اشكور كجاست ؟ [قسمت دوم ] اشكورات   به 3 دهستان تقسیم شده است:

1-اشکور سفلی [جير ولايت ] كه از توابع شهرستان رودسر بوده كه از شمال به رانكوه و از مغرب به سمام و از جنوب به رودبار و از مشرق به اشكور عليا محدود مى‌گردد.

2-اشکور علیا : از توابع شهرستان رودسر بوده كه در كوهستانهاى جنوب رانكوه بالا ولايت ناميده مى‌شود و از جنوب به رودبار قزوين و از مغرب به اشكور سفلى و از مشرق به بالا اشكور رامسر محدود است.

3-بالا اشکوركه از توابع شهرستان رامسر مي باشد  كه نزديك ترين مسير به استان قزوين مي باشد. لازم به توضيح است كه بالا اشكور مرز و محل اتصال استانهاي گيلان و مازندران و قزوين مي باشد.

اشکور به دلیل شرایط و طبیعت کوهستانی، دارای زمستان‌های سرد و پر برف و تابستان‌های خنک و ملایم می باشد و این امر باعث شده که درفصول پاییز وزمستان جمعیت به حداقل و در بهار و تابستان به حداکثر ممکن برسد.

این منطقه، به علت دارا بودن چشمه سارها، دریاچه‌های طبیعی، چشمه‌های آب معدنی، رودخانه‌های زلال و غارهای فراوان و پاکی هوا توجه مردم را به خود جلب کرده است. ارتفاعات اشکورات که بر اثر سر مای طولانی منطقه و پوشش برف حداقل نیمی از سال باعث جریان رودخانه هایي شده كه در مجموع به پلورود ختم مي شود ولي كشاورزان  در تابستان بيشتر كم آبي را احساس مي كنند و اين معظلي براي مردم منطقه مي باشد

مناطقی از کوهستان‌های اشکورات بر اثر کاوش‌های انجام گرفته به آثار و شواهد گوناگونی مخصوصا قبور مربوط به دوران نبوع تا دوران ساسانی و بعضا نیز از دوران اسلامی نیز بدست آمده و این خود نشان از قدمت منطقه دارد.

منطقه اشکور علاوه بر داشتن آب و هوای ییلاقی، منابع زیر زمینی، باغات فندق و گردو، زمینهای مزروعی و گیاهان دارویی از قبیل گل گاوزبان، بنفشه، کنگر، گل پر، گزنه، گون، همیشه بهار، قارچ های خوراکی، بابا و ... را می توان نام برد.

 كوههاي واقع در اشكور عبارتند از

 : خشچال -  آرنگ – بزابن – سماموس – خرمدشت يا كاليسي – بلور يا شاه سفيد كوه  كه در نوشتار هاي بعدي به شرح آنهاي مي پردازيم .

رودخانه هاي اشكور

رود سموش كه يکي از شاخه هاي فرعي رودخانه پلو رود است . پلو رود بزرگترين رودخانه شرق گيلان است و وسعت حوزه آبخيز آن در درازلات 1752 کيلومتر مربع است . خشک رود ( اشکلک روخانه )
شاخه اصلي آن از ارتفاع 3000 متري همجوار ارتفاعات غربي رودخانه سموش سرچشمه مي گيرد. خود اين رود هاي بزرگ به شاخه هاي كوچكتر تقسيم مي شوند ...

معني كلمه اشكور :

توضیح اينكه نام « اشكور » ممكن است در اصل « اشك ور » بوده باشد كه اشك در اصطلاح ساساني به نامي از بزرگان ان قوم اطلاق ميشد و واژه « ور» به معناي قلعه بوده است ؛ يعني« دژ اشك»يا « ارشك » يا « اشك دژ » تعبير ديگر آن است كه اشكور يكي از قلاع مشهور اسماعيليه در رودبار الموت كه پس از فتح قلاع اسماعيليه به وسيله هلاكو خان و متواري شدن آنان از ان حدود آنطور كه تاريخ نشان ميدهد بدين مناطق امده و پس از استقرار در اين محل نام قلعه خود را بر آن نهاده اند تانهای اَشکِوَر در بر گیرنده بخش کوهستانی شمال ایران از کوهستانهای املش- رحیم‌آباد- واجارگاه - چابکسر- رامسر است.دیلم در قدیم به سرزمینهای شمالی ایران از گرگان تا ابتدای آذربایجان و از طرفی به قومس (دامغان) و ری ختم می شد.در گذر تاریخ به دو بخش کوهستانی و جلگه ای تقسیم گردید، قوم اشکور که بعدها دیلمیان نامیده شدند به دو قوم گیل و دیلم تقسیم گردید. در زمان ما به تمامی این سرزمینها گیلان گویند. دیلمان که تا چندی قبل روستایی بیش نبود اکنون به بخشی تبدیل شده و منطقه کوچکی می‌باشد که نام قدیم دیلمان را تداعی می‌کند و اکثر روستاهای آن در قدیم جزئی از منطقه باستانی اشکور می‌باشد بطوری که اشکور با سابقه تاریخی چند هزار ساله مقدم بر دیلمان بوده در صورتیکه دیلمان پس از روی کار آمدن سلسله آل بویه شهرت یافت. آثار زیادی از اسطوره‌ها و قلعه‌ها در اشکور بجا مانده است که نشانه هایی از تاریخ کهن این مرز و بوم می باشد. مانند بخش اشکبوس و کاموس کشانی از پهلوانان نامی ایران که در شاهنامه فردوسی بدان اشاره می نماید از شهر قدیمی کشان در روستای کلکامیس کنونی بوده و شهر درویشان در کنار کشان زادگاه منصوب به این دو پهلوان نامی ایران است. آثار قلعه کاموس بوسیله قبرگیران تقریبا از بین رفته و پیتر ولی فرانسوی چند دهه قبل از آن دیدن کرده است و می نویسد جز آثاری سفالهای رنگی در آن پیدا نکردم چون قبل از من حفاریهای زیادی در آن بعمل آمده بود. آثار لوله کشی بوسیله پوشینه‌های سفالی در شهر کشان دیده میشود.اکنون به غلط روستاییان آن را به کیکاووس نسبت میدهند(که درست نیست). اسطوره دیگری در باره حکومت پادشاهی بنام لیون در روستای باستانی لیما اشکور علیا دارد و نیز وجود قلعه فریدون در این سرزمین نیز اسطورها و داستانهای بسیار کهن و بطور کلی فرهنگ غنی سرزمین اشکور حکایت می کند.

دین اشکوریها

اشکور  تماما در ناحیه ی تاریخی دیلم قرار دارد و احتمالا از هنگام قیام یحیی بن عبدالله علوی در سال 176 ه . ق رفته رفته از آیین زرتشت دست کشیده به دین اسلام در آمدند و چون شیعیان زیدی را در مخالت با دستگاه خلافت با خود هماواز یافتند به تشیع زیدی گراییدند . ناحیه اشکور در ایام فرمانروایی علویان در طبرستان از پایگاههای مهم سادات علوی بود ، اما از سده ی چهارم هجری با فعالیت مبلغان اسماعیلی در دیلم گروهی از مردم این ناحیه به کیش اسماعیلی درآمدند و در سال 483 ق. حسن صباح را در گرفتن دژ الموت یاری دادند .

                            نويسنده: اسماعيل اشكور كيايي 1348/سپارده ساكن تهران بزرگ .