننده و مخدر بوده. از این جهت است که افراد معتاد هنگام عدم دسترسی به مواد مخدر دانه های این گیاه را پودر کرده و در خمیرنان گذاشته فرو میبرند و به حالت نشاط در می آیند اما از عواقب وخیم آن خبر ندارند.

      این گیاه بازکننده مردمک چشم بوده و خواب آور نیز هست و افرادیکه به عللی نمی توان برای آنان مرفین تجویز نمود مانند بعضی بیماران عصبی و اختلالات دماغی از این گیاه استفاده میگردد. در سرفه های تشنجی، برنشیت های مزمن، دردهای عصبی، داءالرقص، نقرس، احساس چنگ زدگی در معده، هیستری (حمله، ترس)، هیجانات و بی خوابی می توان از این گیاه استفاده نمود. چون گیاه بنگ دانه تقریباً سمی است لازم است مصرف آن بصورت خوراکی بدستور و زیر نظر پزشک باشد.

     مقدار خوراک از پودر خشک شده برگ آن برای افراد بالغ پنج دهم گرم یا نیم گرم می باشد که در هر 24 ساعت فقط یکبار می توان خورد. از روغن دانه های این گیاه بیشتر برای ضماد بخصوص در دردهای روماتیسمی، مفاصل و نقرس استفاده می شود.

 

 باز هم از خواص بنگ دانه

 

- به عنوان مسکن قوی : بذرالبنج به دلیل داشتن آلکالوئید هیوسین خاصیت آرام کننده سلسله دستگاه عصبی را دارد و از این رو برای تسکین دردهای شدید همچون دردهای عصبی، درد مفاصل، رماتیسم و … استفاده می شود.
۲ -اثر تسکین دهنده بذرالبنج به قدری زیاد است که می توان به جای تریاک از آن استفاده نمود. در استعمال خارج برگ له شده بذرالبنج را به شکل ضماد در موضع درد قرار می دهند و یا از جوشانده دانه های آن در روغن استفاده می شود. لازم به تذکر است استفاده زیاد خوراکی بذر البنج حتماً باید تحت نظر پزشک انجام شود. در اروپا از این گیاه بعنوان مسکن گوش درد و روماتیسم استفاده می کنند. ۳- درمان سیاه سرفه، سل و برونشیت : این گیاه برای ، در درمان بیماری های تنفسی و درمان آسم ،برونشیت و سرفه مفید است.
۴ – از عصاره ی آن جهت سفتی غدد پستان و درمان کارسینوما ، سرطان پاروتید و زخم های سرطانی استفاده می شده است.
۵ – برگ های خشک بنگ دانه به علت وجود آلکالوئید هیوسیامین برای درمان اعتیاد به الکل و تریاک استفاده می شود. می گویند در قرون وسطی از بنگ دانه بعنوان بی حس کننده ( بی هوشی ) استفاده می شد و گاه با آکونیت ( آقنیتون ) ، تاتوره ، تریاک و غیره آن را مانند سیگار دود می کردند.
۶ – از چای بنگ دانه نیز بعنوان پایین آورنده ی قند خون ، ضد اسپاسم ، ضد نفخ ، خواب آور ، گشاد کننده ی مردمک چشم ، مسکن و مخدر استفاده می کردند.
۷ – در هومیوپاتی از تنتور این گیاه می توان برای بهبود درد قفسه ی سینه ، قطع قاعدگی ، عفونت چشم ، تب ، نوعی کوری ، التهاب روده ی باریک ، خون دماغ و رفتار جنسی غیر عادی استفاده کرد.
۸ – در هندوستان گاه از برگ گیاه به همراه گنجا و پودر دانه ها برای تسکین دندان درد بصورت سیگار استفاده می کردند.
۹ – در روسیه از مخلوط بنگ دانه ،‌مریم گلی و تاتوره بصورت سیگار برای تسکین آسم استفاده می کردند.
۱۰ – در داستان های عربی ( هزار و یک شب ) از این گیاه یاد شده که با قرار دادن آن بروی آتش نگهبانان را گیج و خواب آلود می کردند.
۱۱- از دانه های گیاه جهت تهیه ی شیاف برای دردهای رحم استفاده می شود.
۱۲- دانه ها دارای خاصیت ضد درد و مخدر هستند و قرن ها مورد استفاده بوده اند . پس از استخراج مواد مخدر دانه ها ، روغن ، صمغ و رزین آن را جدا و استفاده می کنند.
۱۳ – برگ بنگ دانه دور کننده ی موش است.

 

 

  گياه بنگ دانه در ارتفاعات اشكورات:

  گیاهی از تیره بادنجانیان که فقط با تجویز پزشک میتوان از آن استفاده نمود.از دوستان خواهش مي كنم در مورد بنگ دانه حتما قبل از مصرف با پزشك خود مشاوره كنند . با اين خواص آن در ذيل اين نوشتار ذكر مي شود اما از مصرف بي مورد و بدون هماهنگي با پزشكي خوداري كنند . اين گياه همانند گياهان ديگر در اشكورات فراوان است اما اكثر مردم اين گياه را نمي شناسند .

 

 احتیاط :

 

تمام قسمتهای این گیاه سمی است.

 

منابع

--مجله دكتر سلام

-- سايت لاله هاي گزيك

-- بررسي هاي ميداني

.....

تحقيق و گردآوري : اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

بنفشه در اشكورات [ روستاي طيولا و ... ] ؛ كاشت بنفشه ؛ خواص آن ....

 

 

بنفشه در اشكورات بخصوص در طيولا و اطراف آن فراوان است

 

 

روايت در مورد بنفشه:

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: همانطور كه ما اهل بيت بر ساير مردم فضيلت داريم چنين است فضيلت روغن بنفشه بر ساير روغنها.
امام عليه السلام فرمود:
لو علم الناس ما فى البنفسج لحسوه حسوا.
«اگر مردم مى‏دانستند در بنفشه چه هست، آن را جرعه جرعه مى‏نوشيدند».
محمد بن سوقه مى‏گويد: امام صادق عليه السلام فرمود:
دهن البنفسج يرزن الدماغ.
«روغن بنفشه دماغ را قوى مى‏نمايد».
على بن اسباط در روايط مرفوعه خود گويد: امام عليه السلام فرمود:
دهن الحاجبين بالبنفسج فانه يذهب بالصداع‏
. «با روغن بنفشه ابروانت را روغن‏مالى كن كه سردرد را مى‏برد».
ابى بصير و محمد بن مسلم از امام صادق عليه السلام از پدرانش از على عليه السلام كه فرمود: هر مرضى از اندرون شكم است مگر زخم و تب، اينها ناگهان مى‏آيند، پس گرمى تب را با بنفسج (بنفشه) و آب سرد بشكنيد، زيرا گرمى تب از گرمى جهنم است.
عبد الرحمن بن كثير گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: فضيلت بنفشه بر ساير روغنها مانند فضيلت اسلام بر ساير اديان است. بعد فرمود: چه خوب است روغن بنفشه كه درد را از سرو چشم مى‏برد.

 

گياه بنفشه يا ميشين در اشكورات [ روستاي طيولا و اطراف آن ]

         در مناطق كوهستاني البرز بنفشه فراوان است . شرايط رشد اين گياه زيبا در مناطق اشكورات به دليل موقعيت مناسب آب و هوا فراهم است . از اين بين روستاي اشكور بعضي از روستاها از كيفيت آب و هوا و خاك مناسبتري برخوردارند . روستاي طيولا از اين امر مستثني نيست همانطور كه روستاي محل مناسب براي رشد گل گاوزبان است روستاي طيولا هم بهترين خاك را براي رشد بنفشه دارا مي باشد.

     یکی از منابع کسب درامد ساکنان روستای طیولا مربوط به برداشت "گل بنقشه" یا به زبان محلی "میشین" می باشد که به دلیل خاصیت دارویی این گیاه با ارزش از قیمت بسیار بالایی برخوردار است. به دلیل آب و هوای مناسب روستاهای منطقه اشکور شرایط برای رشد گل بنفشه بسیار مساعد بوده و این گیاه دارویی به صورت کاملاً طبیعی رشد می کند.

     همه ساله در اواخر زمستان (نیمه اسفند) برداشت گل بنقشه در روستای طیولا و روستاهای اطراف شروع می شود و تا پایان فروردین ادامه می یابد.البته این نکته را نباید فراموش کرد که مرحله برداشت و خشک کردن یک کیلو گل بفشه ممکن است دو تا سه روز به طول بینجامد.

 

 بيوگرافي گياه بنفشه

نام علمی : Viola tricolor
تیره : Violaceal

بَنَفشه (viola)نام نوعی گل است  که بیشتر در نواحی معتدل جهان یافت می‌شود. گلی است با ساقه‌ای کوتاه و رنگ آن بنفش، یا زرد و بنفش است. این گیاه دارای خواص درمانی و پزشکی نیز هست.

بنفشه Viola گياهى است با شاخه‏هاى بسيار باريك كه از يك ريشه روئيده مى‏شوند و برگ بنفشه شبيه به برگ انار و حنا مى‏باشد. به قول گيلانى گل بنفشه در طب استفاده مى‏شود. گياه بنفشه در مكانهاى سايه و نمناك روئيده مى‏شود.
بنفشه اسم فارسى است و عربى آن بنفسج مى‏باشد. نيز به فارسى كاكوش و به عربى فرفيرو گويند.
در انگلیس به این گل زیبا moon face می گویند ، یعنی گیاهی که چهره ای همانند ماه دارد. بنفشه یکی از گیاهان معروف باغچه است که در فصل بهار به حداکثر گلدهی می رسد. تمام انواع بنفشه ها مقاوم به سرما هستند. می توانید در مرداد ماه بذر بنفشه را بکارید و هنگامی که نشائها به قدر کافی درشت شدند، آنها را در زمین اصلی به فواصل 15سانتی متر از یکدیگر نشائ کنید. اگر بذر بنفشه تازه باشد ، قوه جوانه زنی آن کامل نیست و باید یک دوره ای را طی کند تا جنین آن برسد و توانایی جوانه زنی پیدا کند. هم اینک ارقامی از بنفشه با نام بنفشه 4فصل بر اثر به نژادی حاصل شده اند که در تمامی فصول گل می دهند و پاییز و بهار فصل حداکثر گلدهی آنهاست . همانند همیشه بهار می توانید از نشائهای آماده کاشت در بازار استفاده کنید.

 

مشخصات ریخت‌شناسی

    گیاهی است علفی و پایا و دارای برگ هایی که از محل مشترکی در ناحیه یقه خارج می‌شوند. برگ‌های آن قلبی شکل، دارای دمبرگ دراز و واقع بر روی سطح زمین هستند، زیرا ساقه هوایی مشخص دراین گیاه وجود ندارد. درکناره دمبرگ آن، جوانه‌های جانبی ظاهر می‌شود. گلهای آن منفرد، زیبا و به رنگ بنفش، بندرت سفید یا گلی و معطر است. دمگل‌های دراز گل که از بین دمبرگ‌ها منشاء می‌گیرند، قبل از منتهی شدن به گل، حالت خمیده شبیه عصا پیدا می‌کنند.

