نام آوران اشكور - ايرج محمد پور بلترك [قسمت ششم][اشكور عليا بخش رحيم آباد ش رودسر]

 

  
 

نام آوران اشكور -  ايرج محمد پور بلترك [ از اشكور عليا بخش رحيم آباد] [قسمت ششم]

پرفسور و شميدان برجسته و نخبه بين المللي جناب آقاي ملك پور بلترك

 

 

 

پرفسور ایرج محمد پور شیمیدان برجسته در روستاي بلترك اشكور متولد شدند و بعنوان يكي از استادان برتر شيمي در دانشگاه اصفهان به تدريس و تحقيق مشغولند  . وي  دارای مقالات بسیار زیادی در مجلات بین المللی هستند بعنوان يكي  از چهره هاي علمی و نخبه واستاد برجسته دانشگاهی در رشته شيمي  به شمار می روند  و در سال 1387 رتبه دوم پژوهش هاي بنيادي جشنواره ي بين المللي خوارزمي را كسب نمودند و از طرف رئيس جمهور وقت پيام تقدير و تشكر دريافت نمودند . ايشان بعنوان دانشمند برتر ايراني توسط موسسه اطلاعات علمي بين المللي آي اس آي  انتخاب شدند  .

لازم به توضيح مي باشد:روستای بلترک در۶۴ کیلومتری بخش رحیم آباد و ۷۹ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رودسر واقع شده و با روستاهای ولنی،لیاسی و میانرود همسایه می باشد.اغلب ساکنان این روستا با کشاورزی و دامداری و زنبورداری امرار معاش می کنند  و محصولات تولیدی آنان اکثرا فندق و گل گاوزبان و عسل می باشد.

با توجه به چشم انداز زیبا و طبیعت منحصر به فرد سالانه گردشگرانی بسیاری از این روستا دیدن می نمایند.

تحقيق و گردآوري : اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده ساكن تهران

 

علي شير خدا؛شجاع ترين و با هيبت ترين انسان روي زمين [ قسمت اول]

علي شير خدا؛شجاع ترين و با هيبت ترين انسان روي زمين[قسمت اول]

 

علي اي هماي رحمت تو چه آيتي خدا را

که به ماسوا فکندي همه سايه‌ي هما را

دل اگر خداشناسي همه در رخ علي بين

به علي شناختم به خدا قسم خدا را

به خدا که در دو عالم اثر از فنا نماند

چو علي گرفته باشد سر چشمه‌ي بقا را

مگر اي سحاب رحمت تو بباري ارنه دوزخ

به شرار قهر سوزد همه جان ماسوا را

برو اي گداي مسکين در خانه‌ي علي زن

که نگين پادشاهي دهد از کرم گدا را

بجز از علي که گويد به پسر که قاتل من

چو اسير تست اکنون به اسير کن مدارا

بجز از علي که آرد پسري ابوالعجائب

که علم کند به عالم شهداي کربلا را

چو به دوست عهد بندد ز ميان پاکبازان

چو علي که ميتواند که بسر برد وفا را

نه خدا توانمش خواند نه بشر توانمش گفت

متحيرم چه نامم شه ملک لافتي را

بدو چشم خون فشانم هله اي نسيم رحمت

که ز کوي او غباري به من آر توتيا را

به اميد آن که شايد برسد به خاک پايت

چه پيامها سپردم همه سوز دل صبا را

چو تويي قضاي گردان به دعاي مستمندان

که ز جان ما بگردان ره آفت قضا را

چه زنم چوناي هردم ز نواي شوق او دم

که لسان غيب خوشتر بنوازد اين نوا را

«همه شب در اين اميدم که نسيم صبحگاهي

به پيام آشنائي بنوازد و آشنا را»

ز نواي مرغ يا حق بشنو که در دل شب

غم دل به دوست گفتن چه خوشست شهريارا

شجاعت و هيبت على عليه السلام

انا وضعت فى الصغير بكلاكل العرب و كسرت نواجم قرون و ربيعة و مضر.

(نهج البلاغه خطبه قاصعه)

صفت شجاعت يكى از اركان اصلى فضائل نفسانى است و عبارت است از عدم تزلزل نفس در امور خطيره و هولناك،و مظهر تام و مصداق حقيقى آن وجود على عليه السلام بود.

 خدمات نظامى آنجناب چه در غزوات رسول اكرم صلى الله عليه و آله و چه در جنگهاى دوران خلافتش (جنگهاى جمل و صفين و نهروان) شمه‏اى از هيبت و شجاعت او نگارش گرديد ليكن هر چه در اينمورد گفته و نوشته شود اندكى از بسيار و يكى از هزار بيشتر نخواهد بود.

بنا بنقل مورخين رنگ على (ع) گندمگون،چشمان مباركش درشت و جذاب،ابروانش پيوسته و پر پشت،دندانهايش محكم و سفيد و چون مرواريد بود.دست و بازو و ساعد بى نهايت قوى و گوشت آن پيچيده و محكم و در تمام عرب بسطبرى بازو و محكمى عضلات مشهور بود چنانكه گوئى گوشت و پوست و استخوان آنرا كوبيده و آنگاه دست بازو و ساعد ساخته‏اند.

على عليه السلام متوسط القامه بود و تمام گوشت بدن او ورزيده و محكم و چون آهن صلب بنظر ميآمد و بطور كلى آنحضرت در اعتدال مزاج و رشد جسمانى و در نهايت نيرومندى بود.مورخين عموما معتقدند كه شجاعت و زورمندى على عليه السلام در تمام عرب منحصر بفرد بود،پدرش ابو طالب او را با جوانان عرب بكشتى وا ميداشت و آنحضرت با اينكه از جهت سن خيلى كوچكتر از آنان بود ولى با سرعت عجيبى آنها را بر زمين ميزد.از زبير بن عوام نقل كرده‏اند كه قسم ياد كرد و گفت در هيچيك از جنگها از هيچ شجاعى نترسيدم مگر در مقابل على عليه السلام كه از شدت وحشت خود را گم ميكردم.و اين تنها زبير نبود كه از مقابله با او وحشت مينمود بلكه تمام قهرمانان نيرومند و مردان رزم از تصور مقابله با او بوحشت افتاده و در برابرش عرض اندام نميكردند چه خوب گفته شاعر:

اغمد السيف متى قابله‏ 
كل من جرد سيفا و شهر ⁽¹⁾

هيبت على عليه السلام بحدى بود كه چون چشم مبارزى باو ميافتد رعب و وحشت سراسر وجودش را فرا ميگرفت و در اثر هيبت آنحضرت نيروى هر گونه مقاومت و تهاجم از وى سلب شده و با كمال درماندگى طعمه شمشير او ميگشت چنانكه خود آنجناب در پاسخ اين سؤال كه بچه چيزى بر مبارزان غلبه كردى فرمود كسى را ملاقات نكردم جز اينكه او مرا عليه جان خود كمك نمود (سيد رضى عليه الرحمة دنبال كلام امام فرمايد مقصود حضرت تمكن هيبت او در دلها است) ⁽²⁾ رشادتها و جانفشانيهاى او در غزوات پيغمبر صلى الله عليه و آله همه را متحير و متعجب نمود و خوابيدن وى در شب هجرت پيغمبر صلى الله عليه و آله در فراش آنحضرت از يك قلب قوى و روح بزرگ حكايت ميكند،ثبات و پايدارى على عليه السلام در صحنه‏هاى كارزار در برابر حملات عمومى دشمن براى مردم ديگر محال و غير ممكن است.معاويه براى اينكه لشگر آرائى خود را بگوش على عليه السلام برساند در يكى از نامه‏هاى خود به آنحضرت نوشت كه سپاهى عظيم براى جنگ او آماده نموده است،طرماح بمعاويه گفت ترسانيدن تو على را از زيادى و انبوهى سپاه مثل ترسانيدن مرغابى است بزيادى آب!

حضرت سجاد عليه السلام در مجلس يزيد ضمن ايراد خطبه‏اى كه خود را معرفى ميكرد بپاره‏اى از اوصاف و فضائل على عليه السلام اشاره نمود و فرمود:من پسر كسى هستم كه از همه قوى‏تر و شجاع‏تر و در عزم و اراده از همه استوارتر و چون شير دليرى بود كه در هنگام جنگ و كشيده شدن نيزه‏ها و نزديك شدن سواران آنها را مانند آسياب نرم ميكرد و مانند تند بادى كه در گياه خشگيده بوزد آنها را پراكنده ميساخت ⁽³⁾ .

