2-2روستاي سپارده - روستاي من  - قسمت دوم 

روستايي به زيبايي ماسوله و شايد زيباتر از آن اما گمنام . اين روستا يك شهيد در راه وطن و اسلام تقديم كرده است ؛ متولد سپارده رامسر اما ساكن سورچان محله رودسر يعني دو روستا كه هردو يك شهيد تقديم نموده اند : شهيد مرتضي اشكور كيايي

روستاي سپارده كجاست

سپارده يكي از روستاهاي دهستان اشكور رامسر است كه در 130 كيلومتري مركز شهر رامسر قرار دارد.اين روستا از زيباترين روستاهاي بالا اشكور با قدمتي چند صد ساله كه در زيبايي دست كمي از ماسوله گيلان ندارد وقتي كه مه دره اشكور را در مي نورد و به سپارده مي رسد انسان را ياد گردنه حيران اردبيل مي اندازد . اما گردنه حيران فقط مه دارد همين و بس . ماسوله فقط خانه هاي زيبا دارد . اما روستاي سپارده بهترين عسل منطقه را دارا مي باشد . گل گاو زبان آن مثل ديگر روستاهاي اشكور زبان زد است و محصولات ان بي نظير.

ریواس کوه هاي  سپارده  بالا اشکور سوغاتي ديگر

در مسیر جاده قزوين به سپارده كه داراي جاده اي بسیار  زيبا و دلربايي مي باشد مي گذريم و به كوههاي اطراف سپارده بر مي خوريم پر از گل هاي وحشي در لابلاي آنها بوته هايي خودنمايي مي كنند بنام ريواس .

اردیبهشت فصل از راه رسیدن گیاه ریواس است که فواید بسیاری دارد و از مناطق مختلف خصوصا اشکوری های عزیز و گردشگران قزوینی به این منطقه مي آيند . بعد از اينكه برف كوهها شروع به آب شدن مي كند . با پايان فررودين ريواس هم شروع به رشد مي كند و در ارديبهشت ماه قابل مصرف مي باشد .

برای رفتن به ریواس کوه سپارده از راه قزوین مي توانيم برويم  ولی   جاده اشکور    شیب تندی دارد  و خودرو هاي  سواری به ندرت از شيب آن گذر مي كنند  و خودرو هايي كه اکثرا شاسی بلند باشند مي توانند از جاده بگذرند . جاده اشكور خاكي بوده و سربالايي تند و باريك همين مسير جاده سپارده را اگر طي كنيم به قزوين مي رسيم . افتاب کوه ریواس کوه بسیار گرم مي باشد و باعث سوختن پوست صورت و بدن مي شود . حتما" بايد كلاه لبه دار استفاده گردد . كساني كه شب چادر مي زنند و شب را دركوه به صبح مي رسانند ، با گشت و گذار در اطراف كوه به وفور ريواس پيدا مي كنند . بهتر بگويم اين گياه لذيذ نه تنها مي توانند مصرف كنند بلكه بعنوان سوغات و تحفه براي دوستان و فاميل هم مي توانند استفاده بهينه بنمايند .

محصولات روستا

علاوه بر فندق و گل گاو زبان محصولاتي ديگر شامل سيب ؛ گيلاس ؛ گلابي ؛ گردو ؛ عسل آويشن و چهل گياه و گون ؛ لوبيا ؛ عدس ؛ گندم و ... مي باشد . گياهان وحشي و دارويي اطراف سپارده را نبايد از نظر دور داشت چون روستائيان با چيدن اين گياهان و فروش آن در شهرهاي اطراف ارتزاق مي كنند . حشاشين [حشيش  يعني گياهي كه خاصيبت دارويي دارد ]كه به ياران حسن صبا مي گفتند با استفاده از همين داروهاي گياهي طبابت مي كردند از جمله مكانهايي كه گياهان دارويي را جمع آوري مي كردند كوههاي اشكورات بود كه هنوز هم مانند آنزمان پر از گياهان وحشي دارويي هست .بهمي دليل هم عسل اين كوهستان با عسل سبلان اردبيل رقابت مي كند اما آن معروف است و اين گمنام . شايد هم عسل اين كوهستان ها را بعنوان عسل اردبيل در قزوين و شمال بفروشند .  بعيد نيست .