      میوه‌های بنفشه پوشینه، کروی، پوشیده از کرک ومحتوی دانه‌هایی به رنگ زرد با لکه‌ای سفید هستند. گل‌های زیبا ومعطر بنفشه در اوایل بهار ظاهر می‌شود، درتابستان گلهایی عاری از گلبرگ در بین دمبرگ‌های آن ظاهر می‌شود که همیشه به حالت مخفی درآن باقی می ماند.

بنفشه در ایران

بنفشه به طور طبیعی درشمال ایران می‌روید، ولی با توجه به این که امروزه به عنوان یک گل زینتی درباغچه‌ها کاشته می‌شود، می‌توان آن را دراکثر نقاط ایران مشاهده نمود.به بنفشه گل زیر برف می گویند.زیرا آن را در زمستان می کارند.

بنفشه در طب سنتی

   بر اساس طب سنتی ایران تمامی قسمت‌های بنفشه از جمله برگ، گل، دانه، ریشه، و سرشاخه‌های گل‌دار مصرف دارویی دارند.

   بنفشه مرطوب، تند، سرد واندکی تلخ است و دارای ویژگی هایی چون : ضد التهاب، خلط آور، محرک، ادرار آور (مدر)، ضد تومور، ضد رماتیسم، ملین، ضد میکروب، معرق، مسهل، تثبیت کننده دیواره مویرگ‌ها و تصفیه کننده خون است.

   شربت تهیه شده از دم کرده آن را برای درمان سرفه می‌توان استفاده کرد. به دلیل غنی بودن از لحاظ مواد صابونی، خلطآور خوبی است و باعث تقویت و استحکام خونی می‌شود. دو قاشق غذاخوری از پودر گیاه را در نیم لیتر آب جوشیده و با اضافه کردن مقداری شیر و عسل آن را مصرف می‌کنند.

    دم کرده بنفشه را بعد از تغلیظ به صورت کمپرس برای درمان بیماریهای پوستی می‌توان استفاده نمود. برای درمان رماتیسم می‌توان از کمپرس دمکرده گیاه بر روی موضع، روزی دوبار استفاده کرد. از پودر گیاه و آب خمیری درست می‌شود که برای بهبودی زخمها و جراحات مفید است .

    دانه بنفشه به مقدار ۶ تا ۱۰ گرم، اثر ملین در اطفال داشته و مصرف ۷ تا ۱۵ گرم آن در ۱۵۰ گرم آب، اثر مسهلی ملایم ظاهر می‌کند. از روغن بنفشه می‌توان برای جلوگیری از ریزش موی سر، شوره سر، خارش پوستی، زیبایی پوست، ورم لثه، سردرد و خونریزی بینی استفاده کرد.

 

مناطق و كشورهاي بنفشه خيز دنيا

    بنفشه گياهى است شناخته شده كه سابقه تاريخى چندين هزار ساله دارد. چنانچه در آيين ديرينه زرتشتى مورد ستايش بوده است. از نظر طبى و كارآيى، در اسلام روايات زيادى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمه اطهار عليهم السلام در خواص طبى و معالجه بيماريها نوشته‏اند.

    بنفشه در اغلب مناطق مانند: هندوستان، ايران، افغانستان، عربستان و مصر بطور خودرو و طبيعى در باغ و جنگل و كوهستان مى‏رويد. و بيابانى و وحشى بنفشه از بستانى آن‏ بهتر و معطرتر است.
گياه بنفشه به ارتفاع 10 الى 20 سانتى‏متر روييده و داراى برگهاى كوچك، شبيه به برگ انار از سرشاخه‏هاى كوچك كه در اوايل بهار تا تابستان، با گلهاى كوچكى به رنگ بنفش و معطر مى‏رويد، مى‏باشد. بايد صبح زود يا نزديك غروب، گلها را چيده در كيسه پلاستيكى محفوظ نگه داشت تا خشك شود و عطر آن در جسم گل متراكم شود، اگر در فضاى آزاد و زير آفتاب بگسترانند، بوى عطر آن كه عامل موثر در درمان بعضى بيماريها است، فرار كرده (پريده) و خاصيت بنفشه كم مى‏شود.
لاتينى:viola ، فرانسوى:viollette ، از خانواده بنفسجيه است. خيلى معروف و انواع زياد دارد.
بنفشه براى سلامت بدن بسيار اهميت دارند. بخصوص فرآورده‏هاى دارويى آنها به صورت دم‏كرده، جوشانده و شربت يا در تركيب شيرينى‏جات از قبيل آب نبات، مربا، نقل و حلوا در موارد زيادى تأثير بسزايى دارند.
    به طور كلى اثر نيروبخش و آرام بخش اين گياه در ماده نرم كننده‏اى است كه از برگ بنفشه به مقدار زياد حاصل مى‏شود و اين ماده همان لعاب آن است.
بهترين زمين براى پرورش بنفشه، اراضى سبك، خاك برگدار و رسى، آهكى است.
قسمت مورد استفاده بنفشه: گلهاى خشك، قسمتهاى خشك شده هوايى گياه تمام قسمتهاى گياه به همراه ريشه به شكل خشك شده.
     بنفشه به عربى: بنفسج، فرخير. فارسى: كاكوش، بنفشه. رومانى: اثروهو. يونانى:ايرد. سريانى: مكتپاس. سنسكرت: بيشيه، پشپ پيسه، سوكهشم پنرا، نيل پشيا، جوآيها.
هندى: بنپسه، گل بنپسه، بنفشه، گل بنفشه.
انگليسى:violet flower
لاتينى:viola ,violetta ,viola odorata
بنفشه در كوهها حاصل مى‏شود و در كشمير و نپال زياد است بوته بنفشه از نيم وجب تا يك وجب بلند مى‏شود.
گل بنفشه خيلى كوچك و خوشبو مى‏باشد يا بعضى قسم گل آن خيلى مايل به سفيدى مى‏باشد.

اگر روستائيان بخواهند همانند روستاي طيولا بصورت حرفه اي آنرا كشت كنند مقاله زير با بخوانند .

كاشت نبفشه بصورت حرفه اي

نوع بذر : بیشتر بذر f2 خریداری می گردد.

محل خریداری بذر : تهران

قیمت بذر : از 80000 تا 500000 تومان می باشد.

مقدار بذر برای 1 متر مربع : 5 گرم بذر می باشد.

نحوه آماده سازی زمین و کرت بندی : به زمین باید کود بدهیم و اگر خاک رسی بود باید کمی ماسه به آن اضافه شود و سپس با بیل زمین را شخم زده و سپس پان را کاملا تخت کنیم و حال برای کشت آماده است.

ابعاد کرت برای نشاء کاری : عرض = 20/1 و طول = دلخواه در واقه باید طوری باشد که راحت بتوان علف هرزش را چید و آن را ابیاری کرد.

نحوه کاشت: بادست و به صورت یکنواخت بر روی زمین پاشیده می شود

عمق کاشت : بذر را روی خاک می پاشیم و بعد 1 سانتیمتر کود حیوانی پوسیده روی آن می ریزیم. بعد از ریختن بذر هم نیازی به کشیدن چنگک نمی باشد.

آبیاری : آبیاری باید با فشار باشد و از بالا به صورت بارانی بر روی بذرها ریخته شود برای اینکه بذرها از جای خود جابجا نگردد.

ابیاری هم باد به این صورت باشد که هر روز آبیاری شود . چون در هوای ازاد کاشته می شود و نور مستقیم افتاب به آن می خورد .

مقدار ابیاری هم باید تا حدی باشد که مطمئن شویم بذ رخیس شده است. در کل به ابیاری زیادی نیاز دارد.

فاصله زمانی از کاشت تا جوانه زدن : 14 تا 15 روز می باشد.

عملیات علف چینی : که از موقع کاشت بذر تا انتقال نشاء باید ادامه داشته باشد. علف ها را باید به صورت دستی از بین برد و استفاده از علف کش توصیه نمی شود.

جابجا کردن : زمانی که گیاه 4 تا 5 برگه شد نشاء را به خزانه دوم انتقال می دهیم و آنها را به فاصله 2 الی 3 سانتیمتری در زمین می کاریم. در واقع گیاهی باید نشاء شود که ریشه و تنه خوبی داشته باشد تا هم راحت تر جابجا شود و هم راحتتر کشت شود.

زمان گل دادن و زمان فروش : 15 مهرماه

خریداران :شهرداری 70% ؛ شرکتها و ادارات متفرقه 10% ؛ مردم 20%

تعداد کارگر : برای 500 متر خزانه کاری : 1 کارگر برای ابیاری ، 1 کارگر برای علف کشی ، 2 کارگر برای آماده سازی زمین ،

10 کارگر به مدت 1 ماه برای انتقال نشاء به محلی 2000 متری

 

بنفشه اگر در فضای باز کشت نشود علفی باقی می ماند و گل نمی دهد.

اندازه : ارتفاع 10 تا 20 سانتيمتر, فاصله كاشت 15 تا 20 سانتيمتر

محل : آفتابي و سايه آفتاب

خاك : خاك باغچه , كمي مرطوب و غني از آهك

حساسيت : مقاوم بسرما

عمر گل : 6 هفته- گلها برنگهاي سفيد, زرد, بنفش روشن, آبي متمايل به بنفش و الوان و قرمز- قطر گلها 4 تا 7 سانتيمتر

برگها : سبز روشن

كاربرد : حاشيه ها, باغچه هاي سنگي, پاركها, باغها و منازل

ازدياد : بذر بايد در زمينهاي مرطوب كاشته شود.ازدياد با تقسيم بوته در گونه ادوراتا انجام مي گيرد و ازدياد با بذر بيشتر در گونه هاي كرنتا و گرسيليس انجام مي گيرد.

توصيه ها : براي گلدهي مجدد لازم است پس از اولين گل, گلهاي گياه قطع شود.

خزانه اول: کاشت بذر

خرانه دوم: نشاءها را به فاصله بیشتری می کاریم تا ریشه ها رشد یابند و بعد به محل اصلی منتقل می کنیم.

بنفشه( viola tricolor violaceae )

 

گلی یکساله ،مقاوم به سرما****** تکثیر از طریق بذر ********* این گل دارای مهمیز است.

مهمیز: زائده ای که در دنباله برگها در پشت گلها مشاهده می شود. ( مهمیز در تاج الملوک هم وجود دارد.)

نحوه کاشت گلهای یکساله مقاوم به سرما:

در اواخر مرداد بذر را می کاریم. و در اواخر شهریور از خزانه1 به خزانه2 منتقل می کنیم و در مهر وآبان به محل اصلی در هوای آزاد انتقال می دهیم.

áگل بنفشه معمولا در زمستان هم گل می دهد ولی گلهای تک تک می دهد.******** بیشترین گلدهی : بهار و پاییز

á بنفشه یک گل کلیستوگام است.

کلیستوگامی: گرده افشانی قبل از باز شدن غنچه انجام می شود.