اين توصيفى كه امام چهارم درباره شجاعت جد بزرگوارش نموده از نظر علاقه و رابطه خانوادگى نبوده است بلكه يك حقيقت غير قابل انكارى است كه يك امام از امام ديگر كه مقام و منزلت او بهتر از همه آشنائى داشت آنرا بيان نموده است.

شيخ مفيد شجاعت آنحضرت را نوعى اعجاز دانسته و مينويسد:هيچ جنگجوى كار آزموده‏اى ديده نشده است كه هميشه در جنگ پيروز شود بلكه گاهى بر دشمنش غلبه كرده و گاهى نيز شكست خورده است و همچنين ضربت شمشير هيچ دلاورى هميشه چنان نبوده است كه دشمن در اثر زخم آن جان سپرد بلكه گاهى فوت كرده و گاهى هم بهبودى يافته است و چنين امرى در طول تاريخ سابقه ندارد مگر امير المؤمنين عليه السلام كه با هر هماوردى بمبارزه برخاست بر او چيره گشت و بهر رزمجوئى ضربتى زد او را بهلاكت رسانيد و اين هم از موجباتى است كه او را از همگان ممتاز ميكند و خداوند جريان عادى امور را در هر جا و زمان بوسيله او بهم زده و وجود وى يكى از نشانه‏هاى روشن خداى تعالى ميباشد ⁽⁴⁾ .

قوت قلب على عليه السلام كه از ايمان و يقين وى سر چشمه مى‏گرفت در هيچ‏بشرى ديده نشده است،روزى در جنگ صفين بچهره خود نقاب زده و بصورت يك فرد ناشناس در جلو صفوف شاميان مبارز ميطلبيد پس از آنكه گروهى از مبارزان شام را بخاك هلاكت افكند معاويه بعمرو عاص گفت:اين شجاع قويدل كيست؟

عمرو گفت يا عبد الله ابن عباس است!و يا خود على است معاويه گفت چگونه ميتوان تشخيص داد؟

عمرو گفت:ابن عباس مرد شجاعى است ولى در مقابل حمله عمومى سپاه باين انبوهى نميتواند مقاومت كند تمام سپاهيان را فرمان حمله بده.كه از جاى بجنبند و باين جنگجو حمله كنند اگر رو گردانيد ابن عباس است و اگر ثابت و پا بر جا ماند على است زيرا على از تمام عرب اگر بمقابله‏اش برخيزند رو نميگرداند چه رسد بسپاه تو ⁽⁵⁾ .

پى‏نوشتها:

(1) تمام مردان شمشيركش هنگام برخورد با او شمشير خود را غلاف ميكردند.

(2) قيل له:باى شى‏ء غلبت الاقران؟فقال عليه السلام:ما لقيت احدا الا اعاننى على نفسه .يؤمى بذلك الى تمكن هيبته فى القلوب.

نهج البلاغهـكلمات قصار.

(3) بحار الانوار جلد 45 ص 138

(4)ارشاد مفيد جلد 1 باب 3 فصل .56

(5) خود حضرت امير عليه السلام نيز در نامه‏اى كه بعثمان بن حنيف نوشته ميفرمايد:و الله لو تظاهرت العرب على قتالى لما وليت عنهاـبخدا سوگند اگر تمام عرب به پشتيبانى يكديگر بجنگ من برخيزند من از آنها رو گردان نميشومـنهج البلاغه نامه 45

گردآوري اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده / ساكن تهران

 

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت هشتم]

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت هشتم]

آستان مقدسه هفت امام روستاي رودبارك اشكورات رودسر

 

 

 

 

 

این بقعه در نزد مردم اشكورات دارای ارزش و اعتبار مذهبی بسیار بالایی است در كنار این بقعه مزار بسیاری از علمای كه در حوزه های مختلفی در حال تدریس بودن بعد از وفات به اینجا منتقل شده اند وجود دارد . آدرس : بخش رحیم آباد – دهستان اشكور سفلی – روستای رودبارك عکس : محمد علی عابدی تهیه وتدوین : خانه جهانگردی

 روستاي رودبارک با روستاهاي نرکي و توسه­چال همسايه بوده ودر35 کيلومتري بخش رحيم­آباد و 50 کيلومتري جنوب شرقي شهرستان رودسر واقع شده است.

در قرن سوم هجري قمري به دستور ناصرالحق ابومحمد حسن معروف به حسن اطروش ( از القاب امام زين العابدين ) نوه حسن بن زيد در روستاي رودبارک مسجدي ساخته شد که بعدها اين مسجد بنام آستانه هفت امام معروف گشته است. با اينکه هفت امام در اين بقعه به خاک سپرده شده­اند، ليکن هيچکس نبود که در ان زمان نام يکي از آنها را به خاطر داشته باشد.

در داخل آستانه يک ميله آهني قراردارد که مزار هفت امامزاده را از قسمت ديگر آستانه جدا مي­کند.

 چشمه ه­ايي نيز در پايين آستانه قراردارد که آب آن شور و براي دفع امراض از آن استفاده مي­شود. 

خصوصيات ظاهري آستانه هفت امام به شرح زير است :

فاقد صندوقچه، سه در چوبي دو لنگه در سه جهت غرب و شرق و شمال، چهار طرف ايوان، تعداد 22 ستون که با آجر البرز ساخته شده است و  دردورادور آستانه، يک در دولنگه فلزي در ورودي ايوان، يک ستون چوبي در وسط آستانه و سراسر بام پوشيده از سفال است.

تخته چوبهايي نيز در آستانه قراردارد که برروي آنها عبارات زير حک شده است :

                 ابر آمد و زار زار بر سبزه گريست                         بي باده گلرنگ نمي­بايد زيست

                 اين سبزه که امروز تماشاگه ماست                         تا سبزه خاک ما تماشاگه کيست

    له ملک نيادي کل يوم لدوللموت و انبوللخراب                 في سنه 1223

          آيه ان يکاد نيز به شکل کامل به روي تخته چوب ديگري حک شده است .

درب چوبي هيبت

 

  درب چوبي که به بي بي هيبت معروف مي­باشد، در قسمت غربي ديوار آستانه نصب گرديده و اعتبار زيادي به آستانه هفت امام بخشيده است. تا کنون اين درب دوبار توسط کساني به سرقت رفته، ولي به لطف خدا دوباره به جاي خودش برگشته است.
منبع: يگانه چاكلي،؛حسن، كتاب جغرافياي تاريخي اشكور ،ناشر تابان،چاپ اول سال 1381

بنده در خصوص اشكورات مطالب زيادي از يگانه چاكلي خوانده و در اختيار ديگر هم قرار داده ام جا دارد كه از ايشان تشكر شود . محققيني مثل يگانه و باباخاني و آرنگ باعث معرفي اشكورات با ساير نقاط اشكور شده اند كه خدا انشاء به ايشان جزاي خير دهد . تا ده سال قبل بسياري مردم از اشكورات كمترين اطلاعات را داشتند ولي در سالهاي اخير با ايجاد سايت و وبلاگهايي توسط دوستان اشكور بخوبي شناسانده شده و حتي اين عمل باعث جذب توريست و مسافر به منطقه شده است . خدا كند كه خشكسالي كه مردم اين ديار را به ستوه درآورده رفع گردد ؛ تا مردم اين ديار به كمتر به شهرهاي بزرگ سفر كنند و با ادامه زندگي در اين ديار نام آنرا براي هميشه زنده نگه دارند همانطور كه هزاران سال هست نام و آوازه آن برسر زبانها هست .

گردآوردي و تنظيم اسماعيل اشكور كيايي متولد 48 روستاي سپارده - ساكن تهران بزرگ ...

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه لشكان اشكور [ قسمت پنجم]

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت پنجم]

امام زادگان هاشم و محتشم لشکان اشکورات رودسر

در داخل بافت مرکزی روستای لشکان از توابع اشکورات علیاشهرستان رودسر ودر تپه طبیعی دهکده یکی اززیباترین بقاع متبرکه منطقه اشکورات وجود دارد که در نزد اهالی به نامهای هاشم و محتشم معروف استاین بنا دارای ۴ایوان و۵پشته است که دو پشته آن در داخل ایوان و۳پشته آن در بیرون ایوانها قرار دارد.بنا دارای ستونهای چوبی لاچنگری است در گذشته دارای سقفی از سفال چین بوده ولی در حال حاضربصورت حلبسر جلوه می کند..

