سرزمين اشكور كجاست ؟ [ قسمت اول]

دو دهستان در بخش مركزي شهرستان رودسر استان گيلان به نام «اشكور» معروف است. ناحيه اشكور از دو بخش اشكور بالا و اشكور پايين تشكيل يافته و مجموعاً داراي 157 آبادي است كه از اين تعداد 50 آبادي در دهستان اشكور بالا و 107 آبادي در دهستان اشكور پايين قرار دارند. مساحت اين ناحيه 850 مربع و كيلومتر از جنوب به قزوين و از غرب به رودبار الموت و از شرق به تنكابن و از شمال به شهرستان رودسر محدود می‌‌شود. و تقريباً سراسر اين ناحيه كوهستاني در البرز شمالي واقع شده است و رودخانه خروشان و پر آب به نام پُلْرود (پَلُورود) اين سرزمين وسيع و سحرانگيز را از هم جدا می‌‌سازد. اين منطقه داراي آب و هواي بسيار لطيف، جنگل‌هاي انبوه و دست نخورده و زمستاني سرد و پربرف و مردمی ‌‌ورزيده و خونگرم و متدين و آبادي‌هاي سرسبز و خوش آب و هوا با صدها چشمه و آبشار و جويبارهاي روان و چشمه‌هاي جوشان كوهستاني با زيبايي ويژه، بديع‌ترين خلقت‌هاي مسحوركننده الهي است. 1

موقعيت فرهنگي اشكور

اشكور تماماً در ناحيه تاريخي ديلم قرار دارد و مردم اين سامان در قرن سوم به دست «ناصرالحق اطروش» مسلمان و شيعه اثني عشري شدند. اين سرزمين سرسبز از قديم الايام مهد پرورش عالمان جليل القدر و حكيماني بلندآوازه بوده است و در هيچ عصري از اعصار گذشته خالي و عاري از مفاخر فرهنگي و علمی‌‌ و ديني نبوده، و در هر زماني فرزندان با استعداد و هوشمند اين سرزمين در پي كسب علوم وقت و دانش زمان و فنون رايج بوده‌اند. بزرگاني از اين آب و خاك (اشكور)، در علوم قديم و در دانش و تكنيك جديد شهرت يافته‌اند كه در فرهنگ كشور و اسلام جايگاه بس رفيع و ارزنده‌اي دارند2

آيت الله عباس محفوظي گيلاني، عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم و عضو خبرگان رهبري ، در اين باره مي فرمايد: «بزرگان و علما و عارفان بزرگي از اشكورات برخاسته‌اند كه عده‌اي از آنان در اشكور ساكن و عده‌اي هم در مراكز علمی ‌‌همانند نجف و... ساكن بوده‌اند. اما علمايي كه در اشكور ساكن بودند معروفترين آنان عبارتند از آيات بزرگوار: ميرزا علي‌اكبر طلوعي، نويسنده «ديوان طلوعي»، آقا سيد احمد محدث اشكوري، سيد محمدتقي معصومی ‌‌اشكوري كه صاحب كرامات نيز بوده است، حاج شيخ شعبان جيردهي، آقا شيخ عبدالصمد بي بالاني اشكوري و ميرزا علي آقا رودباركي كه ايشان به تشخيص همه علما اشكور، اعلم علماي ناحيه اشكور بوده است3

1- مقدمه كتاب ارزنده «دوچوب و يك سنگ» آيت الله آقا سيد محمدتقي معصومي اشكوري، ص 11 و 12؛ به اهتمام جعفر سعيدي در سال 1374 ش در نشر سايه چاپ گرديده است.

2- گذري به اشكور و نظري به اشكوري، سيد ابوالقاسم اشكوري فرزند معظم‌له، ص 2و3

3 پيام حوزه، نشريه شوراي عالي حوزه علميه قم، ش 19، ص 120

موقعيت تاريخي اشكور

سرزمين كوهستانى اشكور تا سال ٨١٩ هجرى (١٧-١۴١۶ ميلادى) بوسيلۀ سلسلۀ مستقلى اداره مى‌شد. اشكور ميهن ما كان بن كاكى است كه به قسمتى از مازندران فرمانروائى مى‌كرد. اين كوهستان كه قسمتى از ديلم شناخته مى‌شود تحت حكومت سلسلۀ جستانيان در آمد و مدتها بعد از آن تاريخ دولت اسمعيليه آنرا متصرف گرد

منبع: كتاب داراالمرز گيلان نوشته رابينو 408

                                                                                          گردآوري و تحقيق : اسماعيل اشكور كيايي1348/ سپارده ساكن تهران