 

 

خــــــــــــواص بنفشــــــــــه

  *** بنفشه گياهى مشهور است و ريشه‏اش مثل ساير اجزاى آن خاصيت داروئى دارد. بنفشه خون معتدل بوجود مى‏آورد، مرهم بنفشه با قاؤت جو ورم گرم را فرو نشاند. روغن بنفشه داروى گرى است. بو كردن و بر سر ماليدن بنفشه سردرد را تسكين مى‏دهد. بنفشه التهاب معده را از بين مى‏برد. شربت بنفشه علاج درد كليه و ملين ملايم است، نيز مقعد بيرون زده را جاى خود مى‏نشاند.

  ***    دم كرده بنفشه را در بيماريهاى ريوى و التهاب دستگاه گوارش و ادرارى مؤثر نوشته‏اند.
برگ و ريشه بنفشه نيز مصرف دارويى دارد.       بنفشه گلو را نرم گرداند، روغن بنفشه سرد و لطيف است. گرمى و تب را نافع است و چون به بينى كشند و زير پاى بمالند خواب مى‏آورد.

 ***     مرهم بسيار نرم ساييده بنفشه بر سر و پيشانى نافع صداع (سردرد) و امراض حاره معده و كبد است. سه مثقال ساييدر بنفشه با شيرخشت و شكر و امثال آن مسهل سريع العمل است و مخلوط آن با شيره گلقند جهت تبهاى مركبه نافع است. بنفشه كه در شكر پرورده باشد سرفه را كه به دليل گرمى بود، دفع مى‏كند.

  *** بوييدن گل تازه بنفشه مغز يا دماغ را تقويت مى‏كند، خستگى را كم كرده و نشاط آور است و به همين دليل عطرى از آن به دست آورده و مورد استعمال و استفاده قرار مى‏دهند. نيز روغن بنفشه كه عبارت از: عطر بنفشه يا ساييده نرم گل بنفشه در روغن بادام شيرين، به نسبت 1 در 10 مخلوط (به نام روغن بنفشه بادام) و در بيمارانى كه مبتلا به اختلالات مغزى و روانى، سرسام، فراموشى و كندى حافظه هستند، بطور بوييدن و ماليدن آن در داخل بينى هر روز و شب استعمال مى‏شود.

   ***   دم كرده گل بنفشه 5 گرم، با همين مقدار گل نيلوفر، گل گاوزبان و گل خطمى (به نام چهارگل) با 20 گرم ترنجبين كه در نيم ليتر آبجوش، صبح مانند چاى، به مقدار نيم ساعت دم و صاف كرده و در شيشه ريخته و هر ساعت يك قاشق سوپ خورى ميل شود نافع بيماران مبتلا به عوارض ريوى مانند سينه پهلو (پنومونى) و (پلورزى)، برونشيت، سرفه شديد، اخلاط خونى يا چركى و ورم حلق و طنابهاى صوتى مى‏باشد.

  ***    همچنين دم‏كرده 10 گرم گل بنفشه، 3 گرم با شير خشت و 5 گرم تاجريزى، صبح ناشتا بيمار مبتلا به يبوست مزاج ميل كند، موجب لينت (لزى) معده و روده‏ها و نرم شدن مزاج گردد.
برگ بنفشه را هر مقدار كه خواهند شسته و جوشانده تا له شود، ماليدن آن در گرى، كچلى، اگزما، خارش جوشهاى بدن و تحليل اورام عضلات مفيد است.
***   لعاب بنفشه براى رفع انواع ورمهاى داخلى و خارجى، بيماريهاى چشم و التهابات معده و روده به كار مى‏رود.

***   ريشه و تخم بنفشه موجب قى و استفراغ و ليفت مزاج مصرف مى‏گردد و در موارد مسموميت‏هاى خود بخودى مثلا يبوست‏هاى مزمن بسيار موثر هستند. در موارد مسموميت‏ها نبايد از اين روش غفلت كرد دم‏كرده و جوشانده گل بنفشه را در موارد رماتيسم و برونشيت مصرف مى‏كنند.    بنفشه يا بنفشه معطر از گياهان دارويى مفيدى است كه گل آن مانند گل گاوزبان مصرف زياد در كشور ما دارد.
   

 *** ريشه آن اثر قى‏آور دارد. از شيره گلهاى تازه آن بيشتر به صورت شربت و به عنوان ملين و رفع سرفه در بيماريهاى اطفال استفاده مى‏شود.بنفشه اساسا به شكل تيزان 12 قاشق غذاخورى پر از گياه ساييده ريز را با نيم ليتر آب بجوشانيد و بگذاريد بماند.

 

   ***  براى رفع التهاب غشاء مخاطى دستگاه تنفس به عنوان يك داروى مفيد براى ناراحتيهاى سينه مصرف مى‏شود. برگهاى كوبيده آن را گاهى مى‏توان براى التيام سريع‏تر روى زخمها ماليد.

***گل بنفشه داراى اثر نرم كننده، خلطآور ضعيف و معرق است. دم كرده گل بنفشه در رفع گريپ، برونشيت‏هاى حاد، گلودرد، نزله‏هاى مزمن و بطور كلى بيماريهاى سينه، التهاب دستگاه هاضمه، كليه و مثانه بكار مى‏رود. مصرف بنفشه در بيماريهاى مخملك سرخك و بطور كلى در تب‏هاى دانه‏اى معمول است.

 ***     شيره تازه گل بنفشه اثر ملين دارد و سابقا در بيماريهاى اطفال به صورت شربت به عنوان ملين و براى رفع سياه سرفه، زكام، بيماريهاى حاد سينه و برفك به كار مى‏رفته است ولى امروزه به اندازه سابق مصرف نمى‏گردد.

***    برگ بنفشه اثر نرم كننده دارد و از آن لوسيونهايى تهيه مى‏شود كه جهت رفع تحريك التهاب اعضاى خارجى، ورم چشم و همچنين به صورت تنقيه براى رفع تحريكات روده مورد استفاده قرار مى‏گيرد.

***ريشه بنفشه داراى اثر قى‏آور است و مى‏توان از آن به جاى ايپكا در بيماريهاى اطفال استفاده به عمل آورد پس از مصرف آن در مخاط دستگاه هضم تحريك گرديده حالت تهوع و استفراغ پيش مى‏آيد.

  *** بنفشه ضد احتقان خون، مقوى و مدر و تصفيه كننده خون است و براى درمان بيماريهاى جلدى و بواسير و واريس مصرف مى‏شود، مقدار مصرف بنفشه 40 الى 60 گرم در يك ليتر آب است.
از پودر ريشه گل بنفشه فرنگى 8 الى 10 گرم شربتى درست مى‏كنند كه قى‏آور و ملين است.
گل بنفشه ايرانى بهترين مسهل صفرا است و مسكن عطش و تبهاى شديد را بر طرف مى‏كند و فشار خون را پائين مى‏آورد.

***    بنفشه خواب‏آور و محلل ورمها بوده جهت سردرد و سرفه، سختى سينه و حلق نافع است و سوزش ادرار را از بين مى‏برد و براى درمان ذات الجنب و ذات الريه و ديفترى و سردرد اطفال تجويز مى‏شود.
روغن بنفشه در طبيعت سرد و خواب‏آور است و جهت جرب و درمان كلف و جلوگيرى از ريزش مو و نرم كردن پى مفاصل و نگاهدارى ناخن به كار مى‏رود.

منابع

وبلاگ دانشجويان دانشكده كشاورزي سراوان

وبلاگ روستاي طيولا اشكور

كتاب گياهان دارويى، دكتر على زرگرى
كتاب خواص ميوه‏ها و خوراكيها، مهرداد مهرين
مجموعه طب سنتى و گياهى، اسماعيل اژدرى

تحقيق  و گردآوري : اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

خواص درماني ماش ، كشت و برداشت و...

 

 

خواص درماني ماش ، كشت و برداشت و...

  

 

شناسنامه

نخود Leguminosae	:تیره
Vigna radiate – Phaseolus aureus	:نام لاتین
Green gram – golden gram – Mung bean	:نام انگلیسی
ماش سبز	:نام فارسی
ماش	:نام عربی

 كليات

ماش یکی از حبوبات بسیار مفید و غنی است. با این که زادگاه اولیه ی آن ایران است ولی روز به روز کمتر استفاده می شود و در حال فراموش شدن است. شاید اگر از خواص فراوان آن مطلع شوید، به مصرف بیشتر آن راغب شوید.

ایرانیان قدیم ماش را « مِچ » می گفتند و زمانی که به زبان عربی وارد شد ماش نام گرفت. یکی از اصیل ترین غذاهای ایرانی آش ماش است که در انتهای مطلب توضیح مختصری راجع به نحوه ی پخت آن ذکر خواهیم کرد. این دانه خاص ایران و خاور میانه است و مصرف آن در دیگر مناطق دنیا رواج زیادی ندارد.

این  دانه غني  ، حاوی بسیاری از مواد مورد نیاز بدن است و در عین حال کالری کمی دارد ؛ یعنی پرخاصیت و غیر چاق کننده است. از این رو بهتر است در دوران رژیم لاغری حداقل هفته ای یک بار از ماش استفاده شود چون بسیار زود هضم و غیر نفاخ است و به علت دارا بودن ویتامین A و D نیازهای بدن ما را تأمین می کند و برای تقویت اعصاب و بینایی مفید است.

شرح گیاه

گیاه ماش بومی هندوستان است ولی در نقاط دیگر از جمله ایران می روید دانه ماش غنی از پروتئین بوده و بعنوان ماده غذائی مورد مصرف دارد وهمچنین بعنوان غذای دام تیز مصرف می گردد. ماش گیاهی است یکساله به شکل بوته ای یا بالا رونده ریشه های آن مستقیم و قدری منشعب هستند. ساقه ها راست، ظرفیت، منشعب کرک دار، به رنگ سبز روشن و به ارتفاع 45 تا 90 سانتی متر می باشند.
گل آذین آن بصورت خوشه و گلهای آن که به رنگ لیمویی زرد می باشند بر روی دمگل بلندی قرار گرفته اند. غلافهای آن باریک، استوانه ای و کمی کرک دار بوده که قبل از رسیدن سبز روشن یا سبزتیره و به هنگام رسیدن سبز مایل به قهوه ای یا سیاه رنگ می شود. در هر بوته 2 تا 8 غلاف و در هر غلاف 10 تا 20 بذر به رنگ سبز، طلایی، قهوه ای و سیاه دیده می شوند.
وزن هزار دانه آن 20 تا 40 گرم است.