 امكانات رفاهي روستاي سپارده

خانه بهداشت  

 اهالي اين روستا با 530 نفر جمعيت به مناسبت هفته بسيج از مزاياي خانه بهداشت برخوردار شدند اين روستا در گذشته از كمترين امكانات بي‌بهره بود اما هم‌اكنون به بركت انقلاب اسلامي و تلاش وافر مسئولان از امكاناتي مانند آب، برق و تلفن برخوردار است و هم‌اكنون نيز خانه بهداشت در اين روستا به بهره‌برداري رسيد. مدير شبكه بهداشت و درمان شهرستان رامسر در مراسم افتتاح اين خانه بهداشت با اشاره به ارزش‌هاي بسيج و بسيجي گفت: بسيج نماد سازندگي است. امين چرمچي به مشخصات اين پروژه اشاره كرد و افزود: اين خانه بهداشت با نقشه تيپي و زيربناي 60 متر مربع داراي واحدهاي اتاق انتظار، اتاق بهورز، اتاق پزشك و داروخانه است. وي اعتبار هزينه شده براي ساخت اين پروژه بهداشتي را 35 ميليون ريال اعلام كرد و بيان داشت: خانه بهداشت اين روستا ظرف سه ماه به صورت پيش‌ساخته و كيفيت مطلوب توسط پيمانكاران بسيج سازندگي به اتمام رسيد. به مناسبت هفته بسيج تيم پزشكي شامل پزشك عمومي، دندانپزشك، ماما و پرستار براي ويزيت رايگان افراد به مناطق محروم اشكورات اعزام شدند

ساير امكانات روستاي سپارده

روستای سپارده محل و حلقه اتصال و گذر سه استان مازندران و گیلان و قزوین می باشد.در سال 92 از طریق همت اهالی و دهیاری و شورای اسلامی امکانات جدیدی فراهم گردیده است:از جمله استراحتگاه و نانوایی و ساندویجی و کله پذی و سوپر مارکت و امکانات رفاهی دیگر

مسجد روستاي سپارده

قبلاً مسجد قديمي اي در محل مسجد فعلي احداث شده بود  كه الان آنرا تخريب و نوسازي كرده اند . از دوستاني كه اين مقاله را ميخوانند تقاضا مي شود در حد وسع خود در نوسازي اين مسجد اقدام نمايند.

 اعتقادات اهالي سپارده

مردم اين روستا شيعه امامي بوده و در ماه محرم عزاداراي با شكوهي برگزار مي كنند . سنت است كه سپارده اي ها از هر جا كشور در اين ايام به اشكور بيايند و عزاداري را مطابق با رسوم خود برگزار نمايند.سينه زني و زنجير زني و علم واچيني و شام غريبان و ... يادم هست در زماني كه بچه بودم شام غريبان بزرگترها دسته هاي علف را كه شبيه جاروب رشتي بود با نخ بهم مي بستند و دست بچه مي دادند و بچه با زدن آن در غروب شام غريبان ارادت خود را به سالار شهيدان ابراز مي كردند .

آیین بسیار کهن علم‌واچینی یکي از یادگارهای گذشته تاریخ استان گيلان از جمله مناطق اشكورات  مي باشد كه سپارده هم نظير روستا هاي ديگر انجام مي پذيرد .

«علم» علم یا جریده یکی از وسایل نمادین به کار رفته در آئین سوگواری در میان شیعیان است و این وسیله معمولا چوبی بلند به ارتفاع پنج تا شش متر دارد که راس آن را به پنجه فلزی از جنس برنج و پارچه‌های مشکی و سبز به نشانه مظلومیت و محبوبیت امامان معصوم(ع)، قرمز به علامت سرخی خون و شهادت آن بزرگواران و سفید که بیانگر سیمای نورانی آنان بوده استفاده می‌شود.

در اواخر دهه پنجاه و اوايل دهه شصت كه ماه رمضان در تابستان بود يادهم هست افطاري فقط در مسجد ميل مي شد . رسم اين بود كه هر روستايي متمكن يك يا دو گوسفند را سر مي بريد  و آبگوشت در ديگ هاي بزرگ بار مي گذاشت و اهالي پس از خوردن نان و پنير و سبز با كاسه هاي روي و خورد كردن نان در آن هر كدام مقداري آبگوشت مصرف مي كردند و براي اموات صاحب مجلس فاتحه نثار مي كردند.در آن زمان هنوز يخچال نبود چند تا از جوان هاي ده با الاغ و قاطر به كوههاي ملجاخاني  مي رفتند و مقداري برف مي آوردند هنگام افطار انر را در تشتي بزرگ مي ريختند و آب مي بستند و مردم روزه دار از آن بعنوان آب خنك استفاده مي كردند . ياد خاطرات ان دوران انسان را محزون مي كند كه چقدر سخت زندگي مي كردند اما زندگي مي كردند.