این بنا دارای دو در ورودی است که یکی در قسمت جنوبی و دیگری در قسمت شرقی است در دو طرف دودرورودی دو طاق نما باطاق هلالي ديده مي شود.در داخل بقعه ضریح چوبی ساده ای قرار دارد و در سمت غرب آن۳ طاق نما باطاق های هلالی مشاهده میشود.مصالح استفاده شده در بنا از سنگ و گل و چوب تشکیل شده سقف آن در گذشته سفال ودر حال حاضر از حلب است.

در بررسی این مکان و محوطه های اطراف آن سفال های از قرن ۸ و قرن ۹هجری دیده شده.

یکی از بارزترین تزیینات این بنا ۵پشته بودن سقف آن است که به طرز زیبایی چکش برگردان شده است.همچنین ستونهای لاچ لنگری با سرستون های زیبای آن از عوامل هنری و تزیینی بنا محسوب میشود.با توجه به روایتهای اهالی منطقه و همچنین نوع مصالح و فرم بنا و ستونهای لاچ لنگری که قابل مقایسه با دیگر بناهای دوره قاجار است به نظر میرسد قدمت بنا به دوره قاجاریه برسد.

این اثر ارزشمند تحت شماره ۱۰۵۸۹مورخ۱۳۸۲/۸/۲در فهرست آثار ملی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است

گردآوری:عارف باباخانی [حقيير اسماعيل اشكور كيايي از روستاي سپارده از طرف اهالي اشكورات از زحمات شبانه روزي استاد بزرگوار باباخاني تشكر مي نمايم .ايشان در شناساندن منطقه و جذب توريست و مسافر نقش ارزنده اي را در اين سالها ايفا نمودند. خداوند در پناه امام زمان ايشان را حفظ نمايد. انشاء الله

 

امام زاده سيد هاشم واقع در شرق روستاي وربن و روستاي سورتله اشكور

در3کیلومتری شرق روستای وربن وروستای سورتله برروی تپه ای مشرف به تعداد زیادی روستا بقعه کوچکی است بنام امام زاده آقاسیدهاشم.از دیرباز مکان این امام زاده زیارت گاه بسیاری از مردمان روستاهای اطراف بوده است.کمتر کسی را در روستاهای اطراف امام زاده میتوان یافت که حد اقل یک بار به زیارت این مکان باصفا نرفته باشد.بسیاری از مردم نیز به قصد تفرج در طبیعت ونیز کوه گردی گذرشان به این امام زاده افتاده است.بدلیل قرارگرفتن درمکانی که مشرف به روستاهای زیادی هست،میشود گفت که تمام مردم این روستاها،بقعه آقاسیّد هاشم رامیشناسند.بسیاری از مردم نیزبرای گرفتاریهای جور واجورزندگی به این مزارمتوسل میشوندونذوراتی نیز اهداء می کنند.درحال حاضراین بقعه ازساختمانی بسیارکوچک برخورداراست.ضریح کوچکی نیز زینت بخش داخل بقعه میباشد.بدلیل فقر مادی مردم روستاهای اطراف وهم دستری مشکل به این بقعه بدلیل فقدان جاده این مکان باصفاچندان شناخته شده نیست.گرچه هرکس تنها یک بار به زیارت این مکان رفته ودرجوارچشمه لوران خانی که به فاصله کمی از بقعه می باشد آبی اشامیده است،همیشه آرزوی بازگشت دوباره به این مکان را دارد.هنگامی که روی صخره کناربقعه می ایستی روستاهای ایرمحله،ایزین،ریسن،برمکوه،کیاسه،دوآب،پینوند،اکبرآباد،صمدآباد،وربن،سورتله،اینی،توسه چالک وبسیاری دیگر از روستاها به وضوح قابل روئیت می باشند.روستای تابستان نشین راسران که درجواربقعه قراردارد،درایام بهار وتابستان پذیرای زائران این مکان مقدس هست.

وجودآب وهوای پاک ونیزکوه ها وتپه ماهورها ونیزجنگل پائین دست امامزاده این مکان را به تفرجگاهی آرامش بخش تبدیل کرده است.وجوداشکال گوناگون که درصخره هاوسنگهای اطراف درطول سالیان متمادی ایجادشده است،برای زائران این مکان مقدس بسیارشگفت انگیزاست.مردم روستاهای وربن وسورتله واینی دربیشتراوقات فراغت به این مکان متبرک سفرمیکنندتابه روح وجسم صفا وآرامش بدهند

 

      گردآوري  و تنظيم اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده اشكور - ساكن تهران بزرگ

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت چهارم]

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت چهارم]

امام زاده بزرگوار ايرمحله  معروف به امام زاده ... چالكه واقع در روستاي ايرمحله سورچان اشكور
سورچان مجموعه ای از دهکده های کهن در حوزه ی جغرافیایی اشکور سفلی ( دهستان شوییل = تقسیمات جغرافیایی فعلی ) است که روستاي ايرمحله را هم شامل مي شود سورچان به لحاظ تاریخی و قدمت تشکیل تمدن انسانی پیش از میلاد بر می گردد.

امام زاده سيد عمران روستاي درسنك اشكور  رودسر

درسنک . [ دّ ر سٍ ن َ ک ] دهی است جزء دهستان اشکور بالا از بخش رحیم آباد شهرستان رودسربالاتر از بخش شوئیل و 130 کیلو متری قزوین واقع شده است .

 

عكس: امام زاده سيد عمران روستاي درسنك اشكور رودسر

 گردآوري و تنظيم از :  اسماعيل اشكور كيايي م 1348 سپارده ساكن تهران بزرگ ....

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت سوم]

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت سوم]

بقعه متبركه امامزاده سيد علي كيا روستاي نيلو

نیلو یکی از روستاهای اشکور سفلی، در۲۰ کیلومتری جنوب رحیم آباد شهرستان رودسر، در جوار شرقی جاده کوهستانی اشکور، بین سفیدآب و روستای جیرکل واقع شده است. نام نی لو از دو عبارت «نی» و «لو» تشکیل شده است. نی اسم گیاهی است که قبلا" در این محل میروئید و کلمه «لو» به زبان محلی به معنی زیاد (دراز) می‌باشد بنابراین نیلو یعنی محلی که نی زیادی می روئید. بقعه متبرکه آقا سید علی کیا، در این روستا واقع است که مردم منطقه اشکور به آن اعتقاد زیادی دارند.

امامزادگان  آقا سيد كمال الدين و آقا سبد غياث الدين و آقا سيد جمال الدين کاکرود اشكور

 روستایی از توابع بخش رانکوه شهرستان املش در استان گیلان ایران است. در این روستا سه امامزاده مدفون هستند

1-      سید کمال الدین فزند سید قوام الدین مرعشی مروج تشیع در دارالمرز ( گیلان و مازنداران ) که در بالای تپه ای بنام قراتبه بین روستای کاکرود و روستای امام مدفون است و مورد عنایت اهالی روستای امام و کاکرود و روستاهای اطراف است

2-       امامزاده دوم سید غیاث الدین ابن عبدالوهاب ابن سید غیاث الدین ابن سید کمالدین ابن سید قوام الدین مرعشی که معلوم نیست مدفن او کجاست

3-       سید جمال الدین که در کتب تاریخ از قول اهالی نوشته اند که از فرزندان امام موسی کاظم است این امام زاده در کنار مسجد امام حسین کاکرود مدفون است و هرساله پذیرای زئران فراوانی است و به احترام این امامزاده هرساله در روز عاشورا از روستاهای اطراف هیات های عزا داری به این روستا رو می آورند و مراسم علم بر چینی( محلی=علم واچینی)در ظهر عاشورا که علمدارن میمنه و میسره و قلب سپاه حسین بن علی کشته می شوند سه قطعه چوبی که به یاد علم های این سه فرمانده مزین به پارچه های سبز رنگ است در یک مراسم حزن انگیز ونوحه های جانسوز باز می شوند و بعد اهالی این روستا زوار و مردم حاضر پذیرایی می کنند.