نیازهای اکولوژیکی

آب و هوا: ماش گیاهی است گرمسیری که معمولاً دردمای بالاتر از 16 درجه سانتی گراد رشد می کند و در دمای کمتر از ( 1- ) درجه از بین می رود. این گیاه تابستانه بوده و دارای نیاز حرارتی زیادی است. انواع پاکوتاه ماش نسبت به انواع پابلند آن به درجه حرارت کمتری نیاز دارد. درجه حرارت لازم برای جوانه زدن آن 8 درجه سانتی گراد است و چنانچه در طول رشد دما کمتر از 12 درجه باشد بخوبی رشد نمی کند در مناطق خشک نیمه گرمسیر و گرمسیر، مانند ایران فقط تحت شرایط آبی محصول می دهد. این گیاه به خشکی مقاوم بوده و به ماندابی حساس است. ماش گیاهی است روز کوتاه اما تعداد کمی از واریته های آن به طول روز بی تفاوت هستند.
خاک: ماش را درانواع خاکها می کارند ولی دراراضی سبک و غنی از مواد آلی یا خاکهای شنی رسی عملکرد آن بیشتر است. به خاکهای بیش از حد مرطوب حساس بوده و در خاکهای گرم و خشک محصول خوبی تولید می کنند این گیاه به ازت و فسفر واکنش نشان می دهد افزایش ازت تا 20 کیلوگرم در هکتار محصول گیاه را افزایش می دهد حال آنکه افزایش فسفر از 0 تا 60 کیلوگرم درهکتار محصول دانه را افزایش داده است.

ارقام ماش

1- ماش گوهر: به رنگ سبز روشن و قلوه ای شکل، وزن 1000 دانه 25 گرم تا حدودی مقاوم به امراض، طول مدت رشد 75 روز
2- ماش پرتو: به رنگ سبز تیره و گرد، مقاوم به امراض، وزن 1000 دانه 40 گرم، طول مدت رشد 73 روز
3- ماش مهر: به رنگ سبزروشن و استوانه ای شکل، مقاوم به امراض، وزن هزار دانه 48 گرم، طول مدت رشد 80 روز
کاشت: چون ماش گیاهی، تابستانه و وجینی است لذا، باید در پائیز سال قبل برای کاشت آن زمین را به عمق 25 تا 30 سانتی متر شخم در و اگرکود دامی لازم باشد باید همراه این شخم به زمین داد. در بهار سال بعد به عمق 10 تا 20 سانتی متر شخمی متوسط زده می شود. معمولاً بذرهای آن را به روش دست پاش، کپه ای و خطی کشت می کنند. مقدار بذر لازم بسته به جنس خاک، روش کاشت و اندازه بذر متفاوت بوده و معمولاً بین 30 تا 40 کیلو گرم بذر مصرف می کنند.

داشت

مبارزه با بیماریها و آفات: (1) بیماری مرگ گیاهچه ماش: قارچ را یزودکیتنا باعث پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه می شود لذا بذرها را با قارچ کشهای مناسب مثل تتراکلرو تیابندازول به نسبت 2 گرم برای هر کیلوگرم بذر استفاده می کنند.
2) بیماری و ویروسی موزائیک ماش: این ویروس باعث لک و پیس شدن، پیچیدگی و بدشکلی برگها و ضعف بوته می شود. این ویروس از راه بذر منتقل شده و عامل انتشار آن شته ها هستند.
3) بیماری ویروسی موزائیک یونجه : لکه های زرد رنگی بر روی ماش بوجود می آید عامل انتقال آن از روی یونجه به ماش شته ها هستند.
مبارزه؛ علفهای هرز باید مثل تمامی حبوبات، باید در دستور کار قرار گیرد.

برداشت

درایران این گیاه پس از برداشت جو یا گندم کاشته می شود و درپائیز هنگامیکه دانه های آن سفت و غلافهای آن زرد یا سیاه شدند محصول آن را در چند نوبت برداشت می کنند. مقدار عملکرد آن از 400 تا 700 کلوگرم درهکتار بوده و تا 1500 کیلوگرم در هکتار می توان از آن محصول گرفت.
تذکر: در مناطق گرمسیری اغلب ماش را به صورت درهم با سایر غلات می کارند.

دامنه انتشار

در بعضی نقاط کشور پرورش داده می شود.

 

خواص درمانی ماش

اگر ماش را با پوست بپزید و بخورید، برای درمان اسهال  مفید است ، ولی برای لینت مزاج دانه های پوست کنده ی آن را مصرف کنید.

مصرف  آش ماش سردردهای شدید و آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی را درمان می کند و سرفه و تب را تسکین می بخشد.

 ضماد ماش پخته با سرکه برای درمان اگزما و امراض جلدی مفید است.

ماش برای افرادی که دچار ضعف و ناتوانی هستند بسیار مفید است.

ماش در گروه حبوبات جای می ‌گیرد و در برنامه غذایی روزانه، حبوبات مهم‌ ترین منبع تامین پروتئین گیاهی هستند. ماش نیز از ارزش تغذیه ‌ای بسیار بالایی برخوردار است و در اکثر جوامع منبع عمده تامین پروتئین به ویژه برای گیاه ‌خواران است. منشا اصلی ماش شبه جزیره ی هند است، و به وفور در کشورهای آسیایی مانند هند، پاکستان، تایوان، ژاپن، ویتنام و کره مصرف می شود. جوانه ماش خواص زیادی دارد. ایرانیان قدیم ماش را “مِچ” می نامیدند و کلمه ی “ماش” معرب شده ی آن است.

  این دانه غنی در عین داشتن کالری کم، حاوی بسیاری از مواد مورد نیاز بدن است؛ یعنی خاصیت زیاد دارد و چاق هم نمی کند! پس چرا هنگامی که قصد لاغری دارید این دانه ی جادویی را حداقل هفته ای یکبار در رژیم غذایی تان نگنجانید؟! این دانه هم چنین زود هضم و غیر نفاخ است؛ از یک دانه ی جادویی دیگر چه انتظاری دارید؟

قصد داریم با این مقاله انگشت حیرت به دهانتان بنشانیم تا دیگر این دانه ی کوچک و پر خاصیت را نادیده نگیرید! حتی جوانه ی این دانه نیز بسیار پرخاصیت تر از خودش است و به دلیل تردی اش می تواند به جای چیپس هنگام فیلم دیدن و یا حتی روی سالاد نیز میل شود.

بازهم خــــــــواص درماني ماش

۱-ماش پخته با پوست برای درمان اسهال مفید است.

۲-مصرف آش ماش درمان سر دردهای شدید و آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی است و سرفه و تب را آرام می کند.

۳-ضماد سرکه و ماش پخته به درمان اگزما و بیماری های پوستی کمک می کند.

۴-ماش در پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی بسیار مفید است.

۵-ماش به دلیل داشتن پتاسیم فراوان برای کاهش فشار خون در افراد با فشار خون بالا مفید است.

۶-ماش سرشار از آنتی اکسیدان های منگنز و سلنیوم است و خوردن آن از بیماری های مزمن پیشگیری می کند.

۷-این ماده غذایی کاهنده ی قند و چربی خون است.

۸-ماش زود هضم است و چون ماده ی غذایی متعادلی است، به دیابتی ها هم توصیه می شود. البته بهتر است که این ماده غذایی به صورت جوانه مصرف شود.

جوانه ی ماش

تغییرات شیمیایی که حین جوانه زدن در دانه ها رخ می دهد باعث افزایش املاح و ویتامین ها می شود. به طور کلی در فرایند جوانه زدن ویتامین ها، املاح و پروتئین به مقدار زیادی افزایش یافته و کالری و سطح کربوهیدرات کاهش می یابد. برای درک بهتر این موضوع مقایسه ی دانه ی ماش با جوانه اش را مطالعه نمایید:

۱۵ % انرژی(کالری) کمتر
۱۵ % کربوهیدرات کمتر
۳۰ % پروتئین قابل دسترس بیشتر
۳۴ % کلسیم بیشتر
۸۰ % پتاسیم بیشتر
۶۹۰ % سدیم بیشتر
۴۰ % آهن بیشتر
۵۶ % فسفر بیشتر
۲۸۵ % ویتامینA بیشتر
۵۱۵ % ریبوفلاوین یا ویتامینB2 بیشتر
۲۵۶ % نیاسین یا ویتامینB3 بیشتر
ویتامینC بسیار بیشتر

طرز آماده کردن جوانه ی ماش

ابتدا ماش را خوب بشویید و به مدت ۱۲ ساعت در محیط تاریک و خنک در آب خیس کنید. بعد از ۱۲ ساعت مجددا ماش ها را بشویید و ۱۲ ساعت دیگر در جای تاریک و خنک قرار دهید. جوانه ها آماده اند!

نوشته شده توسط: مینا داودی

تهیه غذاهایی با ماش

 

با ماش می توانید ماش پلو، آش ماش و قلیه ی کدو با ماش که از غذاهای اصیل ایرانی هستند، تهیه کنید.

- سايت بيتوته

- دانشنامه رشد

- مقاله خانم مينا داودي

كشت ماش در اشكورات

در روستاها اشكور كشاورزان ماش را مانند عدس و گندم مي كارند . البته فصل كشت آن پس از درو گندم مي باشد و شايد نقاطي زودتر آنر بكارند . فصل برداشت آن پائيز مي باشد . اين گياه بعلت غني بودن پروتئين خاصيت درماني فراواني دارد بهمين دليل آنرا در گروه گياهان درماني قرار داديم . هم خون ساز هست و هم كلسيم ؛ پتاسيم بالايي دارد و پروتئين آن هم بالاست . مردم اشكور اين گياه را در زمستان استفاده مي كنند . مادر بزرگ ما در زمستان آنرا با ساير حبوبات مخلوط مي كرد و در يك ديزي بزرگي داخل تنور آتش قرار مي دارد و با خاكسترهاي آتش شب تا صبح اين غذا آماده مي شد و بي نهايت خوشمزه بود . چون پروتئين و انرژي زايي آن بالا بود باعث قدرت مضاعف روستائيان در مقابله با سرماي زمستان مي شد . نام اين غذا در روستا ما خسه بود نمي دانم آيا ساير روستا ها هم باين اسم بود يا نه . [اسماعيل كيايي]

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

گل محمدي : خواص ؛ كاشت ؛ برداشت و موارد استفاده...

 

 

گل محمدي : خواص ؛ كاشت ؛ برداشت و موارد استفاده...

 

 

 

شناسنامه

 

• نام فارسی: رز محمدی (گل محمدی- گل گلاب)
• نام علمی: Rosa Damascena
• نام رایج: Damask rose
• خانواده: Rosaceae (رز)
• عمر: گیاه دائم

 

بيوگرافي گل محمدي

گل محمدی در ایران معمولاً در مناطق مرتفع و خشک کشت می گردد (ارتفاعات بین 2 تا 3 هزار متر از سطح دریا) و استانهای اصفهان (کاشان)، کرمان، کرمانشاه، فارس و آذربایجان شرقی از تولیدکنندگان اصلی گل محمدی در کشور می باشند. تولید یک لیتر اسانس گل محمدی نیازمند استفاده از چهار تن گلبرگ است و به همین دلیل محصولی بسیار گرانبهاست.