پدرم و تعدادي از روستائيان نقل مي كنند در جلوي مسجد قديمي سيد بزرگواري مدفون است و مثل هر روستاي ديگر كه امام زاده اي دارد آنرا را به نوعي امام زاده روستا مي نامند و معروف به مزار سيد در سپارده [ در جلوي مسجد قديمي ] مي باشد . از ديگر اعتقادات مردم اين روستا درختان مقدسي هست كه در اطراف اين روستا پراكنده است و معروف به درختان استنه [ آستانه مقدس ] مي باشد كه بريدن آنرا حداقل در قديم جايز نمي دانستند و مي گفتند هر كس آنها را ببرد در زندگي دنيا و آخرت دچار مشكل مي شود . اين درختان در محلي بنام سيكول سرا هم وجود داشتند اما جوانان الان كمتر به اين موارد معتقدند و حتي آنرا خرافات مي دانند.

روايان افسانه هاي روستاي سپارده

آقاي كاظم سادات اشكوري  كتاب افسانه هاي دهستان اشكور را به تحرير در آورد ه است و در اين داستانهايي را هم به نقل از اهالي اين روستا بيان نموده است .  مرحوم مظفر اشكور كيايي و مرحوم محمد اشكور كيايي راويان اين افسانه هاي مي باشد . به نقل از اهالي محمد پدربزرگ اينجانب يكي از راويان اين افسانه مي باشد . داستان شيرين بچه درويش را مرحوم مظفر اشكور كيايي كه در آن زمان بزرگ و كدخداي محل بود بيان نموده است و بقيه داستانها شامل پسرك بي خيال ، شنگول و منگول ، شاه عباس و نقل بهلول را محمد اشكور كيايي كه بنظر مي آيد فرد بسيار باسواد بوده است نقل مي نمايد .

پدرم و تعدادي از روستائيان نقل مي كنند در جلوي مسجد قديمي سيد بزرگواري مدفون است و مثل هر روستاي ديگر كه امام زاده اي دارد آنرا را به نوعي امام زاده روستا مي نامند و معروف به مزار سيد در سپارده [ در جلوي مسجد قديمي ] مي باشد . از ديگر اعتقادات مردم اين روستا درختان مقدسي هست كه در اطراف اين روستا پراكنده است و معروف به درختان استنه [ آستانه مقدس ] مي باشد كه بريدن آنرا حداقل در قديم جايز نمي دانستند و مي گفتند هر كس آنها را ببرد در زندگي دنيا و آخرت دچار مشكل مي شود . اين درختان در محلي بنام سيكول سرا هم وجود داشتند اما جوانان الان كمتر به اين موارد معتقدند و حتي آنرا خرافات مي دانند .

سوغات سپارده

 سوغاتی این روستا، نان محلی و فندوق و گیلاس و سیب و گیاهان دارویی [ از قبيل گل گاو زبان و گلپر و ... ] می باشد . ناگفته نماند در فصل بهار با گردش در كوههاي اطراف روستا و چيدن بوته هاي ريواس خالي از لطف نيست .  ريواس هم بصورت خام مصرف مي شود و هم گاهي با آن خورشت درست مي كنند . با توجه به تنوع گياهي اين رسته بعنوان يكي از قطب هاي توليد عسل اشكور است . البته  كيفيت عسل اشكور كمتر از عسل سبلان اردبيل نيست  . متاسفانه  تبليغات خوبي از روستاهاي اشكور صورت نپذيرفته بهمين خاطر اين مطالب براي خيلي از افراد باور كردني هم نيست . بعضي حتي فكر مي كنند اشكور منطقه اي است در سنگلاخ ولي بنظر حقير اشكور منطقه اي خوش آّب و هوا و حاصلخيز و محلي سالم براي گردشگري است .

فندوق سوغات روستاي من

من فرزند اشکورم ولي در تهران دود آلود زندگي مي كنم . هر لحظه به روستايم سپارده  هستم
از فندق اشكور بخصوص سپارده برايتان بگويم .  فندق يكي از محصولات استراتژيک مناطق اشکورات و روستاي من سپارده است  و15هزار خانوار به كار كشت فندق در روستاهاي اشكورات مشغول هستند.اشكورات از لحاظ توليد سطح زير كشت فندق در كشور مقام اول را دارد.كشور ايران مقام ششم توليد فندق جهان را به خود اختصاص داده است . يكي از محصولات روستاي سپارده هم فندق مي باشد اما اين سالها با خشكسالي مواجه شده و درصد محصول آن كاهش يافته . اميدوارم مسئولين محترم شهرستان رامسر با ترويج انواع آبياري قطره اي و آموزش كشاورزان  بتوانند جبران خشكسالي را بنمايند و درصد توليد اين محصول را افزايش دهند.