بقعه متبركه سيده سليمه از سادات آل كيايي در روستاي در درگاه

در این‌ روستا بقعه‌یی‌ متبرکه‌ نیز قرار دارد که‌ به‌ “سیده‌ سلیمه‌” معروف‌ می‌باشد که‌ از سادات‌ کیایی‌ می‌باشد [ آل كيا به دويست سال بر گيلان حكومت كردند كه اشكور يكي از نواحي محل حكومت آنان بود و حاكم جداگانه اي داشت كه از سوي مركز حكومت يعني لاهيجان نسب مي شد ] و دارای‌ صندوقچه‌ چوبی‌، در ورودی‌ بقعه‌ دولنگه‌ ساده‌ چوبی‌، بنای‌ بقعه‌ از سنگ‌ و خشت‌ می‌ باشد.در حیاط‌ بقعه‌ آرامگاه‌ مرد خدا و مومن‌ منطقه‌ که‌ سالیان‌ درازی‌ به‌ مردم‌ خدمت‌ نموده‌ وجود دارد به‌ نام‌ مرحوم‌ مغفور حسن‌ علی‌ پور فرزند علی‌ و این‌ تنها قبری‌ است‌ که‌ در آرامگاه‌ معروف‌ منطقه‌ وجود دارد و این‌ بقعه‌ از منزلت‌ خاصی‌ در میان‌ مردم‌ منطقه‌ برخودار می‌باشد.

بقعه متبركه امامزادگاه آقا سيد حسين و آقا سيد جلال روستاي شوك اشكور

شوك يا شهوك  را امیر کیایی (سید رضا کیا) پس از احداث قلعه ای از خشت پخته و ایجاد عمارات و ساختمان هایی برای خود و سرداران و خدمتگزاران تخت ییلاقی خود گردانید. به نظر می رسد نام روستای شوک تصحیفی از شهوک به حذف «ها» بوده باشد .منبع : كتاب نامها و نامداران گیلان، ص 282 .اي روستادر 38 کیلومتری بخش رحیم آباد و 53 کیلومتری جنوب غربی شهرستان رودسر واقع شده است.به قول محلی‌ها، واژه «شوک» تغییر یافته شه‌وک و شاه‌وک، به معنی محل شاه است. 

بقاع متبركه روستاي زيباي شوك :  دو بقعه متبركه در روستاي زيباي شوك اشكور وجود دارد كه به امامزادگان آقا سیدحسین و سیدجلال (علیهما السلام) معروف می باشند. آستان امامزادگان آقا سیدحسین و سیدجلال (علیهما السلام) در بخش رحیم آباد شهرستان رودسر، دهستان اشکور سفلی روستای شوک واقع شده است . در سايت پلرود رود زندگي بقعه ي واقع در شوك چنين توصيف شده است : بقعه ای نیز در این روستا در کنار مسجد جامع قرار دارد که مشخصات ظاهری آن به شرح زیر است:

«دارای دو صندوقچه چوبی که یکی از آنها بزرگتر است، یک در دو لنگه چوبی بزرگ، هفت پنجره چوبی دو لنگه در چهار طرف بقعه، یک ستون ساخته شده با سیمان و گچ در ورودی بقعه که بر روی آن یک فیلفا (ستون هایی که قطر دایره آنها به 80،70 سانتی متر می رسد و در وسط بناهای عریض در یک ردیف می سازند و سرکش را بر آنها استوار می کنند) و بر روی فیلفا 12 واشان در طرف غرب و 12 واشان در طرف شرق استوار است، دیوار بقعه گچ کاری و سراسر بام سفال به سر است. آرامگاه مرحومه صفورا درویش علی متوفی 20/2/1371 در داخل بقعه می باشد. در محوطه قبرستان اطراف بقعه یک درخت آزاد قدیمی و دو درخت گلابی وحشی وجود دارد. شوک از روستا‌های اشکور سفلی (جیر ولایت) است که باغ‌های فندق، گردو، به و سیب محلی آن را در برگرفته‌اند. ""ميوه به"" نرم و شیرین این روستا شهرت خوبی دارد..

امام زاده سيد جلال و سيد حسين روستاي شوك

 

امام زاده سيدجلال و سيدحسين روستاي شوك

امام زاده سيد جلال و سيد حسين روستاي شوك

آستانه مبارك آقا سيد حسين بن موسي الكاظم و خواهران اين امامزاده در روستاي سجيران اشكور

آستانه مبارک آقا سید حسین بن امام موسی الکاظم و خواهران این امامزاده به نام های بی بی هیبت و بی بی سکینه در روستای سجیران از توابع دهستان اشکور سفلی در بخش رحیم آباد که به شماره ۲۸۲۳۴۴۴۲۶ در اداره اوقاف به ثبت رسیده است. این آستانه در ضلع شرقی رودخانه پلورود و در ۱ کیلومتری جاده اصلی روستای سجیران قرار دارد. این آستانه از اعتبار خاصی در منطقه برخوردار است و به طور مرتب زائر دارد و بیشترین زوار آن را روستاهای اطراف تشکیل می دهند. در این آستانه این امامزاده جلیل القدر و خواهران او مدفون اند. آستانه در دشت وسیع سر سبزی قرار گرفته که دور تا دور آن را درختان کهنسال آزاد بزرگی احاطه کرده اند و محیط روحانی دلپذیری بوجود آورده است. در کتاب از آستار تا استرآباد نوشته استاد بزرگوار ستوده  آمده است که:

بقعه ی آقا سید حسین (ع) در روستای سجیران اشکور، بنای اصلی بقعه اطاقی ساده و زگالی است. طرف شرق آن دو خواهر همین امام زاده به نام های بی بی سکینه و بی بی هیبت به خاک سپرده شده اند. سه طرف شرقی و جنوبی و غربی ایوان دارد. ایوان ها دارای ستون های چهار سو و سر ستون های پر کار است بر یکی از سر ستون های غربی این عبارت خوانده می شود این آستانه بدست استاد حسین تمام شد. سند۱۲۸۶ لبه ی بام سه پشته و سراسر بام لت پوش است در محوطه ی باز اطراف بقعه درختان لی و آزاد زیاد بود.

 امروزه بام آن را حلبی است و گنبد حلبی سبز کوچکی بر فراز آن قرار دارد. این آستانه بسیار بزرگ می باشد دارای دو اطاق است که یکی قبر آقا سید حسین قرار دارد که صندوق آن بزرگ می باشد و به ارتفاع ۵/۱ مترمی باشد و در اتاق دیگر قبر آن دو خواهر بزرگوار قرار دارد که ارتفاع آن یک متر و در کنار هم می باشند دیدنی ترین قسمت امامزاده علاوه بر درختان کهنسال و قبور امامزاده ها، سقف چوبی بسیار زیبای آن است که در چهار ردیف به شکل بسیار زیبایی چوببری شده است، چوب آن سلم (سرو) می باشد که در پایین روستا کنار رودخانه به وفور یافت می شود از ضلع غرب این امامزاده، امامزاده آغوزبن کندسر دیده می شود.

امام زاده سيد يحيي عليه السلام روستاي ليما اشكور
امام زاده سيد يحيي (ع) ليما مردم ليما از عاشقان اين امامزاده مي باشند و اعتقاد وصف نشدني به امامزاده دارند.و هر روزه زايران زيادي به اينجا مي آيند. روستای لیما در استان گیلانه که در ۶۳ کیلومتری جنوب شهرستان رودسر، بخش رحیم آباد، منطقه زیبای اشکور در میان جنگل های معتدل خزری و کوه های سر به فلک کشیده البرز و مردمانی متمدن قرارداره.
روستای لیما بخاطر جاذبه های زیبا و طبیعت دیدنیش به عروس اشکورات معروف مي باشد.