این گیاه جزء خانواده رز می باشد و نام ایرانی آن گل محمدی است. بحث های زیادی بر سر خاستگاه گل محمدی وجود دارد اما به طور کلی، باور بر این است که خاستگاه اولیه این گیاه ایران است. این گیاه، درختچه ی پرپشتی است که ارتفاع آن، ۹۰ تا ۱۸۰ سانتی متر است و ساقه های زیاد و پرتیغی دارد. این گیاه گل های درشت و زیبایی دارد که رنگ آنها از قرمز روشن تا سفید متغیر است. این گل ها بوی بهشتی و ۳۰ تا ۴۰ گلبرگ دارند. گل محمدی، از لحاظ تجاری، برای ساخت عطر و اسانس استفاده می شود و از طریق تقطیر آن، اسانس های مختلف و گلاب تولید می شود. تولید گلاب به روش فعلی با قدمتی هزار ساله به شیخ الرئیس ابوعلی سینا حکیم بزرگ ایرانی منسوب است.

از گل و دانه های خشک شده آن در آشپزی، مکمل های درمانی، چای های گیاهی و مصارف تزئینی استفاده می شود. گل محمدی مصارف دارویی نیز دارد و مطالعات مختلفی در مورد خواص و فواید قسمت های مختلف آن شامل گل، گلبرگ و میوه (دانه) آن صورت گرفته است. این گیاه حاوی ترکیباتی همچون ترپن، گلیکوزید، فلاونوئید، آنتوسیانین، کربوکسیلیک اسید، مرسین، ویتامین C، کامپفرول، کورستین و ژرانیول است. این گیاه منبع غنی از ترکیبات فنلی همچون اوژنول و گرانوئیل است. این ترکیبات تأثیرات مختلف و وسیعی بر بدن می گذارند و به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند و رادیکال های آزاد را مهار می سازند و دارای خواص ضد سرطانی، ضدالتهابی، ضد جهش ژنتیکی و ضد افسردگی هستند. این ترکیبات فنلی دارای خواص ضدصرعی نیز هستند. فلانوئیدها و ترپن های موجود در گل این گیاه، برای درمان افسردگی مفید است و به عملکرد قلبی و عروقی نیز کمک می کند. اسیدهای چرب اشباع نشده موجود در عصاره این گیاه به رشد دندریت ها عصبی کمک می کند. تحقیقات نشان داده است که گل محمدی ضدHIV، آرام بخش و خواب آور است و دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد سرفه،‌ ضد انقباض و تشنج و ضد یبوست نیز می باشد.

مردم ایران از گلاب برای درمان بسیاری از بیماری های نقاط مختلف بدن استفاده می کنند: پوست، قلب، کبد، گوارش، بیماری های زنان، بی اشتهایی، تنفس، چشم ها، دهان، کبودی، بریدگی و جراحات، عروق، مفاصل، سردرد، بیماری های عفونی و اعصاب استفاده می کنند.

خصوصیات:

درختچه کوچک با شاخه های زیاد و تیغهای ریز، برگهای آن روی سبز براق و پشت خزی دارند. گلهای صورتی کمرنگ و بسیار معطر. در بهار شکوفه می زنند. اکثراً در ایران بخصوص در کاشان، قمصر، راوند، میمند، آذربایجان و قزوین

نوع خاك
از نظر نوع خاک، کاشت این گیاه در زمین‌های سنگین دارای بافت متوسط و در کوهپایه‌های دارای سنگریزه زیاد، سنگلاخی و فقیر موفق بوده است.
گلستان‌های موجود در ارتفاعات و شیب‌های شمالی، در مجموع از نظر کمی و کیفی، محصول بهتری تولید می کنند. در مناطق کوهپایه‌ای که در آنها امکان کشت بسياری از گیاهان زراعی محدود است، این گیاه می تواند به عنوان یک گیاه راهبردی و اقتصادی مورد توجه قرار گیرد.  


* دما:
در بهار از جوانه‌های جانبی شاخه‌های یک‌ساله ساقه مولد گل بوجود می آید. اختلاف دمای 4-3 درجه سانتي‌گراد شب نسبت به روز، برای تشکیل جوانه‌ي گل بسیار مهم بوده و برای گل‌انگیزی، خواب زمستانه ضروری است.
درجه حرارت درحدود 20-15 درجه سانتی‌گراد برای غنچه‌دهی لازم است. درجه حرارت زياد و بادهای گرم و خشک، باعث رسیدن و باز شدن پیش از موعد گل‌ها و کاهش دوره گلدهی و كم شدن ترکیبات اسانس گل می شود.
درجه حرارت 15-5 درجه سانتی گراد، تعداد گل های دارای اسانس خوب را تضمین می کند.
درجه حرارت بسیار کم در شب مانع گلدهی می شود و حرارت بالای 20 درجه سانتی گراد، سنتز و تولید اسانس را افزایش می دهد.
در مراحلی از رشد، درختچه های گل محمدی به یخبندان حساس هستند، به طوری که یخبندان در هنگام تشکیل جوانه گل یا رشد رویش اولیه، باعث خسارت می شود. به طور عمده قسمت های بالغ گیاه، به سرما و یخبندان مقاوم است. در نواحی دارای زمستان سخت و یخبندان، هرس باید خیلی زود انجام شود. بوته هایی که در اثر سرمای شدید زمستان یا یخبندان دیررس بهاره صدمه می بینند، به ندرت گل کافی را در آن سال تولید می کنند.

* رطوبت و باد:
رطوبت نسبی 70 درصد، به تشکیل اسانس کمک می کند.
بارندگی در زمان غنچه دهی، باعث خسارت به گل و کاهش محتویات اسانس می شود.
دوره های آفتابی طولانی، گلدهی را تحریک می کند، اما وجود دوره های گرم و خشک در طول گلدهی، به سرعت محتویات اسانس را کم می کند.
بادهای شدید، از لحاظ فیزیکی به گل صدمه زده و بادهای سرد، خشک و گرم باعث کاهش اسانس گل می شود.

 

نیازهای غذایی(کود):
گل محمدی نیازمند مواد غذایی و برنامه غذایی طولانی مدت می باشد. آنالیز برگ، روش قابل توصیه ای است که میزان مواد غذایی قابل دسترسی را تعیین می کند.
طی تحقیقات انجام شده بر مبنای آنالیز برگی، مشخص شده که کاهش عناصر و نیاز به تأمین عناصری چون 25%= K و 67% P=و 35% N= بین مرحله نمو جوانه و گلدهی اصلی به وجود می آید. براین اساس در هر هکتار 64 کیلوگرم ازت، 8/7 کیلوگرم فسفر و 36 کیلوگرم پتاسیم به صورت تقریبی و با در نظر گرفتن ترکیب املاح خاک پیشنهاد می شود.


* نور:
سایه، اثر خوبی بر گل‌دهی ندارد، اما در مناطقی که نور مستقیم خورشید شدید است، وجود سایه ضروری است. در مناطقی که گیاهان زیر آفتاب مستقیم قرار دارند، عملكرد اسانس گل، نسبت به گیاهاني كه تحت شرایط سایه رشد مي‌كنند، حدود نصف است.


* ارتفاع:
گلستان‌های موجود در ارتفاعات و شیب‌های شمالی، در مجموع از نظر کمی و کیفی محصول بهتری تولید می کنند. در مناطق گرمسیری، کشت گل محمدی فقط در ارتفاعات بالاتر موفق بوده است.
این گیاه در ارتفاع 1600 متری اصفهان و تا ارتفاعات بیش از 2300 متر نیز رشد خوبی دارد. مناطق تولید انبوه آن به طور عمده در ارتفاعات بیش از 1900 متر واقع است. اسانس گل ها در ارتفاعات بالاتر، از کیفیت بیشتری برخوردار است.

آماده سازی زمین:
یکی از مهم‌ترین عملیات پیش از شروع کشت، شخم عمیق است. شخم ، لایه‌های فشرده‌ای را که باعث محدود شدن رشد ریشه می شوند، می‌شکند . کاشت به شیوه دستی انجام می‌شود و فواصل ردیف‌ها و بوته‌ها بستگی به اهداف کاشت دارد. اگر هدف، احداث پرچین اطراف باغ باشد، فاصله ردیف‌ها 5/2-2 متر و فاصله بین بوته‌ها 5/1-1 متر در نظر گرفته می‌شود. در صورتی‌که هدف، احداث گلستان باشد در کشت کرتی فاصله‌ها را 5/3×5/2 متر و در جوی و پشته 3×2 متر در نظر می‌گیرند.
مصرف کود دامی کاملاً پوسیده، پیش از احداث گلستان و به ‌صورت جایگزینی در گودال به مقدار 20-10 تن در هکتار ضروری است. همچنین دادن کود دامی به مقدار 10 تن در هکتار بعد از هرس گلستان‌ها، مفید است.



ازدیاد گل محمدی:
گل محمدی را می‌توان به روش های مختلفی ازجمله؛ خوابانیدن، پیوندزدن، قلمه‌زدن و ازدیاد از طریق پاجوش، تکثیر كرد. در کشور ما دو روش «قلمه زدن» و «استفاده از پاجوش» رایج است. هر گیاه مادری گل محمدی، به طور متوسط 20 تا 60 عدد پاجوش تولید می کند. این پاجوش‌ها به‌سرعت رشد می‌کنند. بیشترین تعداد خار بر روی پاجوش‌های جوان مشاهده می‌شود. از سال سوم و چهارم به بعد می‌توان از هر گیاه، پاجوش تهیه کرد. از آبان‌ماه تا اوایل اسفندماه، پاجوش‌ها را به محل مورد نظر انتقال داده و می‌کارند. پاجوش‌ها به فاصله 3 متر از یکدیگر بر روی پشته‌هایی به فاصله 4 متر و در چاله(حفره) به تعداد 3-2 عدد کاشته می‌شوند.
بررسی ها نشان داده است، در تهیه قلمه که معمولاً از گل محمدی میمند تهیه می‌شود، در درجه اول قلمه‌های سخت(خشبی) و در درجه دوم قلمه‌های نیمه سخت (نیمه خشبی) بیشترین مقدار ریشه زایی را داشته‌اند.
قلمه باید به ضخامت یک مداد و به طول 20 سانتی متر باشد و از بخش های چوبی شده و در حال خواب، انتخاب شود. در ادامه باید جوانه های انتهایی را حذف کرد. بهتر است انتهای قلمه را در یک پودر هورمونی ریشه زایی فرو برده و سپس قلمه را در عمق 10- 5/7 سانتی متری گلدان یا زمین کاشت. بستر کاشت، بهتر است 50 درصد خاک باغچه و 50 درصد ماسه شسته باشد.



هرس گل محمدی:
گل محمدی براي گل‌دهی احتیاج به هرس ندارد. معمولاً هرس به دو منظور انجام مي‌شود: «اول، حذف شاخه‌های خشک شده، آفت‌زده و مزاحم» و «دوم ، جلوگیری از بوجود آمدن شاخه‌های بلند که چیدن گل را مشکل می‌کند».
"هرس اولیه" برای فرم دهی درختچه ها و تحریک شاخه زایی و "هرس فصلی" برای حذف بخش های مرده و بیمار انجام می شود. میزان هرس به شیوه مدیریت ، شرایط منطقه و نژاد گل بستگی دارد. هرس منطقی درختچه ها، باعث تداوم گل دهی و افزایش طول مفید زندگی گیاه می شود.
 از سال پنجم به بعد، گاهی به علت رکود رشد گیاه، شیوع آفات و بیماری‌ها، افزایش شاخه‌های خشک و ارتفاع زیاد شاخه‌ها، گلستان را کف‌بر می‌کنند. این هرس شدید ، به علت ایجاد توازن و تنظیم رشد گیاه، باعث تحریک و تولید پاجوش‌های قوی و متعدد در مزرعه می‌شود.



آفات گل محمدی:
گل محمدی دارای آفات مشترک با دیگر رُزها است. از مهم‌ترین آفات گل محمدی، «آفت جوانه خوار سبز، سوسک سرشاخه خوار، شته‌ها و تریپس‌ها» می‌باشند. خسارت اين آفت‌ها شدید است و درصورت شیوع، نیاز به مهار و سمپاشی دارند.
 انجام مراقبت‌های زراعی از قبیل؛ «دفع علف‌های هرز، هرس، حذف پاجوش‌ها، کوددهی و آبیاری منظم» نه تنها روی عملکرد گل محمدی تأثیر مثبت دارد، بلکه در راستای مدیریت مهار آفات گل محمدی، نقش مهمی را ایفا می‌كند.    

علف‌های هرز گلستان‌ها:
«انگل سِس» یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین علف‌های هرز گلستان‌ها است .
 آشنا نبودن كشاورزان با نحوه مهار آن و وجود نداشتن سموم شیمیایی کارآمد، عملیات مهار این انگل را مشکل مي‌كند. توانائی گیاه سِس به تولید بذر فراوان و تکثیر غیر جنسی، داشتن میزبان‌های متعدد، رشد بسیار سریع و حفظ قدرت رویش قطعات تا 6 روز، قدرت تهاجمی خوبی به این انگل داده است.
چند راه عملي براي مبارزه با سس پيشنهاد مي‌شود:
-    استفاده از کودهای دامی کاملاً پوسیده؛
-     سوزاندن بوته‌های آلوده؛
-    سوزاندن قطعات سِس جدا شده؛
-     حذف علف‌های هرزی که می‌توانند میزبان سِس باشند؛
-     و در نهايت، استفاده از مالچ کاه به ارتفاع 20-15 سانتی‌متر براي ممانعت از استقرار سِس روی ساقه‌های گل محمدی.

برداشت گل:
برداشت گل از مهم‌ترین،حساس‌ترین و پر هزینه‌ترین عوامل تولید گل محمدی است. زمان برداشت گل محمدی در کاشان، حدوداً از اوایل خرداد ماه تا اواسط تیرماه است. اين كار در هر منطقه 30-20 روز طول می کشد.
گل محمدی پس از باز شدن، دوام کمی روی شاخه دارد. در صورت تأخیر، طی 24 ساعت رنگ آن سفید شده و می‌ریزد. بنابراين لازم است قبل از طلوع آفتاب و ترجیحاً در هوای خنک بامدادی، اقدام به برداشت روزانه گل‌های باز شده نمود.
با گرم شدن هوا، گل‌های برداشت شده به‌سرعت پژمرده مي‌شوند. به دليل اين که معمولاً گل‌ها روی هم انبار و فشرده می‌شوند، فعالیت‌های تخمیری شدت مي‌يابد.
به علاوه، فعالیت کارگران گلچین، به علت افزایش دما کند می‌شود. به اين خاطر، بهتر است کارگران در اواسط روز به استراحت بپردازند و كار گلچینی، به ساعت‌هاي خنک روز محدود شود.

گل‌ها از محل دمگل در اثر کشیدن جدا می‌شوند.

این گل‌ها در بقچه‌ها و سبدها قرار داده شده و در کنار گلستان‌ها پس از توزین، در گونی ریخته می شوند.
متوسط وزن هر گل 2/2 گرم است.
فاصله زمانی بین چیدن گل‌ها تا تحویل به واحدهای سنتی یا صنعتی فرآوری، بسیار مهم است.
در یک گلستان از سال سوم به بعد تولید گل ،اقتصادی و به طور معمول روند تولید گل تا زمان 9 تا 12 سالگی گیاه، «افزایشی» و پس از آن «کاهشی» است.
 با شروع روند کاهشی تولید، درختچه‌ها کف‌بر می‌شوند. به این عمل در اصطلاح «جوان سازی گلستان» مي‌گویند.
یک نفر کارگر در هر روز می‌تواند 50 تا 70 کیلوگرم گل تازه برداشت کرده و براساس آن مزد دریافت کند.
در هر منطقه، گل‌دهی طی 20 تا 30 روز كامل می‌شود. حداکثر گل‌دهی در فاصله زمانی 10 تا 20 روز از شروع آن است که اصطلاحاً به این زمان «شور گل‌دهی» می‌گویند.



فرآورده‌های گل محمدی:
فرآورده‌هاي اصلی که از این گیاه بدست می‌آید، شامل: گلاب، اسانس،گلبرگ، غنچه خشک، کانکریت و ابسرلوت می‌باشد.
گلاب از گذشته تاکنون در مراسم مذهبی، در تهیه انواع شیرینی، شستشوی اماکن مقدس و به علت اثرات آرام بخش و معطر بودنش، در مراسم عزاداری (در فرهنگ ایرانیان) جایگاه ویژه ای داشته است.

گلاب‌گیری:
ایرانیان نخستین بار روش تقطیر را ابداع نمودند و سالیان دراز از آن بهره مند گردیدند.
گلاب‌گیری به دو روش سنتی و صنعتی انجام مي‌شود:


*گلاب‌گیری سنتی:
دستگاه گلاب‌گیری سنتی شامل: قطعات دیگ، کلاهک دیگ، نیچه، نیچه پارچ و دستگاه حرارتی است. ظرفیت آن، حداکثر 30 کیلوگرم گل، با مخلوط 45 لیتر آب می‌باشد. هر دستگاه در شبانه روز، می‌تواند 4 تا 5 نوبت گلاب‌گیری کند که در مجموع، مقدار مصرف کل، 120 تا 150 کیلوگرم در شبانه روز خواهد بود.

منابع

1-    کتایون احمدی.1386.دستورالعمل فنی کاشت، داشت ، برداشت و فرآوری گل محمدی
2-    سیف اللهی. 1383. آفات جوانه خوار سبز گل محمدی

٣- گردآوری: حسن کریم زاده – مهرداد میرحسینی
٤- tarvijkhr.ir

 

*گلاب گیری صنعتی:
با توجه به توسعه روزافزون سطح زیر کشت و مصرف فرآورده های گل محمدی، دستگاه های سنتی به تنهایی جوابگویی لازم را نداشته و نیاز به وجود دستگاه های صنعتی با ظرفیت بیشتر مشهود می باشد. قسمت های مختلف دستگاه های صنعتی علاوه بر دستگاه های گلاب گیری سنتی شامل دستگاه سختی گیر، ترموستات، پرکن، پاستوریزاتور، دستگاه بسته بندی و آزمایشگاه کنترل کیفی مواد است.

 

مزاج:  

– گیاه: مرکب القوی، در بعضی انواع آن سرد و خشک ذکر شده ولی در کل این گیاه دارای مزاجی معتدل می باشد. در اول دوم خشک است و بویژه اگر خشک شده باشد و در آخر دوم سرد است (1).

– روغن: مرکب القوی می باشد و در کل معتدل است.

– گلاب: مرکب القوی، مزاج آن سرد می باشد.

 

خواص گل محمدي (براساس طرق استفاده):

– گلبرگها و غنچه تازه: مفرح، مقوی، مسهل (اگر زیاد بخورند(1))، مسکن صفرا(1)، رقیق کننده بلغم

• ضماد: نافع برای ورم مقعد (1)، رفع جوش، التیام زخمها (آبله)، خشک کردن زخمها، رفع خونریزی و رطوبات رحم، رفع زگیل، ناراحتی های پوستی، رویانییدن گوشت تازه بر زخمهای عمیق، تحلیل ورمهای گرم، شکستگی اعضاء

• مالیدن: رفع سردرد گرم، چشم درد، گوش درد، تقویت دندان و لثه، ترمیم زخمهای دهان، رفع بد بویی عرق، قطع عرق (جزء داروهای گیرنده در درمان چشم درد و التهاب چشم)

• غرغره: مقوی دل و دماغ

-بخور: درمان نزله گرم، عفونت بینی، بواسیر (پولیپ) بینی

-عصاره گل خشک شده: قابض (1)، رفع خونریزی سینه، قطع اخلاط خونی، رفع رطوبات معده، درمان یبوست، رفع خفقان گرم، رفع ضعف قلب، بند آوردن اسهال های گرم (جزء داروهای سرد مزاج برای علاج سوءمزاج قلب و خفقان گرم قلب)

– ضماد: خشک کردن رطوبتها (1)

– خوردن گل بن: قطع اخلاط خونی از سینه، قابض، بند آوردن اسهال

– خوردن زرود: بند آوردن خونریزی ازهرعضوی، قطع اسهال های سخت

خواص روغن: قابض، محلل، بازکننده مجاری، مسهل (1)

موضعی: رفع سردرد، تقویت دماغ، رفع بی خوابی، تسکین درد گوش، درد سر، درد دندان، رویانییدن گوشت بر زخمهای عمیق، خشک کردن رطوبات و چرکها، سوختگی آتش، رفع عرق

خوردن: مسهل مواد لزج، بند آوردن اسهالهای صفراوی، مسکن التهاب معده، زخم روده، دل درد، دل پیچه

تنقیه: درمان زخم روده ها(1)، دل درد و دل پیچه

گل محمدی تقویت کننده قلب است. استفاده از ان موجب کاهش التهاب می شود و به همین دلیل، می توان برای تسکین دردهای مفصلی، به خصوص گردن، از آن استفاده کرد. از آن در مواردی همچون درد شکم و قفسه سینه، خونریزی دوران قاعدگی و مشکلات گوارشی استفاده می شود. این گیاه دارای خواض قابضی است و به همین جهت، برای درمان چشم و پلک ها و مرهمی برای زخم ها استفاده می شود. گل های خشک شده آن برای کاهش خونریزی های شدید قاعدگی، هماتمز (استفراغ خونی) و دیگر انواع خونریزی مفید هستند. مصرف شبانه مقدار کمی از آن به دفع مدفوع منظم و درمان یبوست کمک می کند.

قبایل سرخپوست آمریکای شمالی از جوشانده ریشه این گیاه برای درمان سرفه کودکان استفاده می کردند. از گل محمدی در طب چینی نیز استفاده می شده است؛ گل محمدی حرارت کبد را از بین می برد و به تحریک انرژی های راکد کمک می کند. ابن سینا از ماساژ روغن گل محمدی برای درمان بیماری های قلبی استفاده می کرد.