بقاع متبركه امام زاده قاسم  و امام زاده ابراهيم روستاي لسبو اشكور

در فرهنگ جغرافیایی ایران مطالب زیر درباره لسبو آمده است: لسبو از دهستان اشکور پایین شهرستان رودسر، 63 کیلومتری جنوب رودسر، سرراه عمومی مالرو اشکور به قزوین، بقعه ای به نام امامزاده قاسم و ابراهیم دارد که بنای آن قدیمی است (كتاب از  آستارا تا استارباد، ج2، ص 388) امامزاده قاسم و ابراهیم هر دو از فرزندان امام موسی کاظم (ع) می باشد. در میان زیارتگاه های اشکور زیارتگاه لسبو از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و هر ساله افراد زیادی را از مناطق مختلف به قصد زیارت به سوی خود می کشاند. مشخصات ظاهری زیارتگاه لسبو به شرح زیر است: بنای اصلی زیارتگاه از سنگ و خشت است. دارای صندوقچه چوبی، طرف شرق و غرب این بنا ایوانی به پهنای دو متر است. شانزده ستون چهار سوی قدیمی در طرف پیشانی و بقعه و مسجد که پاره ای از آنها سرستون دارند. سقف ایوانها واشان کشی و از بالا پل کوبی با درزپوش و بام حلبی است. یک مسجد قدیمی در کنار زیارتگاه قرار دارد که طرح روی درب مسجد از شگفتی های این زیارتگاه به حساب می آید. در محوطه وسیع اطراف بقعه یک قبرستان عمومی قرار دارد.

 

                                تحقيق و گردآوري : اسماعيل اشكور كيايي/1348 سپارده - ساكن تهران بزرگ ..

 

    امامزاده روستاي شوك اشكور

                     امام زاده روستاي لسبو اشكور

 

 

 

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت دوم]

 

 

 معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت دوم ]

بقعه متبركه شاه سفيد كوه روستاي ميج در بالا اشكور رامسر معروف به كوه نور ؛كوهي به سفيدي بلور[ كوه بلور ]
دلیل نامیدن «کوه بلور » به این اسم، مربوط به رنگ بسیار روشن آن است که به راحتی از نواحی اطراف هم‌چون کوه‌های «خشه‌چال» ، «بُزابُن» ، «پلهم دشت» و روستاهای« میج» و «لاکتراشان» به شکل خاص و زیبایی نمایان می‌باشد. به طوری که حتی توجه هر بیننده ناآشنایی را در میان قله‌ها و کوه‌های اطراف به خود جلب می‌کند.
در بالای قله‌ی کوه بلور، ضریح آهنی سبز رنگی خودنمایی می‌کند. این ضریح که در بلندترین نقطه‌ی ارتفاعی قرار گرفته، بدون هیچ گونه بنا و حتی نام و نشانی می‌باشد.
شاه سفید کوه ی شفا دهنده
 این بقعه، مورد احترام مردم مناطق «اشکور»،« لاکتراشان» و دوهزار » می‌باشد. این امام‌زاده که به «شاه سفید کوه » مشهور است، در نظر معتقدان شفادهنده‌ی بیماری و از بین برنده‌ی نازایی زنان و دارای معجزات دیگر است. از این رو آنان که خواسته و حاجتی دارند، گوسفند یا گاو‌نری – هر کس به توان ادای نذرش قربانی اش را در نظر می گیرند – نذر امام زاده شاه سفید کوه و قربانی می‌کنند. رسم است که پس از برآورده شدن نذرشان ، قربانی نذری را به همان‌جا برده و ذبح نموده و خیرات می‌کننددر صورت عدم دسترسی به امام زاده ، به میزان نرخ و قیمت قربانی ، معادل آن را برای درمان بیماران است.

ززيارتگاه پیربشیر (رحمة الله علیه ) ـ یازن از روستاهاي بالا اشكور توابع شهرستان رامسر

 شرح حال: به گفته اهالی عارفی گوشه گیربوده که درغاری در نزدیکی های روستای یازن اشکورزندگی می کرده و مورداحترام اهالی بوده و مردم دعواها و مشکلات خود را به وی ارجاع می دانند. شهرت محلی: به پیربشیر(رحمة الله علیه) معروف می باشد.

ااطلاعات فیزیکی: زیارتگاه پیربشیر (رحمة الله علیه) در بخش مرکزی شهرستان رامسر، دهستان اشکور، روستای یازن واقع شده است. بنای ساختمان زیارتگاه پیربشیر(رحمة الله علیه) زگالی و بام آن گالی پوش (ازکاه گندم وجو) می باشد.

آادرس: استان مازندران ـ شهرستان رامسر ـ بخش مرکزی ـ شهر ـ دهستان اشکور ـ روستای یازن

  امام زاده -سیدحسین  نارنه از روستاهاي بالا اشكور شهرستان رامسر

 

آستان مقدس امامزاده سیدحسین (علیه السلام) ـ نارنه شهرت محلی: به امامزاده سیدحسین (علیه السلام) معروف می باشد اطلاعات فیزیکی: آستان امامزاده سیدحسین (علیه السلام) استان مازندران ـ شهرستان رامسر ـ بخش مرکزی ـ شهر ـ دهستان اشکور ـ روستای نارنه

منبع:پرتال جامع امامزادگان و بقاع متبرکه ایران اسلامی

بقاع متبركه معروف به هفت امام در روستاي رودبارك اشكور

روستاي رودبارک با روستاهاي نرکي و توسه­چال همسايه بوده ودر35 کيلومتري بخش رحيم­آباد و 50 کيلومتري جنوب شرقي شهرستان رودسر واقع شده است.در قرن سوم هجري قمري به دستور ناصرالحق ( ناصر الکبير عليه السلام ) ابومحمد حسن معروف به حسن اطروش ( از القاب امام زين العابدين ) نوه حسن بن زيد در روستاي رودبارک مسجدي ساخته شد که بعدها اين مسجد بنام آستانه هفت امام معروف گشته است. با اينکه هفت امام در اين بقعه به خاک سپرده شده­اند، ليکن هيچکس نبود که در ان زمان نام يکي از آنها را به خاطر داشته باشد.

در داخل آستانه يک ميله آهني قراردارد که مزار هفت امامزاده را از قسمت ديگر آستانه جدا مي­کند. چشمه­اي نيز در پايين آستانه قراردارد که آب آن شور و براي دفع امراض از آن استفاده مي­شود. 

خصوصيات ظاهري آستانه هفت امام به شرح زير است :

فاقد صندوقچه، سه در چوبي دو لنگه در سه جهت غرب و شرق و شمال، چهار طرف ايوان، تعداد 22 ستون که با آجر البرز ساخته شده است و  دردورادور آستانه، يک در دولنگه فلزي در ورودي ايوان، يک ستون چوبي در وسط آستانه و سراسر بام پوشيده از سفال است. ادامه دارد..

تحقيق و گردآوري: اسماعيل اشكور كيايي/1348 سپارده - ساكن تهران بزرگ

معرفي زيارت گاهها و بقاع متبرك منطقه اشكور [ قسمت اول ]

گرايش مذهبي و در ادامه شرحي در خصوص بقاع متبركه و زيارتگاههاي ناحيه اشكور

قسمت اول:

اشكور با قدمتي ديرين و گذشته اي پرماجرا، پژواك گاه تاريخ است؛ زيرا كه دراين سرزمين پژواك فرياد تاريخ گذشته هنوز در پيچش است و هر رهگذري اگر گوش جان بسپارد، آواي تاريخ را خواهد شنيد كه چون تخته سنگ هاي عظيم در سراشيب تپه ها سردر گريز دارد!...!...مذهب مردم اين ناحيه شيعه است. ساكنين اشكور و رانكوه در قرن سوم هجرى وسيلۀ داعى ناصر كبير به اسلام گرويدند. اما تا يك قرن بعد از آن تاريخ هم زرتشتيان در كوهستانهاى اين ناحيه پراكنده بودنددر سال ۵٩٠ هجرى (١١٩۴ ميلادى) هنگاميكه اين ناحيه از مغرب اشكور تا ملاط وسيلۀ ملك هزار اسب بن شاهرخ رستمدار تسليم فدائيان اسماعيلى گرديد طريقۀ زيديه جانشين مذهب اسلام شد اما زمان حكومت علويان سلسلۀ امير كيائى كه مذهب زيدى تقريبا به صورت يك مذهب عمومى درآمده بود بسبب گرويدن صادقانۀ خان احمد خان [ از حكام سادات آل كيا ]  به شيعه ساكنين اين ناحيه نيز به اقتداى سلطان خود به مذهب شيعه گرويدند.
احتمالاً ازهنگام قيام يحيي بن عبدالله علوي در سال ۱۷۶ هـ.ق رفته رفته از آئين زردشت دست كشيده به دين اسلام درآمدند و چون شيعيان زيدي را در مخالفت با دستگاه خلافت با خود هم آواز يافتند به تشيع زيدي گراييدند. ناحيه اشكور در ايام فرمانروايي علويان در طبرستان از پايگاه هاي مهم سادات علوي بود اما از سده چهارم با فعاليت مبلغان اسماعيلي در ديلم گروهي از مردم اين ناحيه به كيش اسماعيلي درآمدند و درسال ۴۸۳ ق، حسن صباح را درگرفتن دژ الموت ياري دادند اما پس از تسخير اشكور به وسيله علويان كيايي گيلان در سده ۸ ق، مذهب زيدي در آنجا رواج بيشتري يافت و پيروي از مذهب اسماعيليه كاستي پذيرفت. گفتني است از زمان صفويه كه اسلام در گيلان به رسميت شناخته شد، مردمان اشكور يكپارچه به اسلام شيعي دوازده امامي روي آوردند و اعتقاد راسخي به دين مبين اسلام دارند و اكنون نيز به همين مذهب پاي بند هستند.
    زيارت گاههاي و بقاع متبركه  ناحيه اشكور  
    از آنجايي كه ناحيه اشكور در ايام فرمانروايي علويان در طبرستان از پايگاه هاي مهم سادات علوي بود، بسياري از سادات به جهت ترس از عمال جور، در خفا و به صورت پنهاني به اين مرز وبوم هجرت نموده و مجهول وار مي زيسته اند. هنگامي كه فوت مي نمودندو يا به شهادت مي رسيدند  اهالي معتقد و خير اشكور بقعه اي به پاسداشت و احترام به دين اسلام و سادات بر روي مزارشان مي ساختند و لوحه نامشان را بر آن نصب مي كردند، بنابراين زندگي و ترجمه احوالشان بر ما پوشيده است. درجاي جاي اشكور به بقاع متبركه و امامزادگاني برخورد مي كنيم كه نسب آنها به صحابه و اولاد پيامبر مي رسد و نوع بنا و معماري اين ابنيه به نوبه خود ستودني و جاي تحقيق دارد!...
    از جاذبه هاي زيارتي و بقاع متبركه كه مورد احترام و زيارت اهالي اشكور و سياحان مي باشد و چون لولويي در اين منطقه بكر مي درخشد و دل هر زائري را آرام مي كنند و مردمان   با توسل به آنها به خداي خود  نزديك تر مي شودند.   

اسامي اين بقاع متبركه به شرح زيراست:

۱- آقا سيدحسين و بي بي سكينه درمنطقه ييلاقي سجيران ۲- آقاي سيدعلي كيا در روستاي نيلو ۳- آقا سيد سليمان درروستاي كاكرود ۴- آقا سيدقاسم و سيدابراهيم در روستاي لسبو ۵- آقا سيديحيي در روستاي دليجان ۶- آقا سيد ميربهادر در روستاي برمكو ۷- آقا سيد حسين و آقا سيدجلال در روستاي زيباي شوك ۸- بقعه متبركه هفت امام در روستاي رودبارك ۹- امامزاده آقاسيد ابراهيم جوركلايه ۱۰- بقعه آقاسيدحسين در روستاي نارنه از روستاهاي بالا اشكور توابع شهرستان رامسر مازندران . 11-  بقعه متبركه آقا سيدبرهان و شاه سفيدكوه در روستاي ميج از روستاهاي بالا اشكور توابع شهرستان رامسر مازندران. 12- بقعه متبركه روستاي ولني ۱۳- بقعه آقا شيخ كريم در روستاي ويشكي ۱۴- بقعه صلوات لكوه «سام و لام» در روستاي نياسن ۱۵- بقعه آقا سيد جليل در روستاي گيري ۱۶- بقعه آقا سيدعمران در روستاي جير كلايه ۱۷- بقعه سيده سليم در روستاي درگاه ۱۸- بقعه آقا سيد يحيي در چاكل ۱۹-بقعه آقا شيخ سليمان در روستاي چاكان ۲۰- بقعه آقا سيدبرهان در تكامجان ۲۱- بقعه آقا سيدوهاب الدين در شفيع آباد ۲۲- بقعه سوري در روستاي زراكي ۲۳- بقعه آقاسيديحيي در ليما ۲۴- بقعه بي بي سليمه و سيدجعفر در جيركل

         تحقيق و گردآوري: اسماعيل اشكور كيايي/1348 سپارده - ساكن تهران بزرگ

 

سرزمين اشكور كجاست؟[قسمت ششم]

سرزمين اشكور كجاست ؟[ قسمت ششم ]

اشكور که در اصطلاح دیلم به آن جورسی می گویند. بر گرفته از دو کلمه  (اَشک) و (ور ) میباشد .اشک بر گرفته از سر سلسله اشکانیان و پسوند ور به معنی قلعه می باشد که زمانی این منطقه تحت حکومت اشکانیان بوده .اشکور نیز منطقه‌ای کوهستانی است که تاریخ کهنی دارد و در کتاب‌های اوستا، حدود العالم، تاریخ گیلان و دیلمستان و … از آن یاد شده و این سرزمین را محل اقامت برخی از طوایف اشکانیان  می‌دانند. 
از تفرج‌گاه‌های این منطقه می‌توان به جنگل لولمان (لولمان دامان)، قلعه شهبازی، ‌تپه شاه‌کوه، چند غار که سکونت‌گاه انسان‌های اولیه بودند و همچنین جنگل‌های ذربین اشاره کرد.

در منطقه اشکور مراسم و آیین‌هایی برگزار می‌شود که برخی از آنان عبارتند از «الهی خور دتاوه»، رابچره، عروس گله (عروس گلی)، تبری خوانی، شیلان کشی، مراسم شیردوشان و کت زدن شیر، رسم یشماق (رو گرفتن، مچه گرفته) نوعروسان و همچنین اجرای بازی‌های قیش بازی، لاخن بازی، گوله بله‌ بازی، گودره بازی، اچان اچان (با فتحه الف) [منبع:آرش نور آقايي]

                                                                                         

اشكورات يكي از نقاط ديدني كشور محسوب  مي باشد با مناظر و جنگلهاي زيبا و آثار تاريخي و باستاني كه هر بينده اي را به سوي خود جلب مي نمايد. این منطقه با وجود جنگل ، تپه، كوهپایه، دشت، مرتع و قله های بسیار زیبا و از همه مهمتر مردمی ساده دل ، مهمان نواز و خونگرم سالانه پذیرای خیل عظیمی از گردشگران و مسافران است. نان كماچ، چای و پنیر محلی ازجمله غذاهایی است كه در هرخانه ای برای پذیرایی به خصوص به وقت عصرانه بر سر سفره عزیزان این خطه دیده می شود.هوای پاك و زمین مساعد برای كشاورزی باعث شده تا انواع درخت های میوه از قبیل سیب، اخته و به، كه همه از طعم خاص ییلاقی برخوردارند در این مناطق دیده می شوند. درختان تنومند گردو، فندق و درختان زرشك از دیگر فراورده های مردم اشكورات است.
وجود بیش از ۵هزار هكتار زمین زراعی در اشكورات باعث شده كه مردم مبادرت به كشت سیب زمینی ، فندق، گندم، جو ، لوبیا، عدس ، گوجه فرنگی ، بادمجان ، گل گاوزبان، یونجه و... داشته باشند. البته در میان این محصولات، فندق سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است.
دراین زمینه سازمان جهاد كشاورزی استان گیلان اعلام كرده است كه تسهیلات طرح طوبی، لوله كشی عمومی ، انتقال آب، ایجاد سدهای مخزنی، ایجاد باغهای گردو و فندق نمایشی و راه اندازی ایستگاه تحقیقات فندق از جمله تسهیلاتی است كه این سازمان در اختیار كشاورزان این مناطق قرار داده است.
مراتع وسیع منطقه اشكورات بطور كل در حوزه شهرستان رودسر قرار گرفته كه مساحتی حدود ۴۰هزارهكتار را به خود اختصاص داده است .این مراتع دارای قدمت دامداری طولانی بوده و در سنوات قبل از ملی شدن جنگل ها و مراتع «۱۳۵۱» مدیریت آن به صورت ارباب ، رعیتی بوده و دامداران در قبال بهره برداری از ییلاقات، بهره مالكانه و عوارض به اربابان پرداخت می كردند.
بعد از ملی شدن جنگل ها و مراتع برای مرتعداران درمناطق مشجر مرتعی، پروانه چرا صادر شد و از سال ۱۳۶۳ پروانه چرای مرتعداران برای حدود ۸۰ مرتع و ۱۰۰هزار واحد دامی مجاز و حدود یك هزار دامدار صادر شد، با توجه به اینكه دامداران به صورت سنتی دارای مشاغل مختلف بسته به فصول سال هستند مانند فعالیتهای كشاورزی«باغ چای، زراعت برنج، باغ مركبات و فندق كاری» از قدیم رایج بوده است. بنابراین برای حفظ و احیا و بهره برداری به موقع و مناسب (مدیریت اصولی) نیاز به برگزاری كلاسهای آموزشی و ترویجی بوده كه در این راستا اداره كل منابع طبیعی استان گیلان با برپایی دوره های مختلف ترویج و مشاركتی آموزش دامداران را در اولویت قرار داد و نیزبا به كارگیری قرقبان یا دشتبان و مشاركت همه جانبه مرتعداران سعی در ایجاد تعادل بین دام و مرتع كرده است.

کوهستانهای اَشکِوَر در بر گیرنده بخش کوهستانی شمال ایران از کوهستانهای املش – رحيم آباد – رودسر – واجارگاه و جابكسر است .

مساحت ناحيه اشكور 850  كيلومتر مربع  از جنوب به قزوين و از غرب به رودبار الموت و از شرق به تنكابن و از شمال به شهرستان رودسر محدود می‌‌شود. و تقريباً سراسر اين ناحيه كوهستاني در البرز شمالي واقع شده است و رودخانه خروشان و پر آب به نام پُلْرود (پَلُورود) اين سرزمين وسيع و سحرانگيز را از هم جدا می‌‌سازد. اين منطقه داراي آب و هواي بسيار لطيف، جنگل‌هاي انبوه و دست نخورده و زمستاني سرد و پربرف و مردمی ‌‌ورزيده و خونگرم و متدين و آبادي‌هاي سرسبز و خوش آب و هوا با صدها چشمه و آبشار و جويبارهاي روان و چشمه‌هاي جوشان كوهستاني با زيبايي ويژه، بديع‌ترين خلقت‌هاي مسحوركننده الهي است.

این منطقه، به علت دارا بودن چشمه سارها، دریاچه‌های طبیعی، چشمه‌های آب معدنی، رودخانه‌های زلال و غارهای فراوان و پاکی هوا توجه مردم را به خود جلب کرده است.

مناطقی از کوهستان‌های اشکورات بر اثر کاوش‌های انجام گرفته به آثار و شواهد گوناگونی مخصوصا قبور مربوط به دوران نبوع تا دوران ساسانی و بعضا نیز از دوران اسلامی نیز بدست آمده و این خود نشان از قدمت منطقه دارد.

منطقه اشکور علاوه بر داشتن آب و هوای ییلاقی، منایع زیر زمینی، باغات فندق و گردو، زمینهای مزروعی و گیاهان دارویی از قبیل گل گاوزبان، بنفشه، کنگر، گل پر، گزنه، گون، همیشه بهار، قارچ های خوراکی، بابا و ... را می توان نام برد.

اشکور جزء بخش رحیم آباد شهرستان رودسر و در جنوب شهر کلاچای به سمت رحیم آباد قرار گرفته و عجائب هفتگانه‌ای را در دل خود جای داده که قدمتی به درازای تاریخ دارد.

چنین می نماید که تا تسخیر اشکور به وسیلة کیاییان، این سرزمین عموماً دارای فرمانروایان مستقلی بوده است. به ویژه از اواخر سدة 7 به بعد در سده 8 ق خاندان مستقل هزار اسبی بر آن سامان فرمانروایی می کرده و ظاهراً مؤسس آن سلسله، هندو شاه بوده است. پس از او فرزندش اسماعیل فرمانروای اشکور شد. پس از اسماعیل فرندش کیاملک، نامدارترین حاکم شناخته شدة اشکور به فرمانروایی رسید.

شواهد تاریخی گواه آن است که مردم اشکور تا پایان دورة کیاییان در باطن با حاکمان کیایی چندان سازگار نبودند.

پس از تأسیس دولت صفوی، در اواخر دورة شاه طهماسب اول خان احمد خان آخرین فرمانروای کیایی، سر از طاعت سلطان صفوی برتافت، اما شکست خورد و به کوههای اشکور پناه برد سرانجام پس از دستگیری او را به قزوین برده و زندانی کردند. در 1003 ق مردم اشکور در کنار مردم دیلم سر به شورش برداشتند و به وسیلة شاه عباس اول سرکوب شدند. ظاهراً پس از آن بود که اشکور نیز همراه سرزمین گیلان کاملاً به تسخیر حکومت مرکزی صفوی درآمد. پس از آن حوادث تاریخی مهمی در این منطقه رخ نداده است. از این رو  در منابع پس از صفوی یادی از اشکور در میان نیست.

در سال 590 هــ.ق (1194 م ) هنگامی که این ناحیه از مغرب اشکور (رامسر) تا ملاط به وسیله ملک هزار اسب بن شاهرخ رستم دار تسلیم فداییان اسماعیلیه گردید در این عصر مذهب زیدیه جایگزین مذهب اسلام شد ولی زمان حکومت علویان , سلسله ی امیر کیایی که مذهب زیدی تقریبا بصورت یک مذهب عمومی درآمده بود به سبب گرویدن صادقانه « سلطان خان احمد خان » والی لاهیجان ( 914-911 هـ.ق ) به شیعه , ساکنان اشکور به مذهب شیعه دوازده امامی روی آوردند که ابته این تغییر رویه ی مذهبی به فرمان شاه طهماسب اول صورت گرفت که خان احمد خان را به قزوین احضار نموده و وی را از تبیعت به او و شیعه اثنا عشری دعوت کرده بود .
اما در نگاه دیگر اشکور و دیلمان در عرض و کنار هم و گاهی عکس قضیه نیز بوده است . یعنی منطقه دیلم جزئی از حاکمیت اشکور بوده است . حمدالله مستوفی در نزهة القلوب چاپ 1362 در صفحه 60 اشکور و دیلمان را در عرض و کنار هم بصورت جداگانه بکار میبرد و میگوید : « اشکور و دیلمان ... ولایات بسیار است مانند عراق و جیلانات در کوهستان سخت افتاده است . » ممکن است روزگاری اشکور تابع دیلم بوده اما قدر مسلّم آن است که اشکور استقلال داشته و خود دارای حکومت جداگانه و حتی در برخی موارد عکس قضیه نیز بوده است . مثلا میر ظهیرالدین مرعشی در تاریخ گیلان و دیلمستان به مردم اشکور میگوید : « دیالمه اشکور » و این رتبه مرکزیت اشکور را نسبت به دیلم ( لااقل در سده هشتم و نهم هجری ) اثبات میکند .
اما در سده هشتم بعد اشکور در عین استقلال نسبی از توابع مرکز مهم و تاریخی شرق گیلان ( رانکوه ) بوده است قبل از ظهور اسلام مردم اشکور زرتشتی بوده و در قرن سوم اسلام با دعوت و تبلیغ ناصر الحق معروف به اطروش و پیروان و جا نشینان او در سطح منطقه رواج یافت.

 

آب وهوا

 اشکور به دلیل شرایط و طبیعت کوهستانی منطقه، دارای زمستانهای سرد و پربرف و تابستانهای خنک و ملایم می باشد و این امر باعث گردیده که درفصول پاییز وزمستان جمعیت به حداقل ودر بهار و تابستان به حداکثر ممکن برسد. بعلت دارا بودن چشمه سارها ، دریاچه های طبیعی ، چشمه های آب معدنی رودخانه های زلال و غارهای فراوان و پاکی هوا توجه مردم را به خود جلب کرده و متاسفانه به علت نبودن راه مناسب منطقه را از آبادی محروم و مردمان نیز از نعمت طبیعت زیبا و هوای پاک در وصف بوده و از وصل مانده اند. 

محصو لات کشاورز و دارویی

منطقه اشکور علاوه بر داشتن آب وهوای ییلاقی ،منایع زیر زمینی ،باغات فندق و گردو، زمینهای مزروعی گندم وجو٬عدس ولوبیا،سیب زمینی،سیر و پیاز و گیاهان دارویی از قبیل گل گاوزبان ، بنفشه ، کنگر ،گل پر ، گزنه ، گون ، همیشه بهار ، قارچ های خوراکی ، بابا آدم ( کو لا کولا ) و ... را می توان نام برد . که هر کدام می تواند منشاء اثر بوده و منبع درآمد برای روستائیان ٬ ولی به علل بی توجهی به مناطق اشکورات این دسته گیاهان ومحصولات نیز امروزه توجه خاصی نشده است. 

مختصری ازفندق  

فندق یکی از محصو لات باغی- خشکباری بوده که علاوه بر ارزش غذایی بالا ومصرف آن یک منبع غذایی دارای مزیّت بالای صادراتی و ارز آوری می باشد . به همین دلیل توجه به توسعه و بهبود روندتولید و فرآوری آن ازاهمیت خاصی برخوردار می باشد.

                            گردآوري و تنظيم از اسماعيل اشكور كيايي 1348/روستاي سپارده ساكن تهران

 

 

سرزمين اشكور كجاست‌؟ [ قسمت دوم]

اشكور كجاست ؟ [قسمت دوم ] اشكورات   به 3 دهستان تقسیم شده است:

1-اشکور سفلی [جير ولايت ] كه از توابع شهرستان رودسر بوده كه از شمال به رانكوه و از مغرب به سمام و از جنوب به رودبار و از مشرق به اشكور عليا محدود مى‌گردد.

2-اشکور علیا : از توابع شهرستان رودسر بوده كه در كوهستانهاى جنوب رانكوه بالا ولايت ناميده مى‌شود و از جنوب به رودبار قزوين و از مغرب به اشكور سفلى و از مشرق به بالا اشكور رامسر محدود است.

3-بالا اشکوركه از توابع شهرستان رامسر مي باشد  كه نزديك ترين مسير به استان قزوين مي باشد. لازم به توضيح است كه بالا اشكور مرز و محل اتصال استانهاي گيلان و مازندران و قزوين مي باشد.

اشکور به دلیل شرایط و طبیعت کوهستانی، دارای زمستان‌های سرد و پر برف و تابستان‌های خنک و ملایم می باشد و این امر باعث شده که درفصول پاییز وزمستان جمعیت به حداقل و در بهار و تابستان به حداکثر ممکن برسد.

این منطقه، به علت دارا بودن چشمه سارها، دریاچه‌های طبیعی، چشمه‌های آب معدنی، رودخانه‌های زلال و غارهای فراوان و پاکی هوا توجه مردم را به خود جلب کرده است. ارتفاعات اشکورات که بر اثر سر مای طولانی منطقه و پوشش برف حداقل نیمی از سال باعث جریان رودخانه هایي شده كه در مجموع به پلورود ختم مي شود ولي كشاورزان  در تابستان بيشتر كم آبي را احساس مي كنند و اين معظلي براي مردم منطقه مي باشد

مناطقی از کوهستان‌های اشکورات بر اثر کاوش‌های انجام گرفته به آثار و شواهد گوناگونی مخصوصا قبور مربوط به دوران نبوع تا دوران ساسانی و بعضا نیز از دوران اسلامی نیز بدست آمده و این خود نشان از قدمت منطقه دارد.

منطقه اشکور علاوه بر داشتن آب و هوای ییلاقی، منابع زیر زمینی، باغات فندق و گردو، زمینهای مزروعی و گیاهان دارویی از قبیل گل گاوزبان، بنفشه، کنگر، گل پر، گزنه، گون، همیشه بهار، قارچ های خوراکی، بابا و ... را می توان نام برد.

 كوههاي واقع در اشكور عبارتند از

 : خشچال -  آرنگ – بزابن – سماموس – خرمدشت يا كاليسي – بلور يا شاه سفيد كوه  كه در نوشتار هاي بعدي به شرح آنهاي مي پردازيم .

رودخانه هاي اشكور

رود سموش كه يکي از شاخه هاي فرعي رودخانه پلو رود است . پلو رود بزرگترين رودخانه شرق گيلان است و وسعت حوزه آبخيز آن در درازلات 1752 کيلومتر مربع است . خشک رود ( اشکلک روخانه )
شاخه اصلي آن از ارتفاع 3000 متري همجوار ارتفاعات غربي رودخانه سموش سرچشمه مي گيرد. خود اين رود هاي بزرگ به شاخه هاي كوچكتر تقسيم مي شوند ...

معني كلمه اشكور :

توضیح اينكه نام « اشكور » ممكن است در اصل « اشك ور » بوده باشد كه اشك در اصطلاح ساساني به نامي از بزرگان ان قوم اطلاق ميشد و واژه « ور» به معناي قلعه بوده است ؛ يعني« دژ اشك»يا « ارشك » يا « اشك دژ » تعبير ديگر آن است كه اشكور يكي از قلاع مشهور اسماعيليه در رودبار الموت كه پس از فتح قلاع اسماعيليه به وسيله هلاكو خان و متواري شدن آنان از ان حدود آنطور كه تاريخ نشان ميدهد بدين مناطق امده و پس از استقرار در اين محل نام قلعه خود را بر آن نهاده اند تانهای اَشکِوَر در بر گیرنده بخش کوهستانی شمال ایران از کوهستانهای املش- رحیم‌آباد- واجارگاه - چابکسر- رامسر است.دیلم در قدیم به سرزمینهای شمالی ایران از گرگان تا ابتدای آذربایجان و از طرفی به قومس (دامغان) و ری ختم می شد.در گذر تاریخ به دو بخش کوهستانی و جلگه ای تقسیم گردید، قوم اشکور که بعدها دیلمیان نامیده شدند به دو قوم گیل و دیلم تقسیم گردید. در زمان ما به تمامی این سرزمینها گیلان گویند. دیلمان که تا چندی قبل روستایی بیش نبود اکنون به بخشی تبدیل شده و منطقه کوچکی می‌باشد که نام قدیم دیلمان را تداعی می‌کند و اکثر روستاهای آن در قدیم جزئی از منطقه باستانی اشکور می‌باشد بطوری که اشکور با سابقه تاریخی چند هزار ساله مقدم بر دیلمان بوده در صورتیکه دیلمان پس از روی کار آمدن سلسله آل بویه شهرت یافت. آثار زیادی از اسطوره‌ها و قلعه‌ها در اشکور بجا مانده است که نشانه هایی از تاریخ کهن این مرز و بوم می باشد. مانند بخش اشکبوس و کاموس کشانی از پهلوانان نامی ایران که در شاهنامه فردوسی بدان اشاره می نماید از شهر قدیمی کشان در روستای کلکامیس کنونی بوده و شهر درویشان در کنار کشان زادگاه منصوب به این دو پهلوان نامی ایران است. آثار قلعه کاموس بوسیله قبرگیران تقریبا از بین رفته و پیتر ولی فرانسوی چند دهه قبل از آن دیدن کرده است و می نویسد جز آثاری سفالهای رنگی در آن پیدا نکردم چون قبل از من حفاریهای زیادی در آن بعمل آمده بود. آثار لوله کشی بوسیله پوشینه‌های سفالی در شهر کشان دیده میشود.اکنون به غلط روستاییان آن را به کیکاووس نسبت میدهند(که درست نیست). اسطوره دیگری در باره حکومت پادشاهی بنام لیون در روستای باستانی لیما اشکور علیا دارد و نیز وجود قلعه فریدون در این سرزمین نیز اسطورها و داستانهای بسیار کهن و بطور کلی فرهنگ غنی سرزمین اشکور حکایت می کند.

دین اشکوریها

اشکور  تماما در ناحیه ی تاریخی دیلم قرار دارد و احتمالا از هنگام قیام یحیی بن عبدالله علوی در سال 176 ه . ق رفته رفته از آیین زرتشت دست کشیده به دین اسلام در آمدند و چون شیعیان زیدی را در مخالت با دستگاه خلافت با خود هماواز یافتند به تشیع زیدی گراییدند . ناحیه اشکور در ایام فرمانروایی علویان در طبرستان از پایگاههای مهم سادات علوی بود ، اما از سده ی چهارم هجری با فعالیت مبلغان اسماعیلی در دیلم گروهی از مردم این ناحیه به کیش اسماعیلی درآمدند و در سال 483 ق. حسن صباح را در گرفتن دژ الموت یاری دادند .

                            نويسنده: اسماعيل اشكور كيايي 1348/سپارده ساكن تهران بزرگ .