 

موارد استفاده

آروماتراپی و استفاده موضعی از روغن های فرار گل محمدی بر روی پوست، آرام بخش است و حال شما را خوب می کند. به دلیل عطر فوق العاده و خواص درمانی گل محمدی، از آن در محصولات زیبایی و مراقبت از پوست نیز استفاده می شود. گل محمدی یک مرطوب کننده طبیعی است و به آب رسانی پوست های خشک، آسیب دیده یا پیر کمک می کند. آزمایش ها نشان می دهد که روغن های فرار گل محمدی دارای خواص طبیعی و قوی آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی هستند. گل محمدی به برطرف کردن مشکلات مربوط به گردش خون و مشکلات قلبی و عروقی کمک می کند و به همین دلیل، موجب تسکین مشکلات قلبی همچون تپش قلب می شود؛ این مشکل به طور خاص در خانم ها و پیش از دوران قاعدگی و به دنبال تغییرات هورمونی آنها رخ می دهد و گل محمدی به متعادل کردن دستگاه درون ریز بدن آنها کمک خواهد کرد. از خواص درمانی گل محمدی برای تسکین حساسیت پستان خانم ها در دوران قاعدگی و کاهش التهاب، به خصوص در ناحیه گردن، نیز استفاده می شود. از گلاب نیز به صورت خوردنی و به عنوان جایگزین هورمونی برای بازگرداندن تعادل هورمونی بدن استفاده می شود. تحقیقات نشان داده اند که گلاب به درمان افسردگی، اضطراب یا التیام دل شکستگی یا داغداری ( استفاده از گلاب در مراسم های سوگواری) کمک می کند. گل محمدی دارای خواص ضددیابت و ضدپیری نیز می باشد.

مصارف  گل محمدی:
مصرف گلاب، بیشتر در ایران و کشورهای همجوار رایج بوده و اسانس این محصول به طور گسترده در کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا مصرف می شود.
مصارف عمده اسانس به شرح ذیل می باشد:
1-    استفاده در صنایع عطرسازی و مواد آروماتیک.
2-    استفاده در فرآورده های بهداشتی – آرایشی شامل انواع کرم های آرایشی، لوسیون ها و صابون ها، شامپو، شیر پاک کن و حمام های زیبایی.
3-    استفاده در صنایع غذایی شامل شیرینی ها، نوشیدنی ها ، پودینگ، ژله و ... .
4-    استفاده در تزیین سبدهای گل خشک و گل آرایی.
5-    استفاده در صنایع داروسازی.

طرز تهیه روغن:

1- گلبرگهای تازه + روغن کنجد یا روغن زیتون => در آفتاب => به محض سفید شدن گلبرگها => فشرده => تفاله را خارج => + گلبرگ تازه => خروج تفاله => تا هفت بار

2- برگ گل تازه + روغن کنجد یا زیتون => جوشیدن روی آتش ملایم (= دهن ورد مطبوخ، روغن گل پخته)

 

گلاب(ماء الورد):

مقوی قلب، مقوی دهانه معده

-خوردن: رفع عوارض حادث از زکام، قطع خونریزی از سینه، خشونت صدا، ضد سرفه، خفقان گرم، درد معده و روده، دل پیچه سرد و گرم، درد کبد و طحال، علاج نزله سرد

-بوییدن: سردرد های گرم، دردچشم، + قرنفل => سردردهای سرد، تقویت دماغ، حواس، ایجاد نشاط، تقویت دل، رفع خماری، بی هوشی، خفقان

 

جلاب (2):

نبات یا شکر سفید (یک من) + گلاب (3 من) =جوشیدن با آتش ملایم=به نصف رسید، کف آن را گرفته، صاف کنند + زعفران ساییده (1درهم) = سرد بنوشند (می توان همراه با دیگر عرقیات، تخم بالنگو، فرنجمشک، ریحان، بزرقطونا یا عنبر و مشک مصرف کرد)

مقوی قلب، رفع خفقان، توحش، مالیخولیا

گل قند (غنچه گل ساییده شده + گلاب+ قند سفید ساییده شده + گلیسیرین): قابض

عسل وردی (غنچه گل ساییده شده + عسل سفید+ الکل ): تنطور

غرغره گل سرخ (عسل وردی +آب): قابض ضعیف

سرکه گل سرخ: گل سرخ خشک نیم کوب + اسیداستیک + سرکه => 8 روز بخیسانند => با فشار از پارچه بگذرانند => صاف

شربت گل سرخ (غنچه گل + آب جوش + شکر سفید): مسهل، درمان قرحه روده ها(1)

 

عوارض:

– مضر برای نیروی جنسی

• در افراد ضعیف ایجاد عطسه، زکام، ورم، آماس

• تشنگی

• سفید کردن مو
• --------------------------------------------
• منابع :

• 1-    کتایون احمدی.1386.دستورالعمل فنی کاشت، داشت ، برداشت و فرآوری گل محمدی
  2-    سیف اللهی. 1383. آفات جوانه خوار سبز گل محمدی

  ٣- گردآوری: حسن کریم زاده – مهرداد میرحسینی
  ٤- tarvijkhr.ir
   
• 5-  مجله پزشكي دكتر سلام
• 6- پورتال سلامت باغ دارو

      و ......................

در منطقه اشكورات همانطور كه دوستمان از پلام اشكور ذكر كرده است گل محمدي وجود دارد ولي گل محمدي بصورت كاربردي كه نياز اقتصادي روستائيان را برطرف كند وجود ندارد [ مثل كاشان و استان فارس ] اما بجاي آن تا دلتان بخواهد بوفور گل گاو زبان يافت مي شود و  بعنوان ممر درآمدي براي كشاورزان اشكور بشمار مي آيد .

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

ريواس كوههاي سپارده [ بالا اشكور ] و خواص درماني آن

 

 

ريواس كوههاي سپارده و خواص درماني آن

 

 

 

دوستان سلام

اسماعيل كيايي هستم  و امروز مي خواهم در مورد ريواس با شما صحبت كنم .ریواس کوه روستای سپاره بالا اشکور که در مسیر جاده قزوين كه جای بسیار  زيبا و دلربايي مي باشد.

اردیبهشت فصل از راه رسیدن گیاه ریواس است که فواید بسیاری دارد و از مناطق مختلف خصوصا اشکوری های عزیز و گردشگران قزوینی به این منطقه مي آيند . بعد از اينكه برف كوهها شروع به آب شدن مي كند . با پايان فررودين ريواس هم شروع به رشد مي كند و در ارديبهشت ماه قابل مصرف مي باشد .

برای رفتن به ریواس کوه سپارده از راه قزوین مي توانيم برويم  ولی   جاده اشکور    شیب تندی دارد  و خودرو هاي  سواری به ندرت از شيب آن گذر مي كنند  و خودرو هايي كه اکثرا شاسی بلند باشند مي توانند از جاده بگذرند . جاده اشكور خاكي بوده و سربالايي تند و باريك همين مسير جاده سپارده را اگر طي كنيم به قزوين مي رسيم . افتاب کوه ریواس کوه بسیار گرم مي باشد و باعث سوختن پوست صورت و بدن مي شود . حتما" بايد كلاه لبه دار استفاده گردد . كساني كه شب چادر مي زنند و شب را دركوه به صبح مي رسانند ، با گشت و گذار در اطراف كوه به وفور ريواس پيدا مي كنند . بهتر بگويم اين گياه لذيذ نه تنها مي توانند مصرف كنند بلكه بعنوان سوغات و تحفه براي دوستان و فاميل هم مي توانند استفاده بهينه بنمايند .

 

مشخصات گياه ريواس يا ريباس :

ریواس یا ریباس یا ریواج یک گیاه علفی است که در فصل بهارو اوایل تابستان میروید .به ساقه زیر زمینی این گیاه راوند می گویند .بهترین نوع ریواس آن است که از کشور چین می آورند و رنگ آن قرمز است و میانه آن زرد رنگ است و به آن ریوند چینی میگویند.

تركيبات غذايي موجود در ريواس :

ریواس غنی از فیبر و ویتامین هاي گوناگون ؛ سديم ؛ پتاسيم ؛ پروتئين ؛ قند ؛ كربوهيدرات ؛ كلسيم و ... مي باشد .

 

 

خواص دارویی  ريواس:

طبیعت آن سرد است ؛ مقوی ملین و کرم کش است.

لوز المعده را وادار به ترشح انسولین کرده و قند خون را کم میکند ؛ برای رفع جوش بدن مفید است.

برای بی اشتهایی-درد معده و بیماریهای کبد ی نافع است .

باعث تقویت معده و روده شده و تنظیم کننده ترشحات معده است.

سستی و خماری را بر طرف میکند و مسرت بخش است.

برای امراض وبایی و اسهال مفید است.خون را تصفیه میکند.

چکاندن آب تازه ریواس در چشم سبب تقویت بینایی واز بین رفتن لکه های سفید چشم میگردد.

ترکیب ریواس با آبلیمو و مالیدن آن به صورت باعث از بین رفتن جوش و لک میشود  برای تقویت موی سر نافع است .

اگر با حنا مخلوط شود رنگ مو را شرابی میکند .

جوشانده برگ های ریواس باعث تمییزی ظروف آلومینیومی میشود.

گردآوري و تنظيم : اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده

 

 

 

 

كاسني اشكورات براي پيشگيري از سرطان و كاهش دهنده كلسترول و ...

 

كاسني اشكورات براي پيشگيري از سرطان و  كاهش دهنده كلسترول و  ...

 

 

کاسنی گیاهی ساقه‌دار است که فواید بسیاری برای سلامتی دارد، از جمله این فواید رفع مشکلات گوارشی، پیشگیری از سوزش معده، کاهش دردهای مفصلی، دفع سموم کبد و کیسه‌صفرا، جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی، افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن و تقلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌باشد. همچنین مسکنی طبیعیست و در برابر تشکیل سنگ‌های کلیوی محافظی قوی محسوب می‌شود و مزایایی بسیاری برای کاهش وزن دارد. مهم‌تر از همه، این گیاه کوچک مکملی نیرومند در برنامه‌های غذایی محسوب می‌شود.

کاسنی در شرایط آب و هوایی متفاوت به خوبی رشد می‌کند و عموما در کنار جاده‌های اروپا، یعنی مکان‌هایی که برای اولین بار کشف شد دیده می‌شود، اما اکنون جزء گیاهان بومی آمریکا نیز به حساب می‌آید و به وفور در آنجا یافت می‌شود. برگ‌ها، شکوفه‌ها و ریشه کاسنی هر یک به نوبه خود خواص سودمند ویژه‌ای دارند و در بسیاری از فرهنگ‌ها برگ‌‌های آن به روشی مشابه با برگ‌های اسفناج به مصرف می‌رسد. ریشه آن اغلب به صورت پودر درآمده و جایگزین قهوه می‌شود، که بدین ترتیب اکثر فواید آن حفظ می گردد. کاسنی هزاران سال به عنوان مسکنی گیاهی در درمان بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و امروزه ارزش آن به اثبات رسیده است.

در باب ارزش تغذیه‌ای آن می‌توان گفت: کاسنی منبعی فوق‌العاده از ویتامین و مواد معدنیست از جمله روی، منیزیم، منگنز، کلسیم، آهن اسید فولیک بعلاوه ویتامین A،۶B،C،E وK. این فواید بعلاوه فوایدی که در زیر ذکر خواهد شد مهم‌ترین عواملی هستند که کاسنی را ماده‌ای ارزشمند برای سلامت بدل می‌کنند.

خواص گوارشی كاسني :

یکی از شایع‌ترین دلایل گنجاندن کاسنی در رژیم غذایی تاثیر آن در بهبود عملکرد سیستم گوارشی می‌باشد. کاسنی حاوی اینولین است که پروبیوتیکی قویست. پروبیوتیک‌ها طبقه خاصی از باکتری‌ها هستند که بر خلاف دیگر باکتری‌ها که موجب بیماری میزبان می‌شوند، در واقع برای میزبان مفیدند. اینولین به مقابله با برخی باکتری‌های مربوط به روده‌ و گوارش می‌پردازد از جمله بیماری رفلاکس اسیدی، سوء هاضمه و سوزش معده زیرا کاسنی، فعالانه میزان اسیدی بودن بدن را تقلیل می‌دهد.

بیماری‌های قلبی:

اینولین فقط برای سیستم گوارشی سودمند نیست، شواهدی دال بر کاهش میزان کلسترول مضر(LDL) بدن نیز وجود دارد. این ماده شیمیایی مضر در خون که به LDL معروف است یکی از دلایل عمده تصلب شریان و فشار خون بالاست زیرا هنگامی که به سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها می‌رسد به نوعی مانع از گردش خون می‌شود. همچنین می‌تواند زمینه‌سازِ حمله‌های قلبی و مغزی گردد. نکته بسیار جالب اینکه، فعالیت معبر شیمیایی ویژه اینولین برای کاهش ماده شیمیایی موسوم به کلسترول مضر نادر است، مگر آنکه فرد کربوهیدرات فراوانی مصرف کند بنابراین در این مورد تاثیر آن چندان هم سودمند نیست. با این وجود تحقیقات بیشتری در دست انجام است تا مشخص شود که چطور کاسنی می‌تواند در بهبود بیماری قلبی موثر باشد.

همچنین کاسنی مملو از فنول‌هاست که در بررسی‌های گسترده‌ای اثبات شده که از جمله عواملیست که مانع از لخته شدن خون و بی‌نظمی ضربان قلب می‌شود. فنول‌ها خواص آنتی‌اکسیدانی دارند و مطالعات حاکی از آن است که مصرف قهوه‌ با عصاره کاسنی به طور قابل توجهی، بیش از قهوه‌های متداول توازن سلول‌های خون و پلاسمای خون را در بدن بهبود بخشیده و احتمال بروز بیماری قلبی‌عروقی را کاهش می‌دهد.

پیشگیری از سرطان:

اگرچه هنوز تحقیقات در زمینه اثرات کاسنی برای اثبات مکانیسم دقیق پیشگیری از سرطان انجام می‌پذیرد اما مطالعات در زمینه انواع سرطان نشان می‌دهد که عصاره کاسنی موجب کاهش رشد تومورهای سرطانی می‌گردد. گزارشات اخیر حاکی از آن است که شهد موجود در کاسنی از کیفیتی برخوردار است که اجازه رشد به تومورها نمی‌دهد و از خواص آنتی‌اکسیدانی برخوردار است. پلی‌فنول‌ها و phytochemicals کاسنی، تاثیرات مثبتی بر پیشگیری از انواع مختلف سرطان از جمله سرطان سینه و سرطان‌‌های مرتبط با روده نشان داده‌اند.

کاهش دردهای مفاصل:

کاسنی به طور سنتی برای درمان آرتروز به کار گرفته می‌شد، و مطالعات نشان دادند که کاسنی به طور قابل توجهی دارای خواص ضدالتهابی می‌باشد که به همین دلیل موجب کاهش دردهای مفصلی – استخوانی می‌شود. در مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۰ ، گزارشات حاکی از آن است که ۷۰٪ از بیمارانی که از دردهای مفصلی-استخوانی رنج می‌بردند و با کاسنی تحت درمان قرار گرفتند و به طور قابل ملاحظه‌ای دردهایشان بهبود یافت. همچنین کاسنی را عموما برای کاهش دردهایی که عامل التهابی دارد، دردهای ماهیچه‌ای و درد مفاصل می‌توان مصرف نمود.

کاهش وزن:

کاسنی منبعی مفید برای فروکتوز است و اینولین به خودی خود شکلی از فیبر طبیعیست که اگر در برنامه غذایی گنجانده شوند به کنترل و کاهش وزن کمک شایانی می‌کنند. هر دوی این اهداف به تنظیم گرلین که نخستین اسید آمینه‌ای است که با احساس گرسنگی و رفتارهای غذاجویانه مرتبط است، کمک می‌کند. مصرف کاسنی موجب کاهش ترشح هورمون گرلین و منجر به کنترل پرخوری و ایجاد احساس سیری یا پری شکم می‌شود، که این امر در راستای تلاش برای کاهش وزن است!‌

یبوست:

یک‌بار دیگر، اینولین نقشِ فیبر طبیعی – که از برترین مزایای کاسنیست- را برای کاسنی‌خورها ایفا می‌کند! فیبر موجب تحرکات روده می‌گردد، حرکات حلقوی آن را افزایش داده و ترشحات اسید معده را بالا می‌برد. اساسا بدین معناست که عمل هضم به طور کلی بهتر صورت می‌پذیرد و یبوست تا حد زیادی کاهش می‌یابد. هنگامی که فرایند هضم منظم و روان باقی بماند، زمینه ابتلا به بیماری‌های روده و دیگر امراض از جمله دل‌درد و سرطان روده در افراد کاهش می‌یابد.

سیستم ایمنی:

کاسنی دارای خواص مفید فراوانیست که آن را به تقویت‌کننده‌ای نیرومند برای سیستم ایمنی بدن بدل می‌کند. تاثیرات آنتی‌باکتریال نیرومندی بر روی برخی از باکتری‌های خطرناک و مقاوم از خود نشان می‌دهد. در ضمن پلی‌فنول موجود در کاسنی نقش آنتی‌اکسیدانی و زدایندگی رادیکال‌های آزاد در رگ‌های خونی که زمینه‌ساز انوع بیماری‌ها یا امراض است، را ایفا می‌کند، از جمله این بیماری‌ها می‌توان به بیماری‌های قلبی و سرطان اشاره کرد.

اضطراب و دلهره:

کاسنی خواصی همچون داروهای مسکن دارد که اضطراب را کاهش داده و ذهن را آرام می‌سازد، بنابراین استرس و تاثیرات خطرناک آن بر بدن را از بین می‌برد. عصاره ریشه کاسنی به دلیل خواص آرامش‌بخشی به خواب راحت کمک می‌کند و از بسیاری از قرص‌های خواب‌آور مرسوم سالم‌تر است. کاهش استرس و اضطراب خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، عدم توازن هورمون‌ها، مرض بی‌خوابی، زوال عملکرد شناختی و پیری زودرس را تاحدودی تقلیل می‌دهد.

سلامت کلیه‌ها:

عصاره ریشه کاسنی به عنوان دارویی ادرارآور مورد استفاده قرار می‌گیرد که به دفع بیشتر ادرار کمک می‌کند. دفع دائم سالم و مکرر ادرار به دفع سموم بدن که در کبد و کلیه‌ها ذخیره شده کمک می‌کند و مانع از بیماری‌های خطرناکی که بر اثر انباشته شدن سموم در بدن پدید می‌آید می‌شود. همچنین دفع مکرر ادرار، وزن آب بدن را متعادل می‌سازد و حتی موجب کاهش چربی‌ها در بدن می‌شود، در حدود ۴٪ از حجم ادرار را چربی تشکیل می‌دهد که امکان انباشته شدن این چربی‌ها در جاهای مختلف بدن وجود دارد!

هشدارهای قابل توجه:

اگرچه می‌توان مزایای فراوانی برای کاسنی برشمرد، اما در صورت بارداری مصرف بیش از حد آن غیرمجاز است، زیرا ممکن است موجب خونریریزی گردد و احتمال سقط جنین غیرعمدی را افزایش دهد. اگرچه تحقیقات در این زمینه کافی نیست اما همان تحقیقات نشان می‌دهد که در دوران شیردهی نیز مصرف بیش از حد آن ممنوع می‌باشد زیرا کاسنی از طریق شیر مادر به کودک منتقل می‌شود.

علاوه بر این، این گیاه ارتباط مستقیمی با گیاه ابروسیا، گل همیشه بهار و گل مروارید دارد بنابراین در صورتی که به این گیاهان واکنش‌های آلرژیک نشان می‌دهید، امکان بروز این واکنش‌ها با مصرف کاسنی هم وجود دارد. با پزشک خود مشورت کنید یا پنل آپدیت‌شده آلرژی همیشه همراه خود داشته باشید تا دچار واکنش‌های آلرژیک نشوید و پیش از آنکه ماده غذایی جدیدی به برنامه غذایی خود بیافزائید، با پزشک خود مشورت کنید. و در خاتمه، اگر از سنگ صفراوی رنج می‌برید، مصرف بیش از حد کاسنی این مشکل را تشدید می‌کند پس به طور قطع با پزشک خود در این باره صحبت کنید، حتی اگر این مشکل مربوط به سال‌ها پیش باشد.

در کنار همه این موارد، عصاره کاسنی را به غذا، قهوه یا هر آنچه که میل می‌کنید، بیافزائید و از فواید فوق‌العاده‌ای که این ماده برایتان به ارمغان خواهد آورد، لذت ببرید! [ منبع مجله سلامت]

لازم به توضيح مي باشد كه كاسني براي كساني كه ناراحتي كبدي دارند بي نهايت موثر است . به كبد كه تسويه خانه بدن است كمك مي كند كه خوب كار كند . بقولي كبدي بيماري خود را نشان نمي دهد و كساني كه براثر بيماري كبدي مي ميرند خود نميدانستند مشكل شان چيست . خرابي كبد يعني مرگ خاموش مگر اينكه فرد خود را هر چند وقت  چكاب كند و چربي كبدش را اندازه گيري كند . بعلت يبوست شديد و تيرگي مدفوع خيلي ها زجر مي كشند سالها قبل يكي از اطبا به پدرم سفارش كرد عرق كاسني و عرق بيد مصرف كند تا هم يبوستش درمان شود و هم رنگ مدفوع از تيرگي به روشني بگرايد . بعد از چند هفته مصرف عرق كاسني و بيد تقريبا مشكل ما حل شد . البته  شستشوي كبد و پاك كردن يكي از كارهاي كاسني مي باشد . البته حقير به ديگران توصيه نمي كنم ولي خودم به تجربه از كاسني معجزه ديدم . بدون مشورت پزشك و كساني كه داروهاي گياهي را مي شناسند از مصرف آن خودداري نماييد البته در مصرف هر دارويي اگر رعايت اعتدال را بنماييم مشكلي پيش نمي آيد ‍[اسماعيل اشكوركيايي]

تحقيق و گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده